Kuzey Kıbrıs’ta, seçmenler “iki devletli” Kıbrıs formülünü savunan Ankara destekli milliyetçi Ersin Tatar ile “iki toplumlu iki bölgeli” federal çözümü savunan sosyal demokrat Tufan Erhürman arasında geçmesi beklenen Cumhurbaşkanlığı seçimleri için 19 Ekim’de sandığa gidiyor.
HABER MERKEZİ – Kuzey Kıbrıs’ta 218 bin 313 seçmen, 19 Ekim pazar günü 9. Cumhurbaşkanı seçiminin ilk turu için sandık başına gidecek.
Ülkenin yeni cumhurbaşkanını seçmek için oy kullanacak vatandaşlar, oy pusulasında yer alan 8 adaydan birine oy verebilecek. Seçim propaganda yasağı bugün saat 18.00’de başlayacak.
ADAYLAR VE POLİTİK TUTUMLARI
Ana muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi, (CTP) lideri Tufan Erhürman‘ı aday gösteriyor. CTP sosyal demokrat bir parti, siyasal reform ve yönetişim iyileştirmeleri, idarede şeffaflık, liyakat ve ekonomik krizle mücadele hedeflerini öne çıkarıyor.
Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) adayı, mevcut Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “bağımsız adayım” diyerek yarışıyor ama partisinden destek almaya devam ediyor. “Sağduyu Mutabakatı” çatısı altında UBP, Demokrat Parti (DP) ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) tarafından destekleniyor. Egemen eşitlik modeli temelinde iki devletli (Rum ve Türk) çözümü savunuyor.
Erhan Arıklı liderliğindeki, Tatar’ı destekleyen Yeniden Doğuş Partisi (YDP), kendisini milliyetçi olarak tanımlıyor. Türkiye ile güçlü bağlar ve “eşit ilişki” vurgusuyla KKTC’nin varlığını savunuyor.
Fikri Ataoğlu liderliğindeki gene Tatar’ı destekleyen Demokrat Parti (DP), kendisini muhafazakâr olarak tanımlıyor, söylemine milliyetçi tonlar egemen.
Bağımsız adaylar arasında Mehmet Hasgüler ve Arif Salih Kırdağ’ın adları öne çıkıyor. Özellikle Hasgüler, Kuzey Kıbrıs siyasetinin iki egemen blok halinde ayrışmasına “üçüncü yol” önerisiyle karşı çıkıyor.
Merkez siyasete alternatif küçük sol/sosyalist partiler arasında Birleşik Kıbrıs Partisi, birleşik Kıbrıs çözümünü savunuyor.
ANKETLERE GÖRE İPİ KİM GÖĞÜSLEYECEK?
Anketlere göre yarışın mevcut Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile ana muhalefetteki CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman arasında başa baş geçmesi bekleniyor.
GENAR Araştırma’nın geçen ayki anketinde Tatar’a destek yüzde 41, Erhürman’a destek ise yüzde 40 görünüyor.
Göç, Kimlik ve Halk Çalışmaları Merkezi’nin (CMIRS) aynı ay gerçekleştirdiği ankete göre ise yüzde 50,4 oy alan Erhürman yüzde 40,6 oy alan Tatar’a yaklaşık 10 puan fark atarak ilk turda Cumhurbaşkanı seçiliyor.
CMIRS anketinde, olası bir genel seçimde Erhürman’ın partisi CTP’nin yüzde 42,2 ile birinci, iktidardaki UBP’nin ise yüzde 34,2 ile ikinci parti olduğu görüldü.
AKP’LİLER TATAR İÇİN VAR GÜCÜYLE ÇALIŞTI
Kuzey Kıbrıs’ta 2020 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde olduğu gibi bu seçim kampanyasında da Ankara’nın oynadığı role ilişkin tartışmalar ve müdahale suçlamaları sürerken son haftalarda çok sayıda AKP’li isim de Ada’ya ziyarette bulunarak Tatar’a destek verdi.
Bu isimler arasında geçen hafta sonu Tatar ile görüşen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve eski Başbakan Binali Yıldırım’ın yanı sıra Süleyman Soylu ve Hulusi Akar dâhil AKP’li ve MHP’li milletvekilleri de Kuzey Kıbrıs’ta temaslarda bulundu.
Bu yıl AKP MKYK üyesi olan eski futbolcu Mesut Özil de Lefkoşa’daki Yunus Emre Enstitüsü’nün çocuk ve gençler için düzenlediği bir etkinlikten Erdoğan’ı arayarak telefonda konuştuğu Türkiye Cumhurbaşkanı’nın mesajını katılımcılara dinletti.
Kuzey Kıbrıs’taki Cumhurbaşkanlığı seçimleri, hem Ada’daki çözüm sürecinin geleceği hem de Ankara ile ilişkilerin yönü bakımından kritik önem taşıyor.
Muhalefetin Türkiye’ye aşırı bağımlı olmakla eleştirdiği Tatar ve koalisyon hükümetinin aksine, Erhürman kazanırsa Ankara ile ilişkilerde daha dengeli ve mesafeli bir politika izlenmesi yoluna gidileceği tahmin ediliyor.
YSK’DEN TOPLATMA KARARI
Öte yandan, Kuzey Kıbrıs Yüksek Seçim Kurulu (YSK), yasak dönemde kamuoyu araştırması yayımladığı gerekçesiyle Kıbrıs gazetesinin bugünkü sayısının toplatılmasına karar verdi.
Sorumlular hakkında yasal işlem başlatılmasına da karar verilirken, gazetenin ilgili haber linki de erişime kapatılacak.
Kuzey Kıbrıs 19 Ekim’de sandık başında I Demokrasinin değil Ankara’nın gücünün testi
İLK TURDA CUMHURBAŞKANI SEÇİLMENİN ŞARTI
Seçimin ilk turunda herhangi bir aday yüzde 50+1 oyu aldığı (salt çoğunluk) takdirde cumhurbaşkanı seçilecek. Hiçbir adayın salt çoğunluğu sağlayamaması durumunda ise ilk turda en çok oyu alan ilk 2 aday, 7 gün içinde yapılacak ikinci tur seçimlerine katılacak.
İkinci turda en yüksek oyu alan aday, Cumhurbaşkanı koltuğuna oturmaya hak kazanacak.
KUZEY KIBRIS’TA CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ
Kuzey Kıbrıs’ta cumhurbaşkanı, 5 yılda bir halk tarafından seçiliyor ve herhangi bir dönem kısıtlaması bulunmuyor.
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, ülkeyi 1985-2005 döneminde bağımsız olarak seçimlere girerek yönetti. Denktaş, 2000’de UBP adayı Derviş Eroğlu’nun adaylıktan çekilmesi ve aday sayısının 1’e inmesi nedeniyle yeniden Cumhurbaşkanı seçilmiş, 2005’teki seçimde aday olmamıştı.
2005’te gerçekleşen cumhurbaşkanı seçiminde CTP adayı Mehmet Ali Talat, yüzde 55,59 oy oranı ile Kuzey Kıbrıs’ın 2. Cumhurbaşkanı olurken, 2010’da UBP’nin adayı Derviş Eroğlu yüzde 50,35 oy oranı ile 3. Cumhurbaşkanı olmuştu.
2015’te yapılan seçimler sonucu 4. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı olurken, 2020’deki seçimlerde mevcut Cumhurbaşkanı Ersin Tatar bu göreve gelerek 5. Cumhurbaşkanı seçilmişti.
Kıbrıs’ta seçim öncesi gerilim I Meclis’ten “iki devletli çözüm” kararı
