Trump planının ilk aşaması üzerine anlaşan İsrail ile Hamas arasında gerilim sürüyor. Hamas hala tüm ölü rehinelerin cenazelerini teslim etmiş değil, İsrail ise bu olmadan Refah Sınır Kapısı’nı açmayacağını duyurdu. Trump’ın yardımcısı ve özel temsilcisi ise İsrail’e gidiyor.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı 20 maddelik Gazze Barış Planı kapsamında Hamas ile İsrail arasında varılan anlaşmanın ilk aşamasında gerilim hakim olmaya devam ediyor. Hamas’ın elindeki ölü rehinelerin naaşlarının teslimi, insani yardımların Gazze’ye ulaştırılması, Hamas’ın silahlı varlığı, İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırıları ve kapalı tutulan sınır kapıları bu aşamada en önemli gerilim noktaları olarak öne çıkıyor.
HAMAS 18 CENAZEYİ HALA TESLİM ETMEDİ
ABD Başkanı Donald Trump 29 Eylül’de Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile görüşmesinin ardından ‘Gazze Barış Planı’nı duyurmuştu. Ardından Ekim ayı başında Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde dolaylı görüşmelere başlayan Hamas ve İsrail heyetleri 9 Ekim’de anlaşmaya varmıştı.
Trump planı kapsamında imzalanan anlaşmanın ilk aşamasına göre, ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ardından İsrail güçleri Gazze’de ‘sarı hat’ta (birinci hat) çekilmeye başladı.
Ardından Hamas hayatta olan 20 İsrailli rehineyi teslim etti ve İsrail de 1.968 Filistinli’yi serbest bıraktı. Ancak ölü rehineler konusunda henüz birinci aşamanın gereği yerine getirilmiş değil.
Hamas, dün bir rehinenin daha naaşını İsrail’e teslim etti, böylece teslim edilen naaşların sayısı 10 ve daha verilmesi gereken 18 cenaze bulunuyor. Ancak Hamas, cenazeleri bulabilmek için teknik ekipmanlara ve iş makinelerine ihtiyacı olduğunu açıkladı. İsrail ise Hamas’ın kasıtlı olarak cenazeleri teslim etmediğini ileri sürüyor.
REFAH SINIR KAPISI HALA KAPALI: İSRAİL’İN ŞARTI VAR
Rehinelerin cenazelerinin teslim edilmemesi kırılgan ateşkesle ilgili kuşkulara yol açmakla birlikte, Gazze’ye yeterli insani yardımların ulaştırılmasını da zorlaştırıyor.
Trump planı kapsamında yapılan anlaşmaya göre, her gün 600 yardım tırının Gazze’ye girmesine izin verilecekti. Ancak şimdiye kadar gönderilen yardımların bunun çok altında olduğuna dikkat çekiliyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Acil Durum Koordinatörü Hamish Young, Gazze’deki insani durumun “felaket boyutuna” ulaştığını belirtti. Young, Gazze Şeridi’nin günde yaklaşık 50 yakıt tankeri ile ev tipi gaza da ihtiyaç duyduğunu ve bunların bölge halkı için son derece gerekli olduğunu ifade etti. Son olarak da Young, uluslararası topluma “Gazze’deki insani felaketi durdurmak için daha kararlı adımlar atılması” çağrısında bulundu.
Yardımların Gazze’ye ulaştırılması için en önemli yerlerden biri de Mısır’a açılan Refah Sınır Kapısı. İsrail Başbakanlık Ofisi’nden bugün yapılan açıklamada, Hamas rehinelerin naaşlarını teslim etmediği sürece Refah Kapısı’nın açılmayacağı duyuruldu.
Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Sınır kapısının açılması, Hamas’ın ölen rehineleri geri getirme ve üzerinde mutabık kalınan çerçeveyi uygulama konusundaki rolünü yerine getirme biçimine göre değerlendirilecek” denildi.
Mısır’daki Filistin Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada ise kapının pazartesi günü açılacağı ileri sürüldü.
Gazze’de ateşkes anlaşması resmen yürürlükte
129 SALDIRI, 34 ÖLÜ
Öbür yandan İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırıları da devam ediyor. Gazze İnsan Hakları Merkezi’nin bildirdiğine göre, Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının başlamasından bu yana İsrail 129 saldırı düzenledi, bu nedenle 34 Filistinli yaşamını yitirdiğini, 122 kişi de yaralandı.
UNICEF de bugün yaptığı açıklamada işgal altındaki Batı Şeria’nın El Halil kenti yakınlarındaki bir köyde 9 yaşındaki bir çocuğun İsrail güçleri tarafından öldürüldüğünü duyurdu.
HAMAS SİLAHLARI BIRAKACAK MI?
Sekiz gündür resmen yürürlükte olan ateşkes sürecinin belirsiz başlıklarından biri de Hamas’ın durumu.
Trump’ın planına göre, Hamas silahsızlanacak, Gazze’nin geleceğinde hiçbir söz hakkı olmayacak, isteyen üyeleri başka ülkelere gidebilecek , Gazze de teknokrat bir yönetim tarafından idare edilecek, gerekli reformlar yapıldıktan sonra Gazze’nin yönetimi Filistin yönetimine devredilecek.
Planın ilk aşamasında varılan ateşkes anlaması, Hamas’ın silahsızlanması konusunu içermiyor, bu daha sonraki aşamalarda gündeme gelmesi beklenen bir başlık. Ancak Trump’ın planını kabul ettiğini duyuran Hamas’tan şimdiden olumsuz cevaplar geliyor.
Hamas Politbüro üyesi Muhammed Nazzal, Reuters’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın Gazze’de geçici bir süre güvenlik kontrolünü sürdürmeyi planladığını söyledi. Silahlı Hamas üyelerinin ateşkes anlaşmasından sonra Gazze’de görülmesi, Trump’a da sorulmuştu. Trump, buna güvenlik ve asayişin sağlanması için onay verdiklerini söylemişti.
Ateşkesten sonra İsrail güçleri Trump planında belirlenen hatlara doğru geri çekilirken, Gazze’de asayişi sağlamak için yeniden sahneye çıktığı belirtilen Hamas ise yeniden infaz görüntüleriyle gündeme gelmişti. Hamas yöneticisi Nazzal’a göre savaş sırasında her zaman “istisnai önlemler” olur ve infaz edilenler de cinayetten suçlu kişiler.
Hamas’ın silahsızlanması konusuna gelince, Nazzal, Hamas’ın bu konuda söz veremeyeceğini söyledi. Nazzal Hamas’ın harap olmuş Gazze’nin inşası için beş yıla kadar sürecek bir ateşkese hazır olduğunu, sonrasında ne olacağına dair garantilerin ise Filistinlilere devlet için “ufuk ve umut” verilmesine bağlı olduğunu belirtti.
İsrail – Hamas anlaşması | İlk aşama ve sonrası: Başlıklar, belirsizlikler, uyuşmazlıklar
İKİNCİ AŞAMAYA NE OLDU: VANCE VE WITKOFF GELİYOR
İsrail ile Hamas arasında Trump planı kapsamında ilk aşama üzerine varılan anlaşma aksaklıklarla devam ederken, planın ikinci aşaması için de arayışlar sürüyor.
Trump, Erdoğan, Sisi ve El Sani ile birlikte 13 Ekim’de Mısır’da ‘Kalıcı Barış ve Refah İçin Trump Deklarasyonu‘nu imzalamış ve ardından Gazze planının ikinci aşamasının başladığını duyurmuştu.
Trump’ın açıklamasının üzerinden yaklaşık bir hafta geçmesine rağmen, ikinci aşamaya dair herhangi bir emare görülmezken, aksine 72 saatle sınırlandırılan birinci aşama henüz tamamlanmış değil ve gerilim devam ediyor.
İsrail medyası, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile ABD Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un pazartesi günü İsrail’i ziyaret edeceğini bildirdi. Vance ve Witkoff‘un, Trump’ın 20 maddelik Gazze Barış Planı‘nın ikinci aşamasına geçişi ele alacağı kaydediliyor.
