Antik Yakın Doğu’da dağ keçisi, sadece bir ekonomik değer değil, aynı zamanda doğurganlık, kadınlık ve göksel güçlerin sembolüydü. Yeni bir çalışma, bu hayvanın binlerce yıllık kaya resimleri, çömlekler ve dövmelerdeki gizemli rolünü aydınlatıyor.
HABER MERKEZİ – L’Antropologie dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada, Dr. Şirin Torkamandi ve ekibi, dağ keçisinin binlerce yıl boyunca sanat ve mitolojideki derin anlamlarını ortaya koydu.
DAĞ KEÇİSİ SEMBOLÜ
Dağ keçisi, yaklaşık 10.000 yıl önce İran’daki Zagros Dağları ve Mezopotamya’da evcilleştirildi. Ancak bu hayvan, ekonomik değerinin ötesinde, kaya resimleri, çömlekler, bronz levhalar ve hatta dövmelerde sıkça yer alarak mistik bir figür haline geldi.
MÖ 1500-700 yıllarına ait Batı İran’daki Loristan’da bulunan bir bronz levha, doğum yapan bir kadının yanında duran dağ keçilerini tasvir ediyor; bu, doğurganlık sembolizminin çarpıcı bir örneği.
DOĞURGANLIK VE KADINLA BAĞLANTI
Dağ keçisi, özellikle kadın figürleriyle ilişkilendirildi. Fransa’daki Laussel kaya sığınağında, yaklaşık 25.000 yıl öncesine tarihlenen bir oymada, elinde dağ keçisi boynuzu tutan bir Venüs figürü bulunuyor.
Benzer şekilde, Akhamenid-İskit dönemine ait kadın mumyalarının dövmelerinde keçi ve geyik figürleri göze çarpıyor. Babil edebiyatında ise tanrıça İnanna’nın vulvasını “boynuz” olarak adlandırması, bu bağlantıyı daha da güçlendiriyor.
GÖKSEL GÜÇLER VE TAKVİM İŞARETİ
Dağ keçisi, yalnızca doğurganlıkla değil, aynı zamanda gökyüzüyle de ilişkilendirildi. Sümerce’de “si-mul” (yıldız boynuzlu) olarak anılan bu hayvan, Oğlak (Capricorn) takımyıldızıyla bağlantılıydı.
Mezopotamya’da yağmur mevsimiyle çakışan çiftleşme dönemi, dağ keçisini adeta bir doğa takvimi haline getirdi. İran’daki çömleklerde, dağ keçisi Güneş, yıldız ve haç motifleriyle birlikte tasvir edildi, bu da onun göksel bir sembol olarak görüldüğünü kanıtlıyor.
KÜLTÜRLER ARASI BİR MİRAS
Araştırmacılar, dağ keçisinin Paleolitik dönemden Tunç Çağı’na kadar uzanan sembolizminin, insanlığın kolektif bilinçaltında derin bir yer edindiğini belirtiyor.
Dr. Torkamandi, konuya ilişkin, “Dağ keçisi, dağlık bölgelerdeki yaşamı nedeniyle eski toplumlar tarafından gökyüzüyle bağdaştırıldı” ifadelerini kullandı.
