Mısır’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda İran ve UAEA, nükleer tesislerde denetimlerin yeniden başlatılması ve iş birliğinin güçlendirilmesi konusunda anlaşmaya vardı.
HABER MERKEZİ – İran ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), nükleer program konusundaki denetimlerin yeniden başlatılması ve iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla Kahire’de bir anlaşmaya vardı. Anlaşma, Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdüllati, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’nin katıldığı üçlü toplantı sonrası duyuruldu.
Toplantı, 28 Ağustos’ta Fransa, Almanya ve İngiltere’nin 2015 tarihli nükleer anlaşmanın ihlal edildiği gerekçesiyle İran’a karşı yaptırım sürecini yeniden başlatmasının ardından düzenlendi. İran’ın nükleer faaliyetleriyle ilgili uluslararası kaygıların arttığı bir dönemde gerçekleşen buluşma, diplomatik dengeler açısından kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Nükleer müzakereleri çökmüş, BM’den yaptırım istenmişti | E3’ten İran’a üç şartlı yeni teklif
12 GÜNLÜK SAVAŞIN ARDINDAN GELEN YASAL KOPUŞ
İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan, 2 Temmuz’da İran Parlamentosu’nun UAEA ile tüm iş birliğini askıya alan yasasını imzalamıştı. Bu adım, haziran ayında İsrail ve ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik düzenlediği hava saldırılarının ardından geldi. 12 gün süren çatışmalar sonrası Tahran yönetimi, uluslararası denetim mekanizmalarından çekilme sinyali vermişti.
Savaşın ardından UAEA tarafından erişim sağlanabilen tek tesis, Rusya’nın teknik desteğiyle faaliyet gösteren Buşehr Nükleer Santrali oldu. UAEA denetçileri, 27 Ağustos’ta santraldeki yakıt değişim sürecini gözlemledi. Ancak ajans, 13 Haziran’dan bu yana İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarını doğrulayamadığını ve bu durumun “ciddi bir endişe kaynağı” olduğunu vurguladı.
UAEA: Denetim eşiğindeyiz | İlk denetçi ekibi İran’a döndü
MISIR: YENİDEN DİYALOGDAN YANAYIZ
Mısır, İran ile UAEA arasında yeniden tesis edilen iş birliğini desteklediğini açıkladı. Kahire, bölgede nükleer gerilimin tırmanmaması ve diplomatik yollarla ilerlenmesi gerektiğini savunuyor.
Mısır Dışişleri Bakanı Abdüllati, “Ortadoğu’da kalıcı barış ancak şeffaflık ve iş birliğiyle sağlanabilir. İran ve UAEA’nın bu yöndeki çabaları çok değerlidir,” ifadelerini kullandı.
İRAN: GÖRÜŞMELER KOLAY OLMAYACAK
İran Dışişleri Bakanlığı, geçen ay yaptığı açıklamada, UAEA ile yapılacak görüşmelerin “karmaşık” ve “zorlu” olacağını duyurmuştu. Ancak Kahire’deki uzlaşı, taraflar arasında en azından teknik düzeyde bir yeniden angajmanın mümkün olduğunu gösteriyor.
İSRAİL SALDIRILARI DÖNÜM NOKTASI OLDU
12 Haziran’da UAEA Yönetim Kurulu, İran’ın nükleer yayılmayı önleme yükümlülüklerini ihlal ettiğini duyurmuştu. Bu açıklamadan sadece bir gün sonra, İsrail tarafından İran’a yönelik yoğun hava saldırıları başlamıştı. ABD’nin de desteğini alan operasyonlar, İran’ın nükleer programına ciddi hasar verirken, Tahran ile uluslararası kurumlar arasındaki ilişkileri kopma noktasına getirmişti.
