Trump – Putin görüşmesi iptal edildikten sonra, ABD küresel petrol üretiminin yüzde 5’inden fazlasını gerçekleştiren iki Rus şirketine yaptırım kararı açıkladı. Bu, yıllık bazda Rus gelirinin yüzde 21’inin hedef alınması anlamına geliyor. Ancak Rusya’ya göre, bu yaptırımın da bir etkisi olmayacak.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de yapılması planlanan görüşmenin iptal edilmesinin ardından ABD Hazine Bakanlığı iki Rus petrol şirketine yaptırım kararı aldı.
Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmalar devam ediyor. Rusya’nın dün Ukrayna’nın başkenti Kiev’e insansız hava araçlarıyla düzenlediği saldırılarda en az 9 kişinin yaralandığı bildirildi. Önceki gün de Harkov kentine yönelik saldırılarda bir anaokulu hedef alınmış, 2’si çocuk 9 kişinin yaşamını yitirdiği kaydedilmişti.
TRUMP: İPTAL ETTİM, AMA GELECEKTE YAPACAĞIZ
Savaşın bitirilmesi için yeniden gündeme gelen diplomatik yollar ise şimdilik sonuçsuz kaldı. Trump, dün yaptığı açıklamada planlanan zirvenin istediği sonucu elde edemeyeceği için başarısız olduğunu söyledi ve Putin ile yaptığı birçok “iyi görüşme” yapmasına rağmen bunların “hiçbir yere varmadığını” kaydetti. Trump, “Başkan Putin ile görüşmeyi iptal ettik; bana doğru gelmedi. Gitmemiz gereken yere varamayacağımızı hissettim. Bu yüzden iptal ettim, ama gelecekte yapacağız” dedi.
×
ALASKA SONUÇSUZ KALDI; BUDAPEŞTE’Yİ GÖRÜŞ FARKLILIĞI BİTİRDİ
Taraflar arasında son görüşmenin iptaline yol açan önemli bir görüş farkı bulunuyor. Trump ve Putin 15 Ağustos’ta Alaska’da yaptıkları görüşmede, Ukrayna’daki savaşı sonlandırmak için ateşkes konusundan ziyade kapsamlı bir barış planını görüşmeyi kararlaştırmıştı. Ancak daha sonra bu görüşmeden umulan sonuçlar da elde edilememiş ve Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş şiddetlenmişti.
17 Ekim’de Beyaz Saray’da Trump ile görüşen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, daha fazla silah desteğini talep etmiş ve bunun için savaşın seyrini değiştireceğine inandığı Tomahawk füzelerini gündeme getirmişti. Trump, görüşmeden önceki günlerde bu füzeleri verebileceğini söylemişti. Ancak Zelenskiy ile görüşmesinden bir gün önce Putin ile 2,5 saatlik görüşme yapan Trump, Budapeşte görüşmesinde karar kıldıklarını ve bu nedenle savaşı tırmandırabileceği için Tomahawk füzelerini şimdilik Ukrayna’ya vermeme kararı almıştı.
Önümüzdeki hafta yapılması beklenen Trump-Putin görüşmesi, bu hafta başında taraflar arasında ortaya çıkan görüş farklılıkları nedeniyle iptal edilmişti. ABD, Ukrayna ve onu destekleyen Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin isteği üzerine öncelikle ateşkes sağlanmasını istiyordu. Trump bu nedenle Rusya ve Ukrayna’ya bulundukları savaş hattında durmaları çağrısında bulunmuştu, ardından da barış görüşmelerine başlanması planlanıyordu.
Rusya’nın tutumu farklı oldu. Rusya, ateşkesin bir sonuç vermeyeceğini, aksine savaşta Ukrayna’nın güçlerini toparlaması ve yeniden silahlanması için avantaj sağlayacağını düşünüyor. Rusya’ya göre, savaş devam ederken olası bir barış görüşmesi yapılabilir.
RUSYA’NIN TAVRI
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, bugün yaptığı açıklamada, Rusya’nın tavrını şöyle açıkladı: “Rusya, Ukrayna meselesinin siyasi ve diplomatik çözümünde, özel askeri operasyonun hedeflerine ulaşmaktan başka bir alternatif olmadığından hareket ediyor.“
Zaharova, ABD ve diğer ülkelerle diyaloğun başlangıç noktası olarak belirlediği Rusya’nın hedeflerini şöyle sıraladı:
- Ukrayna’nın tarafsız ve herhangi bir askeri bloka dahil olmaması,
- Ukrayna’nın silahsızlandırılması ve Nazilerden arındırılması,
- Rusça konuşanların hak ve özgürlüğünün sağlanması
- Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin herhangi bir engel olmadan faaliyetlerini sürdürülmesi
ABD’DEN YAPTIRIM ADIMI
Trump – Putin görüşmesinin ardından ABD küresel petrol üretiminin yüzde 5’inden fazlasını gerçekleştiren Rus petrol devleri Rosneft ve Lukoil’i hedef alan yaptırımları açıkladı.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, petrol yaptırımlarını açıklarken, Washington’ın Rusya’nın, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın en büyük kara savaşını finanse etme kabiliyetini hedef aldığını ve daha fazla eylemde bulunmaya hazır olduğunu belirtti.
Bessent’in açıklamasında, “Başkan Putin’in bu anlamsız savaşı sona erdirmeyi reddetmesi nedeniyle, Hazine Bakanlığı, Kremlin’in savaş makinesini finanse eden Rusya’nın en büyük iki petrol şirketine yaptırım uyguluyor. Müttefiklerimizi de bize katılmaya ve bu yaptırımlara uymaya teşvik ediyoruz” denildi.
YAPTIRIMLAR RUSYA’NIN YÜZDE 21’LİK GELİRİNİ HEDEF ALIYOR
Reuters’ın haberine göre, bu yaptırımlar, yıllık bazda yüzde 21 oranında petrol ve doğalgaz gelirinin azalması anlamına geliyor ve bu, Rusya bütçesinin yaklaşık dörtte birini oluşturuyor ve aynı zamanda Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı için önemli bir nakit kaynağı.
Bununla birlikte Rusya’nın ana gelir kaynağı ihracattan değil, üretimden alınan vergilerden geliyor ve bu durumun yaptırımların devlet maliyesi üzerindeki anlık etkisini yumuşatma ihtimali bulunuyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova da, yaptırımların olası etkisini önemsemediklerini belirterek, Moskova’nın bu tür kısıtlamalara karşı “güçlü bir bağışıklık” geliştirdiğini ileri sürdü.
PETROL FİYATLARI ARTTI; HİNDİSTAN İLE YENİ GERİLİM
Öbür yandan ABD’nin aldığı yaptırım kararı sonrasında petrol fiyatları, yaptırımların küresel arzı aksatacağı endişesiyle bugün yüzde 3’ten fazla arttı. Reuters’a konuşan Hint petrol endüstrisi kaynakları da, Hint rafinerilerinin ABD yaptırımlarına uymak için Rus petrolünün ithalatını sert bir şekilde kısmaya hazırlandığını kaydediyor.
ABD ve Batılı ülkelerin yaptırımları sonrasında Hindistan Rusya’nın en önemli petrol ve gaz alıcılarından biri haline gelmişti. Rusya’nın Hindistan’a sattığı petrol, yaptırımlara rağmen piyasaya ulaşabiliyor ve bu da yaptırımların etkisini azaltan önemli bir faktör oluyor.
Hindistan’ın Rusya ile ticareti Trump’ın da hedefinde olmuştu. Rusya ile olan ticareti nedeniyle Hindistan’ı Ukrayna’daki savaşı finanse etmekle suçlayan Trump, Ağustos ayı başında Hindistan’a karşı yüzde 25 ek gümrük tarifesini açıklamıştı. Böylece ABD’nin Hindistan’a uyguladığı vergi yüzde 50’ye çıkmıştı. İki ülke arasında gerilimlere yol açan bu gelişmelerin, ABD’nin son açıkladığı yaptırımlardan sonra nasıl seyredeceği ise belirsiz. Ancak ABD Hazine Bakanlığı, şirketlere Rus petrol üreticileriyle olan işlemlerini 21 Kasım’a kadar sonlandırma süresi verdi ve bu Hindistan’ı da kapsayan bir uyarı niteliğini taşıyor.
YAPTIRIMLAR ÇİN’DE DE YANKI BULDU
Reuters’ın haberine göre; Çin’in devlet petrol şirketleri PetroChina, Sinopec, CNOOC ve Zhenhua Oil, yaptırımların ardından deniz yoluyla Rusya’dan petrol alımını durdurdu.
Ticaret kaynaklarına göre alınan bu karar, küresel petrol piyasasında önemli sonuçlar doğurabilir. Çinli şirketlerin yaptırımlara temkinli yaklaşması, Moskova’nın enerji gelirlerinde daralmaya ve arz yönlü baskılar nedeniyle petrol fiyatlarının yükselmesine yol açabilir.
ZELENSKIY, DAHA FAZLA BASKI İSTİYOR
Trump – Putin görüşmesi planlanmadan önce savaşta daha etkili olabilmek için ABD’den Tomahawk füzelerini isteyen, ancak 17 Ekim’deki Trump görüşmesinden umduğunu elde edemeyen Zelenskiy, ABD’nin yeni yaptırım kararlarından memnun ve ABD’ye teşekkür etti. Zelenskiy, bunların “çok önemli” olduğunu ancak Moskova’nın ateşkesi kabul etmesi için daha fazla baskı yapılması gerektiğini de söyledi.
AB ÜLKELERİ DE TOPLANDI
ABD’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarından memnun olan AB ülkeleri de bugün Ukrayna için bir kez daha toplandı. Toplantının gündeminde Ukrayna’nın savaşta daha fazla desteklenmesi bulunuyor. Bunun için Rusya’nın Avrupa’da dondurulmuş 140 milyar euroluk varlığının Ukrayna’ya verilmesi konusu tartışılıyor.
Ana gündem ‘Ukrayna’ya destek’ ve ‘dron duvarı’ | AB Liderler Zirvesi Brüksel’de başladı
