Trump’ın ev sahipliğinde geçen hafta yapılan barış anlaşmasına rağmen Kongo ile Ruanda’nın desteklediği M23 grubu arasındaki çatışmaların yeniden şiddetlendiği bildirildi. 74 kişinin ölümüne neden olan son çatışmaların ardından 200 bin kişinin evlerini terk ettiği kaydedildi.
HABER MERKEZİ – Birleşmiş Milletler (BM), Ruanda’nın desteklediği M23 adlı silahlı gruplarının Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusunda ilerlediğini ve bu nedenle bölgede 200 bin kişinin evlerini terk ettiğini bildirdi.
BM tarafından yapılan açıklamada, çoğunluğu sivil olmak üzere en az 74 kişinin öldüğü ve son günlerde bölgede artan çatışmalar nedeniyle 83 kişinin yaralandığı kaydedildi.
Bu arada son çatışmalara kadar şimdiye kadar yerinden edilenlerin sayısının 1 milyon 200 bini aştığı kaydediliyor.
×ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde, 4 Aralık’ta ABD Barış Enstitüsü’nde Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi ile Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame arasında çatışmaları bitirmek ve kalıcı barış sağlamak için bir barış anlaşması imzalanmıştı.
Trump, KDC ile Ruanda arasındaki çatışmaların dünyanın en uzun savaşlarından biri olduğunu ve 10 milyondan fazla kişinin hayatını kaybettiği 30 yıllık çatışmayı sonlandırdıklarını iddia etmiş ve eklemişti: “Bugün, birçoklarının başarısız olduğu yerde biz başarılı oluyoruz.”
Kongo ve Ruanda bir kez daha barıştı! | Bu kez masada Trump var
Reuters’ın bildirdiğine göre, Ruanda’nın desteklediği M23 grubu Burundi sınırındaki Uvira gölü civarında bulunan Luvungi kasabasını ele geçirdi ve kasabanın kuzeyindeki köylerde Kongo birlikleri ve Wazalendo olarak bilinen yerel gruplarla çatışmalar yaşandı.
Ruanda, Kongo’daki isyancıları desteklediğini reddediyor, ancak Washington ve Birleşmiş Milletler, Ruanda’nın desteğine dair kanıtların açık olduğunu söylüyor. Çatışmalardaki son artıştan önce, çatışmalar en az 1,2 milyon insanı yerinden etmişti.
Bu arada ABD Dışişleri Bakanlığı, devam eden şiddetten derin endişe duyduklarını açıkladı.
Kongo Devlet Başkanı Felix Tshisekedi ise, Ruanda’yı Washington’da verdiği taahhütleri ihlal etmekle suçladı.
×
ANLAŞMADA NE ÖNGÖRÜLÜYOR, SORUN NEYDİ?
Trump’ın ev sahipliğinde 4 Aralık’ta imzalanan anlaşma kapsamında çatışmaların sona ereceği, KDC’nin toprak bütünlüğünün korunacağı ve ülkedeki madenlerin çıkarılması ile işlenmesi üzerindeki tam egemenliğinin yeniden teyit edileceği belirtildi.
28 Haziran’da KDC ve Ruanda Dışişleri Bakanlarının ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birlikte imzaladıkları barış anlaşmasıyla, ayrıca ABD hükümeti ve Amerikan şirketlerine, bölgedeki altın, kobalt, bakır ve lityum gibi kritik maden kaynaklarına daha kolay erişimin sağlanacağı taahhüt edilmişti.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Ruanda arasındaki gerilim, 1990’lardan bu yana bölgeyi istikrarsızlaştıran çok katmanlı bir çatışmaya dayanıyor. Ruanda’daki 1994 soykırımından kaçan Hutu milislerinin Kongo’nun doğusuna sığınmasıyla başlayan süreç, zamanla silahlı grupların ve isyancı hareketlerin çoğalmasına yol açtı. Bu çatışmaların en bilinen aktörlerinden biri, Ruanda tarafından desteklendiği iddia edilen M23 adlı isyancı grup. 2012 yılında Goma’yı kısa süreliğine ele geçiren M23, 2022’den itibaren yeniden aktif hale geldi ve 2025’te çatışmalar daha da yoğunlaştı.
Kongo hükümeti, Ruanda’yı M23’ü doğrudan desteklemekle suçlarken; Ruanda ise Kongo’nun sınır güvenliğini ihlal ettiğini ve Ruanda karşıtı milis grupları desteklediğini öne sürüyor. Bölgedeki çatışmaların arka planında yalnızca etnik gerilimler değil, altın, kobalt, bakır ve lityum gibi değerli madenler üzerindeki kontrol mücadelesi de yatıyor. Bu nedenle Kongo’nun doğusu, hem yerel silahlı grupların hem de uluslararası çıkarların kesişim noktası hâline gelmiş durumda. Yıllar süren müzakerelere ve uluslararası çağrılara rağmen kalıcı bir çözüm sağlanamamıştı. 2025’te ABD ve Katar’ın diplomatik baskısıyla taraflar ilk kez somut bir barış anlaşmasında uzlaştı.
