Hak ihlallerinin son bulmadığı Türkiye cezaevlerinde İdare ve Gözlem Kurulları (İGK), son 10 gün içerinde çok sayıda siyasi mahpusun tahliyesini, aldıkları cezaların infazı sona ermesine rağmen soyut ve keyfi gerekçelerle engelledi.
Nedim TÜRFENT
Kurulun oluşturulduğu Ocak 2021’den beri yüzlerce mahpusun tahliyesi, birden fazla kez 1’er yıl, 6’şar ay veya 3’er aylık periyotlarla engellendi, bu mahpuslardan bazıları halen tahliye edilmedi.
KURULDAN AKILLARA ZARAR SORU: “TÜRKİYE’NİN DÜŞMANLARINI SAY, HANGİLERİ?“
Kırşehir S Tipi Kapalı Cezaevi’nde Temmuz-Ekim ayları arasında infazını tamamlayan çoğu mahpusun tahliyesi, İGK’nin “keyfi” kararlarıyla engellendi.
Avukat Ömer Faruk Yazmacı’nın verdiği bilgilere göre, “İç Anadolu Bölgesi’nde siyasi mahpuslara İdare Gözlem Kurulu’nda ‘Öcalan kimdir?’, ‘Pişman mısın?’, ‘Türkiye’nin düşmanlarını say, hangileri?’ gibi sorular sorularak mahpusların infazının yakıldığı kararlarda görülmektedir. ‘Aktif öğrencilik hayatı bulunmaması’ şeklinde gerekçelerle infaz uzatılmaktadır.”
Kırşehir S Tipi Kapalı Cezaevi’nde tahliyeleri engellenen 8 mahpus ve tahliyenin uzatılma süresi şöyle:
* Ebubekir Yulu: 4’üncü kez 6 ay
* Ahmet Nas: 4’üncü kez 6 ay
* Hacı Geciken: 3’üncü kez 10 ay
* Cemil İvrendi: 3’üncü kez 6 ay
* Recep Ergülü: 1’inci kez 6 ay
* Mustafa Şihi: 1’inci kez 6 ay
* Mikail Saklı: 1’inci kez 6 ay
SİNCAN’DA DEMİRDAĞ’IN TAHLİYESİ 7. KEZ UZATILDI
Sincan Kadın Kapalı Cezaevi’ndeki siyasi mahpus Sermin Demirdağ’ın tahliyesi, dün 7’nci kez engellendi. 1993’ten beri cezaevinde olan Demirdağ, müebbet hapis cezasının infazı olan 30 yıllık süreyi 7 Mart 2023’te tamamladı.
Ancak İGK, Demirdağ’ın “iyi halli” olmadığını ileri sürerek, tahliyesini 3 ay erteledi. Bu sürenin sona ermesi sonrasında 25 Mayıs 2023’te toplanan kurul, bir kez daha 3 ay daha erteleme kararı aldı. Kurul, tahliyeyi 17 Ağustos 2023’te 6 ay, 8 Şubat 2024’te 6 ay, 1 Ağustos 2024’te 6 ay, 23 Ocak 2025’te ise 9 ay daha erteledi. Son olarak 21 Ekim 2025’te 1 yıl uzatıldı.
Hakkında devam eden herhangi bir disiplin soruşturması veya infazı süren bir disiplin cezası bulunmamasına rağmen Demirdağ’ın tahliyesinin 7’nci kez engellenmesi kararın siyasi saiklerle alındığını gösteriyor.
DEM Parti’nin tüm milletvekilleri, Demirdağ’ın tahliyesinin engellemesine ilişkin Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na (İHİK) başvuruda bulundu.
ÇOCUK YAŞTA TUTUKLANDI, TAHLİYESİ 2. KEZ ERTELENDİ
Erzincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde bulunan siyasi mahpus Nurcan Aslan’ın tahliyesi ise 21 Ekim’de ikinci kez 6 ay ertelendi. Nurcan Aslan, sokağa çıkma yasakları döneminde 16 yaşında iken Mardin’in Nusaybin ilçesinde gözaltına alınarak tutuklanmıştı. Çocuk yaşta tutuklanan Aslan’a verilen 16 yıl 8 aylık cezanın kapalı cezaevinde geçirilmesi gereken kısmı 22 Haziran’da sona ermişti.
Aslan’ın geçmişte aldığı disiplin cezalarını gerekçe gösteren İGK, tahliyesini yine engelledi. Ancak ilgili yasaya göre, infazı tamamlanmış disiplin cezaları ertelemeye gerekçe gösterilemez.
“İNSAN YAPMADIĞI BİR ŞEY İÇİN PİŞMAN OLAMAZ” DEDİ, TAHLİYEDEN OLDU
Mardin’de 30 Aralık 2015’te tutuklanan ve “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 13 yıl 6 ay hapis cezası verilen Hakkı Ay’ın tahliyesi ise Elazığ 1 No’lu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu tarafından 6 ay ertelendi. Ağustos ayında ceza infaz süresini tamamlayan Ay’ın tahliye olması gerekiyordu.
İtiraz mercii olan Elazığ İnfaz Hakimliği gerekçeli kararında, Ay’a “pişman olup olmadığı” sorulduğu, Ay’ın ise buna “İnsan yapmadığı bir şey için pişman olamaz. Aldığım cezayı hak ettiğimi düşünmüyorum” diye cevap verdiği belirtildi.
Gerekçeli kararda, “(…) işlemiş olduğu suçtan dolayı pişmanlığının olmadığı, hükümlünün serbest kalması halinde toplumla bütünleşmeye hazır olmadığı…” ifadeleri yer aldı.
YÜZDE 80 GÖRME ENGELLİ MAHPUSUN TAHLİYESİ 6. KEZ ERTELENDİ
“Örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 14 Temmuz 2016’da Van’da tutuklanan Mehmet Sayılğan’ın tahliyesi de bir kez daha ertelendi. Tokat T Tipi Kapalı Cezaevi’nde İGK, yüzde 80 görme engelli Sayılğan’ın tahliyesini, “taraflı koğuşta kalması” ve “toplumla bütünleşmeye hazır olmadığı” gerekçesiyle 6’ncı kez erteledi.
Daha önce 5 kez olmak üzere toplam 19 ay tahliyesi ertelenen Sayılğan, cezasının infazını 19 Mart 2024’te tamamlamıştı.
İGK BAKIRKÖY’DE 16 MAHPUSUN TAHLİYESİNİ ENGELLDİ
Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde bulunan ve koşullu salıverilme tarihi gelen 10 siyasi mahpustan 8’inin tahliyesi İGK kararları, 2 siyasi mahpusun ise üç ve daha fazla hücre cezasının bulunması gerekçesiyle engellendi.
Yine henüz koşullu salıverilme tarihi gelmeyen 6 mahpusun da infazı hücre cezaları tamamen yakıldı.
ARDIL ÇEŞME’NİN TAHLİYESİ 3. KEZ ENGELLENDİ
Erzincan Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan 30 yıllık mahpus Ardıl Çeşme’nin tahliyesi 3′üncü kez ertelendi. Daha önce tahliyesi 2 kez 6′şar aylık sürelerle ertelenen Çeşme’nin tahliyesi, “örgütle bağı devam ediyor” gerekçesiyle İGK tarafından bir kez daha 6 ay süreyle erteleme kararı verildi.
Aynı cezaevinde Zinnet Sağlam’ın da tahliyesi, benzer gerekçelerle 6 ay ertelendi.
ENGELLİLİK ORANI DÜŞÜRÜLEREK TAHLİYESİ ENGELLENDİ
Elazığ R Tipi Cezaevinde tutulan ve İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) hasta mahpuslar listesinde yer alan yüzde 94 bedensel engelli Emin Güler’in tahliyesi İGK kararı ile 3 ay ertelendi.
Cezaevi ziyaretinde kardeşinin tahliyesinin engellediğini öğrenen Güler’in abisi Ahmet Güler, Adli Tıp Kurumu (ATK) raporu ile Güler’in geçirdiği felç nedeniyle yüzde 94 olan engellilik oranının yüzde 76’ya düşürüldüğünü söyledi.
Emin Güler’in Hepatit-C, KOAH, ileri derecede vertigo gibi birçok ağır hastalığı bulunuyor.
×
İDARE VE GÖZLEM KURULU NEDİR VE NASIL ÇALIŞIR?
7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 5275 sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un “Hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesi” başlıklı 89. maddesinde yapılan değişiklik 1 Ocak 2021’de yürürlüğe girdi.
AKP ve MHP’li milletvekillerin Meclis’e getirip değişiklik yaptığı yönetmelikle İdare ve Gözlem Kurulu (İGK), infazını tamamlamış hükümlülerin “iyi halli olup, olmadıklarını” değerlendirme yetkisine sahip oldu.
Yönetmeliğin 34′üncü maddesine göre, İGK; cezaevi müdürünün başkanlığında, gözlem ve sınıflandırmadan sorumlu ikinci müdür, idare memuru, cezaevi doktoru, psikiyatrist, psikolog, sosyal çalışmacı, öğretmen ve başgardiyan ile cezaevi müdürü tarafından teknik personel arasından seçilen bir görevliden oluşur.
Kurula cezaevi savcısı da katılabilirken, hükümlünün avukatı, vasisi, baro görevlisi ya da bağımsız biri kurul da katılamıyor.
İGK’ye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile izleme kurulundan katılan üyelere, katıldıkları her bir toplantı günü için memur maaş katsayısının 500’le çarpımı sonucu bulunacak miktarda ‘huzur hakkı’ ödeniyor.
