Eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Yüksek Mahkeme tarafından elektronik ayak kelepçesi, sosyal medya yasağı ve yabancı yetkililerle iletişim yasağı da dahil olmak üzere sıkı kısıtlamalara maruz kaldı. ABD’den gelen destek, Trump’ın gümrük vergisi tehdidi süreci iyice kızıştırdı.
HABER MERKEZİ – Brezilya Yüksek Mahkemesi, eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro hakkında arama kararı çıkararak ikamet adresinde baskın düzenlenmesini ve elektronik ayak bilekliği takılmasını emretti. Ayrıca sosyal medyayı kullanması ve yabancı diplomatlarla temasa geçmesi yasaklandı. Bu kararlar, onun ABD Başkanı Donald Trump’tan hukuk sürecine etki sağlamaya çalıştığı iddialarının ardından geldi.
Brezilya Yüksek Mahkemesi’nin bu kararı almasının nedeni, eski başkanın ülkeden kaçarak Donald Trump’tan siyasi sığınma talep ettiğine işaret eden kanıtlara ulaşmış olması.
Yerel basında çıkan haberlerde, Bolsonaro’nun sosyal medyayı kullanması veya Yüksek Federal Mahkeme tarafından soruşturma altında olan diğer kişilerle iletişime geçmesinin yasaklandığı aktarıldı. Bu kişiler arasında, şu anda ABD’de yaşayan ve ABD Başkanı Donald Trump ile yakın bağlarıyla tanınan Brezilyalı milletvekili oğlu Eduardo Bolsonaro da var.
Bolsonaro, sol görüşlü yeni Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva tarafından yenilgiye uğratıldığı 2022 seçimlerini iptal etmek için darbe girişimine liderlik ettiği iddiasıyla Yüksek Mahkeme’de yargılanıyor.
Salı günü, Brezilya Başsavcısı Paulo Gonet, Yüksek Mahkeme’ye sunduğu bir raporda, “Kanıtlar açık: Sanık, görev süresi boyunca ve seçim yenilgisinden sonra bile, isyana teşvik etmek ve demokratik hukukun istikrarsızlığını sağlamak için sistematik şekilde hareket etti,” demişti.
TRUMP’IN ETKİSİ VE ABD BASKISI
Trump, Bolsonaro için bu durumu “cadı avı” olarak nitelendirdi ve Brezilya’dan gelen yargı sürecine müdahale etmesi karşılığında, 1 Ağustos itibarıyla Brezilya ürünlerine uygulanacak %50’lik yüksek gümrük vergisi tehdidinde bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Yüksek Mahkeme yargıcı Alexandre de Moraes’e ve ailesine vize yasağı getirerek karşılık verdi
HUKUKİ GELİMELER
Mahkeme, Bolsonaro’nun yurt dışına kaçma ihtimaline dikkat çekerek pasaportunu teslim etmesini, diplomatlarla iletişimini ve sosyal medya kullanımını yasakladı. Evine düzenlenen baskının ardından, ayak bilekliği uygulaması devreye sokuldu.
BOLSONARO’DAN TEPKİ
Bolsonaro, yargıcın kararlarını “diktatörlük” ve “kovboyca” olarak niteledi. “En yüksek utancı hissediyorum” diyerek ayak bilekliği nedeniyle kendini yaşlanmış hissettiğini belirtti. Pasaportuna el konulması da dahil olmak üzere, söz konusu tedbirleri siyasi motivasyonla, kendisini susturmaya yönelik bir hamle olarak gördüğünü dile getirdi.
DAVAYI TETİKLEYEN İDDİALAR
Bolsonaro, 2023 Ocak ayında Lula da Silva’nın yemin törenini engellemek için darbe planlamakla suçlanıyor. Trump ile arasındaki yakınlaşma, Trump’ın gümrük vergisi tehdidi ve Bolsonaro’nun oğlu Eduardo’nun Washington’da yürüttüğü lobi faaliyetleri, davanın merkezinde yer alıyor.
Bu hamleler, hem Brezilya’daki demokratik kurumlara yönelik bir test hem de uluslararası güç dengeleri açısından sembolik adımlar niteliğinde. Trump’ın Bolsonaro destekli dış politika hamlesi, Brezilya mahkemelerinin verdiği kararları daha da sertleştirdi. ABD ve Brezilya arasındaki ilişkiler, iki tarafın da bu süreçte sert hamleler yapması nedeniyle çok daha kırılgan bir zemine oturdu.
