Savaşta Ukrayna’yı destekleyen AB ülkeleri, öbür yandan Rusya ile milyarlarca euro değerindeki ticarete devam ediyor. Üstelik ticaret hacmi bu yıl önemli ölçüde arttı. 2022’den beri Rusya’ya 213 milyar euro veren AB, Ukrayna’ya ise sadece 167 milyar euroluk mali, askeri ve insani yardım ayırdı.
HABER MERKEZİ – Ukrayna – Rusya arasındaki savaş devam ederken, öbür yandan Avrupa ülkelerinin izlediği siyaset tartışılıyor. Avrupa Birliği (AB), savaşta Ukrayna’ya açık destek veriyor, silah sağlıyor ve Rusya’ya karşı yürürlüğe koyduğu yaptırımları ağırlaştırmaya çalışıyor. Bununla birlikte AB üyesi ülkelerin Rusya’yla olan milyarlarca euroluk ticareti de devam ediyor ve bu durum Ukrayna savaşında Rusya’ya finans desteği olarak da değerlendiriliyor.
Reuters haber ajansı, Helsinki merkezli bağımsız bir araştırma kuruluşu olan Enerji ve Temiz Hava Araştırmaları Merkezi’nden (CREA) aldığı verilere dayanarak bir analiz yayımladı.
CREA verilerine göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden önceki yıl, 2021’de, AB ülkeleri 133 milyar eurodan fazla Rus enerjisi ithal etti. Bu yılın ocak-ağustos dönemindeki harcamalar ise 11,4 milyar euro oldu. Bu durum, AB ülkelerinin Rusya ile enerji ticaretinde önemli bir azalma olduğunu gösteriyor, 2022’deki ithalata göre yüzde 90 oranında bir azalma söz konusu, hatta 2024’ün aynı dönemine göre bile yüzde 21’lik bir düşüş görülüyor.
Bununla birlikte bu tablo savaşta Ukrayna’yı destekleyen AB’nin öbür yandan Rusya’yı finanse etmeye devam ettiği gerçeğini ortadan kaldırmıyor.
FRANSA, ALMANYA VE HOLLANDA RUSYA’DAN ENERJİ ALIYOR
AB’nin 27 üye ülkesinden yedisi ise, Rusya’dan enerji ithalatını bir önceki yıla göre arttırdı ve bu 7 ülkeden 5’i savaşta Ukrayna’yı aktif destekliyor. Bunların başını ise Fransa çekiyor. Fransa’nın Rus enerji alımları bir önceki yıla göre yüzde 40 artarak 2,2 milyar euroya yükseldi. Bir diğer ülke de Hollanda ve onun Rus enerji alımları bir önceki yıla göre yüzde 72 artarak 498 milyon euroya ulaştı.
Fransa Enerji Bakanlığı, Reuters’a yaptığı açıklamada, Fransa’nın Rusya’dan enerji ithalatının değerinin, diğer ülkelerdeki müşterilere hizmet vermesi nedeniyle bu yıl arttığını, ancak ülke veya şirket isimlerini vermediğini belirtti. Analistlere göre ise, gaz piyasası verileri, Fransa’nın Rusya’dan ithalatının bir kısmının Almanya’ya gönderildiğini gösteriyor ve Rusya ile dolaylı yoldan da olsa ticarete bu şekilde devam eden Almanya da Ukrayna’nın en büyük destekçisi.
Hollanda hükümeti de, AB’nin Rus enerjisini aşamalı olarak durdurma planlarını desteklediğini, ancak bu öneriler AB yasalarına eklenene kadar Avrupa enerji şirketleri ile Rus tedarikçiler arasındaki mevcut sözleşmeleri engelleme yetkisine sahip olmadığını savunuyor.
MACARİSTAN VE SLOVAKYA RUSYA YANLISI
Rusya ile ticarete devam eden 7 AB ülkesi içinde en büyük paya sahip ülkeler Macaristan ve Slovakya. Macaristan Devlet Başkanı Viktor Orban, AB içinde sık sık Rusya yanlısı tavırlarıyla gündeme geliyor. Bu siyaset Rusya ile olan ticaret verilerine de yansıyor. Macaristan’ın bu yıl Rus enerji ithalatının değerinde yüzde 11’lk artış yaşandı.
Kremlin ile yakın bağlarını sürdüren ve Rus doğalgazından vazgeçme fikrini reddeden Macaristan ve Slovakya, toplamda 5 milyar avroluk bir paya sahip olan başlıca ithalatçılar olmaya devam ediyor.
CREA verilerine göre, hükümetleri savaşta Ukrayna’yı destekleyen, fakat bu yılın ilk sekiz ayında Rusya ile olan ticaret hacimlerini arttıran dört ülke daha var: yüzde 3’lük artışla Belçika, yüzde 55’lik artışla Hırvatistan, yüzde 57’lik artışla Romanya veyüzde 167’lik artışla Portekiz.
UKRAYNA’DAN ÇOK RUSYA’YA PARA VERDİLER
CREA verilerine göre, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 2022 yılından bu yana Avrupa Birliği’nin Rusya’dan yaptığı toplam enerji ithalatı 213 milyar euroyu aştı.
Bu rakam, AB’nin aynı dönemde Ukrayna’ya yaptığı yardım harcamalarını gölgede bırakıyor. Oysa AB, Ukrayna’nın en büyük destekçisi konumunda. Alman ekonomi düşünce kuruluşu Kiel Enstitüsü’ne göre, AB, Kiev’e 167 milyar euroluk mali, askeri ve insani yardım ayırdı.
×AB’NİN RUSYA İLE TİCARETİ
Nûmedya24’te daha önce yayımlanan Eurostat’ın verileri de, ABD’nin ve AB üyesi ülkelerin Rusya ile milyarlarca euro değerindeki ticarete devam ettiğini gösteriyordu ve ticaret sadece sıvılaştırılmış doğal gazdan ibaret değildi, zenginleştirilmiş uranyum dahil pek çok mal bulunuyor.
Eurostat’ın son verilerine göre, AB, birçok ürüne yönelik çeşitli ithalat ve ihracat kısıtlamaları getirdi ve bunun sonucunda 2022’nin birinci çeyreği ile 2025’in ikinci çeyreği arasında Rusya’ya ihracatta yüzde 61, Rusya’dan ithalatta ise yüzde 89 düşüş yaşandı.
Bununla birlikte AB Rusya’dan petrol, nikel, doğalgaz, gübre, demir-çelik alımına devam ediyor.
Rusya’dan yapılan petrol ithalatının payı 2021’in ilk çeyreğinde yüzde 29 iken, 2025’in ikinci çeyreğinde yüzde 2’ye geriledi.
Rusya’nın AB’nin doğalgaz ithalatındaki payı, 2021’in ilk çeyreğindeki yüzde 48’den 2025’in ikinci çeyreğinde yüzde 12’ye düştü.
Rusya, halen Türkiye üzerinden TürkAkım denizaltı doğalgaz boru hattıyla Macaristan ve Bulgaristan gibi bazı AB ülkelerine doğalgaz tedarik ediyor.
Rusya’nın AB’nin LNG ithalatındaki payı, 2021’in ilk çeyreğindeki yüzde 22’den 2025’in ikinci çeyreğinde yüzde 14’e geriledi.
Bu yılın ikinci çeyreğinde Avrupa’ya dondurulmuş gazın en büyük tedarikçisi ABD oldu ve payı yüzde 54’e ulaştı.
Rusya’nın AB dışı demir-çelik ithalatındaki payı, dört yıl önce yüzde 18 iken, 2025’in ikinci çeyreğinde yüzde 6’ya geriledi.
Rusya, 2025 yılının ikinci çeyreği itibarıyla 27 ülkeden oluşan AB’ye en fazla gübre ihraç eden ülke konumunda olup, bu pazardaki payı son dört yılda yüzde 28’den yüzde 34’e çıktı.
Hem ticaret hem dron ve yaptırım | ABD-AB bu kez Rusya’yı pes ettirecek mi?
KENDİ KENDİLERİNE SABOTAJ YAPIYORLAR
CREA’nın AB-Rusya uzmanı Vaibhav Raghunandan, AB ülkelerinin Rusya ile olan ticaretini değerlendirdi. Raghunandan’a göre, Rusya’nın Avrupa destekli Ukrayna’ya karşı savaş yürütürken en büyük gelir kaynağının enerji satışları olduğuna işaret ederek, öbür yandan AB ülkelerinin Rusya ile ticarete devam etmesini bazı ülkelerin “kendi kendine yaptığı bir sabotaj” olarak nitelendirdi. Raghunandan, “Kremlin, Ukrayna’da silahlı kuvvetlerini konuşlandırmaya devam etmek için tam anlamıyla fon alıyor” dedi.
TRUMP AB’Yİ ELEŞTİRDİ, AB YAPTIRIM PAKETİ HAZIRLIYOR
AB ülkelerinin Rusya ile devam eden ticareti Eylül ayı ortalarında ABD’de gerçekleşen Birleşmiş Milletler (BM) 80’inci Genel Kurulu’nda da gündeme gelmişti. ABD Başkanı Donald Trump, Genel Kurul’da yaptığı konuşmada Avrupalı liderlere sert tepki göstermişti. AB’nin Rusya’ya yaptığı enerji ödemelerini değerlendiren Trump, “Avrupa’nın daha fazla çaba sarf etmesi gerekiyor, Yaptıklarını yapamazlar. Rusya ile savaşırken Rusya’dan petrol ve gaz satın alıyorlar. Bu onlar için utanç verici ve ben bunu öğrendiğimde çok utandılar” demişti.
Zaten Rus ham petrol ve yakıt alımlarının çoğunu yasaklayan AB, Rus sıvılaştırılmış doğal gazının (LNG) yasaklanmasını 2028’den 2027’ye kadar hızlandırmayı planladığını duyurdu. Verilere göre LNG, şu anda AB’nin Rus enerjisinden yaptığı en büyük ithalatı temsil ediyor ve toplam alımların değerinin neredeyse yarısını oluşturuyor.
2028’den itibaren tüm Rus petrol ve gazının tamamen yasaklanmasını öngören öneriler, Avrupa’nın parasının önümüzdeki bir yıl veya daha uzun süre Kremlin’in savaş çabalarını destekleyebileceği anlamına geliyor.
Trump, ABD petrol ve doğalgazının Rusya’nın kaybettiği kaynakları telafi edebileceğini söylüyor ve birçok analist böyle bir değişimin mümkün olduğunu, ancak Washington’ın tarifeleri bir politika aracı olarak kullandığı bir dönemde bunun Avrupa’nın ABD enerjisine bağımlılığını artıracağını söylüyor.
PUTİN: YENİ STRATEJİK SİLAHLAR GELİŞTİRİYORUZ
Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün yaptığı açıklamada, Rusya’nın yeni stratejik silahlar geliştirdiğini ve ABD’nin gelecek yıl sona erecek nükleer silah anlaşmasında belirlenen savaş başlığı sınırlarını uzatmayı reddetmesinin Moskova için kritik olmayacağını söyledi.
Putin, “Bu birkaç ay uzatma kararı almak için yeterli olacak mı? Anlaşmaların uzatılması konusunda iyi niyet varsa yeterli olacağını düşünüyorum. Amerikalılar buna ihtiyaç duymadıklarına karar verirse, bu bizim için önemli değil,” dedi.
Rusya’nın yeni nesil nükleer silahları geliştirmeye ve denemeye devam ettiğini de sözlerine ekledi.
Rusya, Şubat ayında sona erecek olan New STARTAnlaşması’nda tanımlanan savaş başlığı sınırlarını, ABD’nin de aynı şeyi yapmaya istekli olması halinde gönüllü olarak uzatmaya hazır olduğunu belirtti. Washington ise henüz bu öneriyi resmen kabul etmedi.
Silahlanma savaş; savaş yoksulluk demek | ‘Yeni’ Soğuk Savaş: Hipersonik füzeler ve korkunç bütçeler
