Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde bulunan tutukluların sağlık, iletişim, eğitim, kültürel haklar ve tahliye süreçlerine ilişkin sistematik ihlaller yaşanmaya devam ediyor. DEM Parti konuya ilişkin İHİK’e başvuru yaptı. Başvuruda, infazını tamamlayan mahpusların tahliye edilmediğine dikkat çekildi ve cezaevindeki hak ihlallerinin bir an önce son bulması istendi.
HABER MERKEZİ – Cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri artarak devam ediyor. Bu cezaevlerinden biri de Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, Türkiye genelinde Türkiye genelinde, 402 ceza infaz kurumunda 419 bin 194 tutuklu bulunurken, kapasite fazlası 114 bin 230 kişiye ulaşıyor. Avrupa Konseyi’nin 2022 Hapishane Nüfus İstatistikleri’ne göre, her 100 bin kişiden 355 tutuklu oranıyla Türkiye, Avrupa’da en yüksek seviyede.
İhlaller, kelepçeli muayene dayatmasından telefon görüş yasaklarına, “bombacı statüsü” gibi ayrımcı uygulamalara kadar geniş bir yelpazede raporlanıyor.
SAĞLIK HAKKINA ERİŞİME KELEPÇE ENGELİ
Mezopotamya Haber Ajansı’nda yer alan habere göre, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde mahpusların sağlık hizmetine erişimi, kelepçeli muayene uygulamasıyla kısıtlanıyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) raporlarına göre, kelepçeli muayene şikayetleri İzmir’den Tekirdağ’a kadar artmış durumda. Burada tutulan siyasi tutuklu Tahir Aktan, 2023’ten beri sol elindeki rahatsızlıktan ameliyat edilemiyor; bu gecikme kalıcı hasar riski taşıyor. Bir diğer siyasi tutuklu Süleyman Ucakan ise 26 Ağustos 2025’te şiddetli göğüs ağrısıyla hastaneye sevk edildi, ancak kelepçeli muayene dayatması nedeniyle tedavi göremeden geri döndü. Yine bir başka siyasi tutuklu İbrahim Aşkan ve Yılmaz Yıldız, 13 Ağustos ve 10 Eylül 2025 tarihlerinde diş tedavileri için sevk edilmesine rağmen aynı doktorun kelepçe talebiyle muayene olamadı. TTB, bu uygulamanın hasta-hekim ilişkisini ihlal ettiğini, muayenelerin kelepçesiz ve mahremiyet içinde yapılması gerektiğini belirtiyor. Uygulama, tutukluların iradesini kırmak amacıyla kullanıldığı iddiasıyla eleştiriliyor.
TELEFON GÖRÜŞ HAKKI GASP EDİLİYOR
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 25’inci maddesine göre, ağırlaştırılmış müebbet hükümlüleri 15 günde bir 10 dakika telefon görüşü yapabiliyor. Ancak Tekirdağ 2 Nolu F Tipi’nde, 6 Haziran 2025 Kurban Bayramı’nda ailesi telefonla görüşemeyen Ümit Akgümüş’ün telafi talebi, “aynı gün birden fazla kez çıkarıldığı” gerekçesiyle reddedildi. Teknik altyapı sorunları nedeniyle görüşler sık kesiliyor; tutuklular 10 dakikalık sürenin 3 dakikasını hattın düzeltilmesiyle kaybediyor. Adalet Bakanlığı’nın 2025 Kurban Bayramı açık görüş duyurusunda telefon hakları belirtilse de pratikte ihlaller devam ediyor.
‘BOMBACI STATÜSÜ’ AYRIMCILIK YARATIYOR
Dosyalarında “bomba/patlayıcı madde” geçen tutuklulara uygulanan “bombacı statüsü” ise eşitlik ilkesine aykırı bir tecrit rejimi olarak insan hakları kuruluşları tarafından raporlandı. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü talimatıyla, bu mahpuslar diğerlerinden ayrı tutuluyor. Kocaeli 1 Nolu F Tipi’nde Ratibe Batmaz’ın 29 Mayıs 2025 tarihli nakil kararında (2025/893 numaralı), “el yapımı patlayıcı uzmanı” gerekçesiyle oda değişikliği ve faaliyet kısıtlaması talimatı verildi. Tekirdağ 2 Nolu F Tipi’nde Ahmet Sürme, Erdal Özdoğan, Aligül Alkaya, Mikail Mungan ve Halil Kahraman’a uygulanan bu statü, spor, sohbet ve temasları yasaklıyor. Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) raporları, bu uygulamanın hukuki dayanağı olmayan yeni bir tecrit modeli yarattığını vurguluyor. Yine cezaevinde eğitim ve kültürel faaliyetlerin kısıtlandığı kaydedildi.
TECRİT DERİNLEŞTİRİYOR
Tekirdağ 2 Nolu F Tipi, iki bloka ayrılarak mahpusların ortak spor ve sohbet hakları kısıtlandı. 1 Nolu F Tipi’nde bu uygulama yok. Revire erişim, blok ayrımı nedeniyle haftaları aşıyor; kronik hastaların ilaçları temin edilmiyor. İHD raporları, hasta mahpusların revire günlerce beklediğini doğruluyor. Yemekler yetersiz, tek tip ve besleyicilikten uzak; şikayetler dikkate alınmıyor. Havalandırma kameraları mahrem alanlarını izliyor, bu durum taciz boyutuna varıyor. Sık baskın aramalarda kitap, dergi ve yazılı çalışmalara tutanaksız el konuluyor; üretim hakkı gasp ediliyor.
İdare ve Gözlem Kurulu kararlarıyla infazını tamamlayan mahpuslar tahliye edilmiyor. Abdurrahim Çakar ve Mirza Aydın’a, infazlarını bitirmelerine rağmen 3 ay erteleme verildi.
DEM PARTİ’DEN ZİYARET ÇAĞRISI
Konuya ilişkin Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na (İHİK) başvuruda bulunan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şırnak Milletvekili Newroz Uysal Aslan, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi’ne ivedi ziyaret, kelepçeli muayeneye son, iletişim ve eğitim haklarının güvenceye alınması, “bombacı statüsü”nün kaldırılması, revire eşit erişim, beslenme iyileştirmesi, kamera ve arama uygulamalarının durdurulması talebinde bulundu.
