Yeni Zelanda’nın yerli halkı Maoriler’in kültürel ve toprak kayıpları hararetli bir tartışmayla yeniden alevlendi. Maori bir sanatçının tasarladığı Yeni Zelanda bayraklı eseri, halkın ve devletin değerlerine “paspas” muamelesi yaptığı gerekçesiyle ikinci kez galeriden çıkarıldı.
HABER MERKEZİ – Yeni Zelanda bayrağı üzerine ‘lütfen üzerimde yürüyün’ yazısı eklenerek yere serilen bir sanat eseri, 30 yıl aradan sonra yeniden sergilendiği galeriden kamuoyunun tepkisi üzerine tekrar kaldırıldı.
Euronews’in geçtiği haberde, Nelson kentindeki The Suter Sanat Galerisi perşembe günü yaptığı açıklamada, artan gerilimler ve güvenlik endişeleri nedeniyle Maorili sanatçı Diane Prince’in eserinin sergiden çıkarıldığını duyurdu.
1995 yılında Auckland’daki bir galeride sergilenen aynı eser, halkın ve polisin tepkisiyle kaldırılmıştı. O dönemde kamuoyunun baskısıyla kaldırılan eserin bu kez beş ay boyunca sergilenmesi planlanmıştı. Ancak yalnızca 19 gün dayanabildi. Yaşananlar, Yeni Zelanda’da sanat özgürlüğü, ulusal semboller ve ülkenin sömürge geçmişi üzerine süregelen tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Polis, sergiyle ilgili ‘birden fazla’ şikâyet üzerine soruşturma başlattığını doğruladı.
Flagging the Future (Geleceği Bayrakla İşaretlemek) adlı eser, mavi zemin üzerinde İngiliz bayrağı (Union Jack) ve kırmızı yıldızlar içeren geleneksel Yeni Zelanda bayrağının yere serilmiş haliydi. Üzerine sprey boyayla ‘lütfen üzerimde yürüyün’ yazısı eklenmişti. Sanatçı Diane Prince bu eseri 1995’te, hükümetin Maorilere yönelik toprak iadesi ve tazminat sınırlarını belirleyen bir politikasına tepki olarak yaratmıştı.
2024 yılında Radio New Zealand’a konuşan Prince, “Yeni Zelanda bayrağına hiçbir bağlılık hissetmiyorum. Kendimi Yeni Zelandalı olarak tanımlamıyorum. Ben bir Māori’yim,” demişti.
Yeni Zelanda’da bayrağın kamuya açık şekilde tahrip edilmesi yasak ve yapılması durumunda 5 bin Yeni Zelanda doları kadar cezası var.
MAORİLER
19’uncu yüzyılın başlarında İngilizlerin Yeni Zelanda’yı keşfetmeye başlamasıyla birlikte, Maoriler bağımsız bir kültürel yapıya sahipken, sömürgecilik Maorilerin topraklarını kaybetmelerine neden oldu. 1860-1872 yıllarında yaşanan Maori Savaşları, İngiliz sömürge yönetimine karşı Maorilerin büyük bir direniş gösterdiği dönemdi. Ancak İngilizler, askeri güç kullanarak bu direnişi bastırdı.
Sömürgeci yönetim, aynı zamanda Maori dilini ve kültürünü de baskı altına aldı. Yerleşim yerlerinde ve okullarda İngilizce zorunlu kılındı, bu da Maorilerin kültürel kimliklerinin kaybolmasına yol açtı.
Günümüzde, Maoriler, toplumsal adalet ve kültürel haklarını savunma mücadelesini sürdürerek, sosyal alanda daha fazla görünür olmayı amaçlıyorlar.