Cuma günü Trump’ın Putin’in önerdiği şekliyle Zelenskiy’i toprak vermeye zorladığı, Zelenskiy’nin ise ‘hayır’ dediği ileri sürüldü. Bunun üzerine Trump, tarafların mevcut savaş hattında durmaları gerektiğini ve toprak konusunun ondan sonra konuşalacağını söyledi. Bu arada Zelenskiy, ABD ile 25 Patriot hava savunma sistemi için anlaştıklarını duyurdu.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump’ın 17 Ekim’de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmenin ayrıntıları ortaya çıkmaya devam ediyor. Zelenskiy ve beraberindeki Ukrayna heyeti savaşın seyrini değiştireceğine inandıkları uzun menzilli Tomahawk füzelerini alma umuduyla toplantıya giderken, bir gün önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile uzun bir telefon görüşmesi yapan Trump’ın tavrı değişmişti.
Nûmedya24’te görüşmeden sonraki gün (18 Ekim’de) yayımlanan haberde, Trump’ın Putin ile yaptığı 2,5 saatlik telefon konuşmasının Zelenskiy ile görüşmenin gündemini değiştirdiğine dikkat çekilmişti. Haberde, Trump’ın daha önce Ukrayna’ya verebileceğini söylediği Tomahawk füzelerini vermekten vazgeçtiği, bunun yerine Ağustos ayında gündeme getirdiği siyasete geri dönüş yaptığı kaydedilmişti.
×TRUMP AĞUSTOS’TA DA ‘TOPRAK TAKASI’NI GÜNDEME GETİRMİŞTİ
Trump, 15 Ağustos’ta Putin ile Alaska’da görüşmüş ve bu görüşmeden önce Ukrayna tarafına toprak takası konusunda baskı uygulamıştı. Ancak daha sonra bu görüşmeden istenen sonuçlar ortaya çıkmayınca Trump, Putin’in kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söylemişti. Bununla birlikte Eylül ayında New York’ta toplanan BM Genel Kurulu toplantısı sırasında yaptığı açıklamada Ukrayna’nın işgal edilen topraklarını geri alabilecek güçte olduğunu ve hatta ABD’nin de destek sunacağını belirtmişti. Bundan sonra da Ukrayna’nın Tomahawk füzeleri için çabaları artmıştı.
Son açıklamalarından hareketle ise Trump’ın yeniden 15 Ağustos öncesi siyasetine dönüş yaptığı değerlendirmesi yapılıyor. Trump, halihazırda Rusya’nın kontrolünde olan Donetsk (Donbas) bölgesinin tamamını içerecek toprakların Rusya’ya bırakılmasını, bunun karşılığında da Rusya’nın diğer bölgelerden çekilmesi fikrini ortaya atmıştı. Ancak Ukrayna ve Avrupalı ortakları buna, Putin’in işgalini meşrulaştıracağı ve Ukrayna’nın egemenliğini zedeleyeceği gerekçesiyle karşı çıkmıştı.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik tam kapsamlı işgalinin üzerinden 3,5 yıldan fazla bir süre geçti ve Rusya bu yıl bazı toprak kazanımları da elde etti. Putin Ekim başında 2025 yılında Ukrayna’da yaklaşık 5.000 kilometrekare toprak ele geçirdiğini, bunun da halihazırda elinde bulunan yaklaşık yüzde 20’lik Ukrayna topraklarına yüzde 1’lik bir ekleme anlamına geldiğini söylemişti.
FT: TRUMP KÜFÜR ETTİ, HARİTALARI KENARA ATTI, PUTİN’İN DEDİKLERİNİ TEKRARLADI
Bugün ise Financial Times (FT) ve Reuters Trump’ın Zelenskiy’e Putin’e taviz vermesi konusunda baskı uyguladığını manşetlerine taşıdı.
FT’nin “en çok okunan” haberi olarak duyurduğu manşetinde, Trump’ın Zelenskiy ile görüşmesinin gergin geçtiği, “görüşmenin birçok kez bağırış çağırışa dönüştüğü” ve “Ukrayna’daki cephe hattının haritalarını bir kenara attığı” belirtilen Trump’ın “sürekli küfür ettiği” ileri sürüldü.
FT’nin Beyaz Saray’daki kaynaklara dayandırdığı haberde, “Donald Trump, Vladimir Zelenskiy’i Rusya’nın savaşı sona erdirme şartlarını kabul etmeye çağırdı ve Vladimir Putin’in, kabul etmezse Ukrayna’yı ‘yok edeceğini’ söylediği konusunda uyardı” denildi.
FT’ye konuşan kaynaklar, Trump’ın “Zelenskiy’nin tüm Donbas bölgesini Putin’e teslim etmesi konusunda ısrar ettiğini ve Rus liderin bir gün önceki görüşmede dile getirdiği görüşleri tekrar tekrar dile getirdiğini” belirtirken, haberde şöyle denildi:
דPutin, Perşembe günü (16 Ekim’de) Trump’a, Ukrayna’nın kontrolü altındaki doğu Donbas bölgesinin bazı kısımlarını, Herson ve Zaporizhia olmak üzere iki güney cephe bölgesinin bazı küçük kısımları karşılığında teslim edeceği yeni bir teklifte bulundu. Ancak, Donbas bölgesinin Ukrayna kontrolünde kalan kısmını devretmek Ukrayna için kabul edilemez bir durum olacaktır. Zira Ukrayna, on yıldan uzun süredir yalnızca kısmen işgal ettiği ve Putin’in 2022’deki işgal emrinden bu yana tüm çabalarına rağmen ele geçiremediği toprakları Moskova’ya devredecektir.”
REUTERS: ZELENSKIY TRUMP’A ‘HAYIR’ DEDİ
Benzer iddiayı Reuters da bugün duyurdu. Reuters’ın haberine göre, “Trump, Cuma günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i gergin bir toplantıda Rusya’ya toprak vermesi için zorladı ve bu durum Ukrayna heyetini hayal kırıklığına uğrattı.”
Reuters’a konuşan kaynaklar, Zelenskiy’nin Trump’ın toprak verme teklifine hayır dediğini, bunun üzerine Trump’ın mevcut savaş hattında ateşkes önerisinde bulunduğunu ve Zelenskiy’nin bunun kabul ettiğini ileri sürdü. Kaynaklara göre, “Toplantı, (Trump’ın) ‘bulunduğumuz noktada, sınır çizgisinde bir anlaşma’ yapma kararıyla sona erdi.”
TRUMP: YAPMALARI GEREKEN ŞEY, SAVAŞ HATLARINDA DURMAK
Gergin geçen toplantıdan iki gün sonra, Pazar günü gazetecilere konuşan Trump, “Bence yapmaları gereken şey, bulundukları hatlarda, yani savaş hatlarında durmak. ‘Siz bunu alın, biz de şunu alalım’ derseniz, geri kalan kısmı müzakere etmek çok zor” dedi.
Trump, Zelenskiy’e Ukrayna’nın Donbas bölgesinin tamamını Rusya’ya devretmesi gerektiğini söyleyip söylemediği sorulduğunda ise, “Hayır, olduğu gibi kesilsin. Şu anda kesiliyor. Sanırım toprakların (Donbas’ın) yüzde 78’i zaten Rusya tarafından alınmış durumda. Şimdilik olduğu gibi bırakın. Onlar daha sonra bir şeyler üzerinde pazarlık edebilirler” cevabını verdi.
TOMAHAWK YOK, PATRIOT VAR
Toprak takası konusundaki gerginlik yaşandığı iddialarının aksine Zelenskiy ise Beyaz Saray’daki görüşmeden olumlu söz etti. Bugün gazetecilere açıklamalarda bulunan Zelenskiy, Trump ile görüşmede yeni hava savunma sistemleri edinme konusunda ilerleme kaydettiklerini belirtti. Tomahawk füzeleri konusunda olumsuz yanıt alan Zelenskiy, Ukrayna’nın Washington ziyareti sonucunda Rus füze saldırılarına karşı savunmasına önemli bir katkı sağlayacak 25 Patriot hava savunma sistemi satın almak için sözleşme hazırladığını duyurdu. Ancak bu sözleşmenin ne zaman imzalanacağı konusunda tarih belirtmeyen Zelenskiy, “(Trump) ve ekibiyle iki saatten fazla süren görüşmelerin ardından, bana göre mesajı olumlu: Biz ön saflarda yer aldığımız yerde duruyoruz” dedi.
ZELENSKIY: DAVET OLURSA BUDAPEŞTE’YE KATILMAYA HAZIRIM
Bu arada Zelenskiy, Trump ile Putin arasında iki hafta içinde Macaristan’ın başkenti Budapeşte’te yapılması planlanan görüşmeye, davet edilirse katılmaya hazır olduğunu söyledi. Zelenskiy, bugün gazetecilere yaptığı açıklamada, “Eğer davet üç kişi olarak bir araya geleceğimiz bir formatta ya da mekik diplomasisi olarak adlandırılacak bir formatta olursa… o zaman şu ya da bu formatta anlaşacağız” dedi.
Trump, Cuma günü gazetecilerin Zelenskiy’nin Budapeşte’deki görüşmeye katılıp katılmayacağı şeklindeki sorusuna “Herkes için toplantıyı rahat hale getirmek istiyorum. Üçlü olarak katılacağız, ancak ayrılabilir” cevabını vermiş ve üç liderin “bir araya gelmesi gerektiğini” de eklemişti.
