Çin’de yarın büyük bir askeri geçit tören yapılacak. Görünürde Japonya’nın 2. Dünya Savaşı’nda yenilmesinin yıldönümü vesilesiyle yapılıyor, ancak bu yıl küresel rekabeti ilgilendiren çok fazla anlamla yüklü bir tören olacak. Xi, Putin ve Kim ortak görüntü verecek, Çin son teknolojiyle geliştirdiği silahlarını sergileyecek ve mesaj, Batı’ya olacak.
HABER MERKEZİ – Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Zirvesi ile Batı dünyasına ekonomik ve diplomatik mesajlar veren Çin, yarın daha önemli bir gösteriye ev sahipliği yapacak. Çin, Japonya’nın 2. Dünya Savaşı’nda teslim alınmasının yıl dönümü vesilesiyle yarın büyük bir askeri geçit törenine hazırlanıyor. Törende Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong-un ile birlikte olacak.
Çin’in Tianjin kentinde 25 ülkeden devlet başkanları ve başbakanların katıldığı ŞİÖ zirvesiyle Çin, küresel rekabette önemli bir odak olduğunu dünyaya gösterdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileriyle zor durumda bıraktığı Hindistan, Ukrayna savaşıyla Batılı ülkelerin cephe aldığı Rusya, Batılı ülkelerin her zaman düşman kategorisinde tuttuğu Kuzey Kore, liderlik vizyonuyla Çin ve Rusya’dan yana eğilim gösteren Türkiye, ABD’nin İsrail ile birlikte bir süre önce bombaladığı İran ve daha pek çok Asya ülkesi Çin’in liderliğini yaptığı zirvede bir araya geldi. Zirvede sadece ekonomik ilişkiler ele alınmadı, savunma alanındaki stratejik işbirliği görüşmeleri bu yılki zirvenin en önemli başlığı olarak öne çıktı.
ÇİN’İN YENİ DÖNEM LİDERLİĞİ
Çin ve Rusya arasında zaten var olan işbirliği ŞİÖ zirvesiyle yeniden teyit edildiği gibi, Trump’ın bir süre önce Batılı ülke liderleriyle birlikte Ukrayna savaşı nedeniyle karşısında konumlandığı Putin için daha fazla anlamı oldu. Xi ve Putin’in zirvede verdikleri en önemli mesaj, ABD’nin tek kutuplu küresel liderliğine karşı alternatif sahibi olduklarını ve böylece başka kutupların da mümkün olduğunu göstermek. ABD’nin Asya’da Çin’e alternatif olarak ortak kabul ettiği Hindistan’ı gümrük vergileriyle zor duruma düşürmesi ve Hindistan’ın da Çin zirvesine katılması ayrıca önemli bir gelişmeydi.
Çin’in yarın Putin ve Kim’in hazır olacağı büyük askeri geçit töreni, sıradan bir törenden fazlasını ifade ediyor ve bu haliyle tören için Japonya’nın 2. Dünya Savaşı’nda yenilmesinin 80. yılının kutlanması sadece bir vesile olacak gibi görünüyor.
İLKLER OLACAK
Hem ŞİÖ hem de yarınki askeri tören birçok ilki barındırıyor.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi’yi yedi yıl aradan sonra ilk kez hafta sonu Çin’i ziyaret etti, önemli bir ekonomik ve stratejik ilişkiyi yeniden canlandırdı.
Bir Kuzey Kore lideri, 1959’dan bu yana ilk kez Çin askeri geçit törenine katılacak. Kim, bugün zırhlı tren ile Çin’e ulaştı.
Putin, Ukrayna savaşı nedeniyle kendisini ateşkese veya anlaşmaya zorlayan ve bunun için yeniden yaptırım silahını öne süren ABD ve Batı dünyasına karşı Çin ile hiç olmadığı kadar güçlü bir gövde gösterisinde bulunacak.
Çin’in ise, hem bir araya getirdiği ortaklarıyla hem de silahlı gücüyle ABD ile rekabet edebileceğini, dünyanın diğer önemli bir kutbunun liderliğine aday olduğunu göstermesi bekleniyor.
BATI’DAN SLOVAKYA VE SIRBİSTAN VAR
İran, Malezya, Myanmar, Moğolistan, Zimbabve ve Orta Asya ülkelerinin liderleri, birliklerin hassas bir şekilde bir araya gelişine tanık olacak ve yetkililerin yeni hipersonik silahlar ve insansız su altı dronları olarak tanımladığı araçlara bir göz atacaklar. Bu arada davetli listesindeki tek Batılı liderler Sırbistan ve Slovakya’dan. Erdoğan ise ŞİÖ zirvesi sonrası dün Çin’den ayrılmıştı.
GÜVENLİK ÜST SEVİYEDE
Tianjin kentindeki tören öncesinde güvenlik önlemleri en üst seviyeye çıkarılmış durumda. Kentin her noktası kameralarla gözetleniyor, silahlı birimler tüm önemli yerlere konumlandırılmış durumda. Ayrıca bazı ofis girişlerine havaalanı güvenlik tarayıcıları yerleştirildi. Tüm drone’lar yasaklandı, olası bir protestoya karşı üst geçit ve köprü girişlerinde de aralıksız nöbet tutuluyor.
Komünist Parti yetkilileri, altı yıl aradan sonra ilk askeri geçit törenini planlamak ve hazırlamak için aylar harcadı. Başkent genelinde 200.000’den fazla bayrak asıldı. Çin’in Japonya’ya karşı mücadelesini tasvir eden daha fazla çiçek aranjmanı, belirgin yol kenarlarında ve kavşaklarda gururla sergileniyor. Hatta iş bölgesindeki binaları aydınlatacak yeni bir şehir “ışık manzarası” bile var.
