Gökbilimciler, güneşe benzeyen genç bir yıldızın çevresindeki gaz diskinde, kayalık gezegenlerin yapı taşlarını tespit etti. Bu gözlem, gezegen oluşumunun “zaman sıfırı” anına dair doğrudan kanıt sunuyor.
HABER MERKEZİ – Bilim insanları, dünya benzeri kayalık gezegenlerin doğduğu sıcak bölgeleri ilk kez doğrudan gözlemlemeyi başardı. Hollanda’daki Leiden Gözlemevi’nden Melissa McClure liderliğindeki uluslararası ekip, HOPS-315 adlı genç yıldızın etrafındaki gaz diskinde yoğunlaşmaya başlayan katı parçacıklar keşfetti.
Araştırmacılar, bu bulgunun gezegen oluşumunun en erken anlarına dair bugüne kadar elde edilen en net kanıt olduğunu belirtti.
SİLİKATLAR VE GAZLAR TESPİT EDİLDİ
Gözlemler sırasında, gezegenlerin ilk yapı taşlarından sayılan silisyum monoksit gazı ve kristal silikat minerallerine rastlandı. Bu maddeler, 4.5 milyar yıl önce güneş sistemimizin ilk katı bileşenlerini oluşturan elementlerle benzerlik taşıyor.
Yıldızdan yaklaşık 1.370 ışık yılı uzaklıkta bulunan sistem, NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu ve Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) ile gözlemlendi. Genç yıldızın eğik konumu sayesinde, diskindeki iç yapı net bir şekilde incelenebildi.
‘EVRENSEL BİR SÜREÇ OLABİLİR’
Araştırma lideri McClure, bu sıcak minerallerin daha önce genç yıldızların çevresinde bu kadar açık şekilde gözlemlenmediğine dikkat çekti: “Bu, yalnızca Güneş sistemimize özgü müydü bilmiyorduk. Şimdi, bunun evrensel bir süreç olabileceğine dair güçlü bir kanıtımız var.”
Chicago Üniversitesi’nden Fred Ciesla ise keşfi, “Yeni doğmakta olan bir gezegen sistemine açılan eşsiz bir pencere” olarak nitelendirdi.
BİR GEZEGEN SİSTEMİNİN DOĞUŞU
ESO’nun ALMA teleskop ağıyla çekilen görüntülerde, sistemin merkezindeki yıldız ateşböceği gibi parlıyor. Araştırmacılara göre, gaz diski Güneş’in ilk dönemindeki kadar büyükse, bu sistem zamanla sekiz gezegenlik bir yapıya dönüşebilir.
Araştırmanın ortak yazarlarından Purdue Üniversitesi’nden Merel van Hoff, benzer sistemlerle karşılaştırmalar yapılabileceğini belirterek, “Dünya gibi gezegenler ne kadar özel? Bunu anlamaya bir adım daha yaklaştık” dedi.
