Federe Kürdistan Bölgesi’nin Amerikan şirketleriyle imzaladığı enerji anlaşmaları Bağdat tarafından yargıya taşındı, ABD ise Irak’ı anlaşmalara saygı duymaya davet etti.
HABER MERKEZİ – Federe Kürdistan Bölgesi’nin Amerikalı petrol şirketleriyle yaptığı yeni enerji anlaşmaları, Irak merkezi hükümeti ile Bölge yönetimi arasında uzun süredir devam eden petrol krizini yeniden gündeme taşıdı.
Bağdat yönetimi, söz konusu anlaşmaların anayasal ve yasal dayanağı olmadığını belirterek Kürdistan Bölgesi’ni mahkemeye verdi. Diğer yandan, ABD tarafı Federe Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerin güçlendirilmesi ve iş birliğinin sürdürülmesinden yana tavır sergiledi.
BAĞDAT’TAN TİCARET MAHKEMESİ’NE ŞİKAYET
Irak hükümeti, 19 Mayıs 2025 tarihinde Federe Kürdistan Bölgesi ile Amerikalı HKN Energy ve Western Zagros şirketleri arasında imzalanan iki yeni enerji sözleşmesine itiraz etti. Anlaşmalar, Süleymaniye vilayeti ve Germiyan İdaresi sınırlarındaki sahaları kapsıyor.
×Irak Petrol Bakanlığı, anlaşmaların merkezi hükümetin bilgisi ve onayı olmadan yapıldığını belirterek bu durumun Irak yasalarına aykırı olduğunu ifade etti.
Iraklı yetkililer, konuyu Bağdat’taki Kerh Ticaret Mahkemesi’ne taşıdı. AFP’ye konuşan Iraklı bir yetkili, şikayetin resmen yapıldığını doğrularken Kürdistan Bölgesi’nden bir yetkili de başvurunun sözleşmelerin iptalini talep ettiğini aktardı.
TARTIŞMALI PETROL YÖNETİMİ VE GELİR DAĞILIMI
Federe Kürdistan Bölgesi’nde halen 12 farklı sahada petrol üretimi yapılmakta ve yılda yaklaşık 350–380 milyon varil petrol çıkarılmakta. Bu üretimin bir kısmı iç tüketim için kullanılırken önemli bir bölümü merkezi hükümetin onayı olmadan ihraç ediliyor. Irak Anayasası’nın 112. maddesi, doğal kaynakların ortak yönetimini öngörse de taraflar arasında bu yönde uzun süredir uzlaşı sağlanamıyor.
×Irak Federal Mahkemesi, 2022 yılında Federe Kürdistan Bölgesi’nin kendi petrol yasasının anayasal olmadığına hükmetmiş, petrol gelirlerinin merkezi hükümete devredilmesi gerektiğini belirtmişti. Buna karşın, Federe Kürdistan Bölgesi bu karara uymayarak yeni anlaşmalar imzalamaya devam etti.
WASHİNGTON: SAYGI GÖSTERİLMELİ
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Federe Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani arasında gerçekleşen telefon görüşmesinde, ABD’nin Federe Kürdistan Bölgesi ile ilişkilerinin devam edeceği mesajı verildi.
×ABD Dışişleri Bakanlığı, Irak hükümetine bu tür enerji anlaşmalarına “saygı gösterilmesi” çağrısında bulundu.
Barzani, görüşmenin ardından yaptığı sosyal medya paylaşımında, ABD’nin Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi’ne yönelik desteğine teşekkür ederek, “ABD ile barış, istikrar ve ortaklık temelinde ilişkilerimizin sürdürülmesine olan bağlılığımızı teyit ettim” ifadelerini kullandı.
I appreciate tonight’s call from Secretary Rubio, during which we discussed developments in the Kurdistan Region, Iraq, and the wider region.
I reaffirmed our shared commitment to peace, stability, and the strong partnership between the Kurdistan Region, Iraq, and the United…
— Nechirvan Barzani (@IKRPresident) May 28, 2025
ABD’DEN IRAK’A YAPTIRIM ÇAĞRISI
ABD Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi üyeleri Joe Wilson ve Greg Steube ise Irak’ın “İran’ın etkisi altına girdiği” gerekçesiyle Bağdat’a karşı yaptırım uygulanmasını istedi. Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya hitaben yazdıkları mektupta, Irak’ın “Tahran’ın tam kontrolü altında olduğu” savunularak, ABD’nin askeri yardımlarını durdurması ve İran bağlantılı Irak bankalarına yaptırım uygulaması talep edildi.
×ABD kaynaklarının, İran’ın Irak üzerindeki etkisini artırmak için kullanılmasına izin verilmemelidir.
Senatörler ayrıca, İran destekli Haşdi Şabi güçlerinin “yabancı terör örgütü” ilan edilmesini, İran yanlısı Iraklı siyasetçilere de yaptırım uygulanmasını önerdi.
×
ANLAŞMAZLIK SÜRERKEN İHRACAT ASKIDA
Irak ve Federe Kürdistan Bölgesi arasındaki enerji anlaşmazlığı 2013’ten bu yana gündemde. Federe Kürdistan yönetimi, 2013 yılından itibaren Türkiye ile imzaladığı anlaşma doğrultusunda petrol ihracatını Ceyhan Limanı üzerinden gerçekleştirmeye başlamıştı. Ancak Paris Tahkim Mahkemesi’nin 2023 yılında Türkiye’yi tazminat ödemeye mahkum etmesinin ardından ihracat durduruldu. Taraflar arasında bu süreçte yeni bir mutabakata varılamadı.
