İspanya’nın Pirene Dağları’ndaki bir mağarada bulunan insan kaburgasında saplı halde keşfedilen çakmaktaşı ok ucu, Erken Tunç Çağı’nda dağlık bölgede ölümcül olmayan bir saldırının yaşandığını ortaya koydu.
HABER MERKEZİ – İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan Pirene Dağları’ndaki Roc de les Orenetes mağarasında yapılan arkeolojik kazılarda, yaklaşık 4 bin yıl öncesine ait bir insan kaburgasına saplanmış çakmaktaşı ok ucu bulundu. Arkeologlar, bu bulgunun dağlık bölgede Erken Tunç Çağı’nda meydana gelmiş şiddetli bir saldırıya işaret ettiğini bildirdi.
Katalan İnsan Paleoekolojisi ve Sosyal Evrim Enstitüsü’nün (IPHES) açıklamasına göre, saplanan ok ucu ölümcül bir yara oluşturmamış; kişinin bu ağır yaradan sağ kurtulduğu ve kemiğin, saplanan parçanın etrafında iyileşmeye başladığı tespit edildi. Bu da, kişinin hayatının geri kalanını kaburgasına saplı çakmaktaşıyla geçirdiğini ortaya koydu.
KAZILARDA 51 KİŞİYE AİT KALINTI BULUNDU
2019 yılından bu yana Barselona Üniversitesi’nden tarihöncesi arkeolog Carlos Tornero’nun liderliğinde yürütülen kazılarda şimdiye dek binin üzerinde insan kemiği gün yüzüne çıkarıldı. Mezarlara ait karbon tarihleme analizleri, gömülerin yaklaşık 4 bin 100 ila 4 bin 500 yıl öncesine ait olduğunu gösteriyor.
2024 yılında American Journal of Biological Anthropology’de yayımlanan çalışmaya göre, Roc de les Orenetes’te farklı yaş ve cinsiyetten en az 51 kişi gömülüydü. Edinburgh Üniversitesi’nden biyoarkeolog Miguel Ángel Moreno ve ekibi, bu bireylerden en az altısının ölümcül şiddet olaylarına maruz kaldığını belirtti.
YARALARIN YOĞUNLUĞU ÜST BEDENDE
Araştırmacılar, bireylerdeki yaralanmaların çoğunun vücudun üst kısımlarında (özellikle kaburgalar ve kollar) yer aldığını, farklı silahlar ve malzemeler kullanıldığını tespit etti. Bazı örneklerde kemiklerde kesilme izleri bulundu; bir vakada ise bir kişinin ön kolunun kesildiği ortaya çıkarıldı.
Kazı alanı, deniz seviyesinden bin 836 metre yükseklikte bulunuyor. Bilim insanları, bu yüksek rakımlı bölgede tekrar eden kişiler arası şiddet olaylarının yaşandığını ve küçük ölçekli çatışmaların ölüm ya da ağır yaralanmalarla sonuçlandığını vurguladı.
YENİ ANALİZLER PLANLANIYOR
Kaburgasında ok ucu bulunan bireyin kemiği şu anda mikro-BT (X-ray mikro-tomografi) analizine hazırlanıyor. Ayrıca kimyasal ve DNA testleri de yapılacak. Araştırmacılar, bu analizlerle Roc de les Orenetes mağarasına gömülen bireylerin yaşam koşulları, hastalık geçmişi ve ölüm nedenlerine dair daha fazla veri toplamayı hedefliyor.
