Türkiye’de yabancı kontrolündeki girişim sayısı 2023’te 10 bin 265’e yükseldi. Bu girişimlerin toplam cirodaki payı yüzde 12,8 olurken, çalışan payı yüzde 5,1 olarak hesaplandı. Almanya, yaklaşık bin 300 şirket ve 1 trilyon liradan fazla ciro ile Türkiye’deki en büyük yabancı yatırımcı konumunda.
HABER MERKEZİ – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait “Yabancı Kontrollü Girişim” istatistiklerini yayımladı. Buna göre Türkiye’de yabancıların kontrolünde 10 bin 256 şirket bulunurken, bunların toplam cirodan aldıkları pay yüzde 12,8 oldu.
Yabancılara ait şirketlerde istihdam edilenlerin Türkiye’deki toplam işgücü piyasasındaki oranı ise yüzde 5,1 olarak hesaplandı.
TÜTÜN ÜRÜNLERİ İLK SIRADA
Tütün ürünleri imalatı, 2023 yılında yabancı kontrollü girişimlerin ciro payının yüzde 92,6 ile en yüksek olduğu faaliyet oldu.
Bunu toplam cironun yüzde 43,2’si yabancı şirketlerde olan sigorta, reasürans ve emeklilik fonları izledi.
YABANCI YATIRIMLARDA ZİRVE ALMANYA’NIN
Türkiye’deki yabancı yatırımlarda hem sayı hem de ciro bakımından Almanya ilk sırada yer aldı. Yabancı kontrollü 10 bin 265 girişimden bin 266 tanesi Almanya tarafından kontrol edildi. Almanya tarafından kontrol edilen girişimlerin 2023 cirosunun yabancıların kontrolündeki tüm şirketlerin toplam cirosu içindeki payı da yüzde 13,8 oldu. Alman şirketlerin Türkiye’de elde ettikleri toplam ciro 1 trilyon 85 milyar 225 milyon lira olarak hesaplandı.
RUS ŞİRKETLERDE HIZLI DÜŞÜŞ
ABD kontrolündeki 965 girişimin toplam yabancı kontrollü cirodaki payı yüzde 11,2 iken; İngiltere kontrolündeki 706 girişimin yabancı kontrollü cirodaki payı ise yüzde 10,3 olarak gerçekleşti.
Bu arada TÜİK verileri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından savaşan tarafların kontrolünde Türkiye’de faaliyet gösteren şirket sayısında hızlı bir artış yaşandığını ortaya koyuyor.
2021’de tamamı veya hakim hissesi Rusya’da bulunan şirket sayısı 83’ken, bu sayı savaşın başladığı 2022’de 305’e ve 2023’te ise 483’e tırmandı. Rus şirketlerinin yabancı kontrollü girişimler arasındaki ciro payı da aynı dönemde yüzde 0,6’dan yüzde 3’e yükseldi.
Ukrayna kontrolündeki şirketlerin sayısı da aynı dönemde yaklaşık 3 kat arttı. 2021’de 32 girişim Türkiye’de faaliyet gösterirken 2023’te bu sayı 91 oldu.
ÇALIŞAN SAYISINDAKİ PAY SINIRLI KALDI
Yabancı kontrollü girişimler toplam ciro içinde yüksek bir paya sahip olmasına rağmen çalışan sayısındaki payı görece sınırlı kaldı. 2023 yılında toplam istihdamın yüzde 5,1’i yabancı sermayeli işletmelerde gerçekleşti.
Bu durum, yabancı girişimlerin daha çok yüksek hacimli üretim, teknoloji yoğun faaliyetler ve sermaye gücü yüksek sektörlerde yoğunlaştığını gösterdi.
