Erdoğan’ın Katar ziyaretinde 40 tane ikinci el Eurofighter uçağı için anlaşma imzalayacağı ileri sürüldü. Bu uçakları Avrupa Katar’a satmıştı, Katar da Türkiye’ye satacak. Türkiye’nin ABD’den yeni F-16’ları alamayınca, ikinci el Avrupa Eurofighter’larını Katar’dan almaya çalıştığı belirtiliyor.
HABER MERKEZİ – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 Eylül’de Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmede bir kez daha gündeme gelen F-16 uçaklarıyla ilgili gelişme sağlanamayınca Türkiye yeniden yönünü Eurofighter uçaklarına döndü. Ancak Erdoğan’ın adresi Avrupa ülkeleri değil, Katar oldu. Erdoğan’ın Katar’dan milyarlarca dolar değerinde uçak alımı için anlaşma yapacağı ileri sürüldü.
KUVEYT İLE 4 ANLAŞMA
Erdoğan, bugün sabah saatlerinde resmi temaslarda bulunmak üzere önce Kuveyt’e, ardından da Katar’a gitti. Kuveyt’te resmi törenle karşılanan Erdoğan, emir Şeyh Meşal el-Ahmed el-Cabir es-Sabah ile ikili ve ayrıca heyetler arası görüşmeler gerçekleştirdi.
Görüşmelerin ardından Türkiye ile Kuveyt arasında 4 anlaşma imzalandı. Anlaşmaların deniz taşımacılığı, gemi adamları sertifikalarının karşılıklı tanınması, enerji alanında işbirliği ve doğrudan yatırım alanlarını kapsadığı bildirildi.
KATAR’DAN “40 İKİNCİ EL SAVAŞ UÇAĞI” İDDİASI
Erdoğan Kuveyt’teki temaslarının ardından Katar’a geçti. Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani tarafından resmi törenle karşılanan Erdoğan’ın ikili ve heyetler arası görüşmesi, Türkiye-Katar 11. Yüksek Stratejik Komite Toplantısı’na katılması ve bazı anlaşmaların imza törenine katılması bekleniyor.
Ancak Bloomberg, Erdoğan’ın Katar ziyareti öncesinde dikkat çekici bir iddiayı ortaya attı. Bloomberg’in diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Erdoğan’ın Doha’da Katar yönetimiyle yapacağı görüşmelerde 24 adet ikinci el Eurofighter Typhoon savaş uçağının alımı masaya yatırılacak.
Haberde, bu anlaşmanın bir parçası olarak Türkiye’nin 16 adet yeni nesil Tranche 4 Eurofighter uçağı almayı da planladığı belirtildi. Böylece toplamda 40 jeti kapsayan ve birkaç milyar euroyu bulacağı tahmin edilen yeni bir savunma paketi gündeme gelmiş oldu.
F-16’LAR BELKİ 2030’DA GELİR; F-35’LER TAMAMEN BELİRSİZ
Erdoğan’ın 25 Eylül’de Trump ile görüşmesinde de gündeme gelen F-16’lar konusunda henüz bir gelişme yok ve Türkiye’ye yeni F-16’ların ancak en erken 2030’a kadar teslim edilebileceği öngörülüyor. Çok daha gelişmiş savaş uçağı modeli olan ve parasını verdiği halde CATSA yaptırımları nedeniyle Türkiye’nin dışında tutulduğu F-35 uçakları ise hala belirsizliğini koruyor.
AVRUPA KATAR’A SATTI, KATAR TÜRKİYE’YE SATACAK
Bu iki önemli konuda ABD ile sonuç elde edemeyen Türkiye, Avrupa üretimi Eurofighter uçakları için rotayı Katar’a kırmış görünüyor. Bloomberg’e göre Katar’dan almayı planladığı ikinci el 40 jet için Türkiye yaklaşık 10 milyar euro harcayacak, ancak anlaşma ise İngiltere’nin arabuluculuğunda yürütülecek.
İngiltere, Eurofighter konsorsiyumunun üyesi olarak Katar’dan Türkiye’ye ikinci el Tranche 3A model jetlerin devri için girişimde bulunuyor. Almanya’nın iki yıl süren satış engelini kaldırmasıyla birlikte sürecin hızlandığı ifade edildi.
S-400 GELİNCE F-35 GİTTİ
Türkiye, 2002’den 2019’a kadar F-35 projesinde hem alıcı hem de ortak üretici olarak yer alıyordu. Türkiye’nin ABD ile F-35 modeli uçaklar konusundaki ihtilafı tam da 2019’da başladı. Türkiye Rusya’dan S-400 hava savunma sistemini alınca, ABD tarafından 2021’de F-35 programından resmen çıkarıldı. 2,5 milyar dolara satın aldığı S-400’leri elinde tutan ve fakat kullanamayan Türkiye’nin F-35 programı için de önemli miktarda para ödediği ve fakat bunu da alamadığı kaydediliyor. ABD’nin şartı ise çok açık: Türkiye S-400 sistemini elinden çıkarmalı.
23 MİLYAR DOLARLIK F-16 ANLAŞMASI HALA SONUÇSUZ
Hava savunma sistemini güçlendirmek isterken, F-35’lerden olan Türkiye, bu kez yaşlanan F-16 filosunu gençleştirme ve NATO standartlarına ulaştırma çabasına girişti.
Türkiye, 2021’de ABD’den 40 adet yeni F-16 Block 70 (Viper) savaş uçağı ve mevcut 79 adet F-16 uçağı için modernizasyon kiti satın alma talebinde bulundu ve bu talebin karşılığı yaklaşık 23 milyar dolara denk geliyordu.
Bunun için de öncelikle ABD Kongresi’nin onayını gerekiyordu. Bu arada ikili ilişkilerdeki bozulmalar, S-400’ler nedeniyle gelen CAATSA yaptırımları ve benzeri gelişmeler kongre sürecini 2 yıl uzattı. Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya üyeliğine onay vermesinin ardından dönemin ABD Başkanı Joe Biden da Türkiye’ye F-16’lar için onay verdi. ABD Dışişleri Bakanlığı 26 Ocak 2024’te Türkiye’ye 40 yeni F-16V ve 79 modernizasyon kiti satışını onayladı. Savunma Güvenliği İşbirliği Ajansı da (DSCA) bu olası satışı Kongre’ye bildirdi. Ancak hala ne ABD Kongresi’nden bir onay çıkmış durumada, ne de Türkiye’nin tam olarak bu proje kapsamında neyi talep ettiği belli. Zira Türkiye geçen yıl kısmi oranda anlaşmadan vazgeçmişti.
