Atmosferdeki karbondioksit oranı 2024’te rekor seviyeye yükseldi. Bilim insanları, okyanus ve ormanların artık karbonu yeterince ememediğini belirtiyor.
HABER MERKEZİ – Birleşmiş Milletler Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) verilerine göre atmosferdeki karbondioksit oranı, 2024’te milyonda 3,5 birim artarak 424 birime (“424 ppm”) ulaştı. Bu, modern ölçümlerin başladığı 1957’den bu yana kaydedilen en yüksek seviye oldu.
Bilim insanları, doğal kara ve okyanus karbon yutaklarının küresel ısınma nedeniyle zayıfladığı uyarısında bulunuyor. Bu durumun, ısınmayı hızlandıran bir geri besleme döngüsü oluşturabileceği belirtiliyor.
CO₂ seviyesindeki sıçramada birkaç etken öne çıktı: fosil yakıt kullanımının sürmesi, 2024’ün tarihin en sıcak yılı olması ve özellikle Amerika kıtasında rekor düzeye ulaşan orman yangınları. Ancak en büyük endişe, gezegenin doğal emilim kapasitesinin azalmaya başlaması.
Her yıl atmosfere salınan karbonun yaklaşık yarısı okyanuslar ve bitkiler tarafından emiliyor. Fakat sıcaklıkların artması okyanusların CO₂ tutma kapasitesini düşürürken, karalarda artan kuraklık ve yangınlar bitki örtüsünün karbon tutma gücünü zayıflatıyor.
KÜRESEL ISINMA DAHA DA HIZLANABİLİR
WMO raporuna göre, 2023 ve 2024 El Niño yıllarında kara yutaklarında “benzeri görülmemiş bir zayıflama” yaşandı. Bu durum, insan kaynaklı ısınmanın ekosistemlerin karbon döngüsünü kalıcı biçimde bozabileceğine işaret ediyor. WMO’dan Dr. Oksana Tarasova, karasal ve okyanusal karbon yutaklarının etkinliğinin azalmasının, atmosferdeki CO₂ miktarını artırarak küresel ısınmayı daha da hızlandırabileceğini belirtti.
WMO Genel Sekreter Yardımcısı Ko Barrett ise, CO₂’nin uzun ömürlü bir sera gazı olduğunu vurgulayarak, “CO₂ ve diğer gazların hapsedeceği ısı, aşırı hava olaylarını artırarak hem iklim hem ekonomik güvenlik açısından ciddi risk oluşturuyor” dedi.
DİĞER SERA GAZLARI DA TARİHİN EN YÜKSEK SEVİYESİNDE
Rapora göre metan ve diazot monoksit (N₂O) gibi diğer sera gazları da 2024’te tarihin en yüksek seviyelerine ulaştı. Bilim insanları, küresel ısınmanın bataklıklar gibi doğal alanlarda metan üretimini artırabileceği uyarısında bulunuyor.
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün sera gazı bülteni, COP30 İklim Zirvesi öncesinde yayımlandı. Zirve, gelecek ay Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenecek ve ülkelerin iklim eylemlerini hızlandırması hedeflenecek.
