TU Wien ekibi, kuantum parçacıkları arasındaki etkileşimlerin zaman kristallerini bozmak yerine istikrarlı hale getirdiğini gösterdi. Araştırma, kuantum teknolojilerinde yeni bir sayfa açabilir.
HABER MERKEZİ – Viyana Teknik Üniversitesi’nden (TU Wien) bilim insanları, kuantum parçacıkları arasındaki etkileşimlerin “zaman kristali” adı verilen yapıları istikrarlı hale getirebileceğini ortaya koydu.
Daha önce bu etkileşimlerin zaman kristallerinin oluşumunu engellediği düşünülüyordu. Ancak yeni araştırma, bu etkileşimlerin tam tersine, zaman içinde kendiliğinden ritim oluşturan yapıları güçlendirdiğini gösteriyor.
Zaman kristalleri, herhangi bir dış etken olmadan kendiliğinden tekrarlayan ritmik hareketler sergileyen yapılar olarak biliniyor. TU Wien ekibi, lazerle hapsedilmiş parçacıklardan oluşan bir kafes sistemi üzerinde yaptığı deneylerde, bu düzenin yalnızca parçacıklar arasındaki etkileşimlerle ortaya çıkabileceğini kanıtladı.
Araştırmayı yürüten doktora öğrencisi Felix Russo, “Kuantum fiziksel etkileşimlerin zaman kristallerinin oluşumunu engellediği düşünülüyordu. Ancak tam tersine, bu etkileşimlerin zaman kristali fazlarının ortaya çıkmasını sağlayabildiğini gösterdik” dedi.
Russo ve ekibi, lazerlerle sabitlenen iki boyutlu bir parçacık kafesinde, kuantum etkileşimleri sonucu kendiliğinden titreşim oluştuğunu gözlemledi. Bu durum, zaman kristallerinin yalnızca özel koşullarda değil, karmaşık çok parçacıklı sistemlerde de ortaya çıkabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, bu bulgunun kuantum çoklu-parçacık sistemlerinin anlaşılmasına katkı sağlayacağını ve gelecekte kuantum teknolojileri ile yüksek hassasiyetli ölçüm tekniklerinin geliştirilmesinin önünü açabileceğini belirtiyor.