Bilim insanları, 2,6 derecelik ısınmanın Atlantik dolaşımının çöküşünden Amazon’un orman vasfını yitirmesine kadar geri dönüşsüz etkiler yaratacağı uyarısını yapıyor.
HABER MERKEZİ – İki ayrı rapor, fosil yakıt kaynaklı emisyonların rekor seviyeye ulaştığını ve ülkelerin iklim taahhütlerinin küresel ısınmayı durdurmakta yetersiz kaldığını ortaya koydu.
Climate Action Tracker’ın güncellemesine göre hükümetlerin Brezilya’da düzenlenen İklim Zirvesi COP30 süreci için sunduğu yeni planlar, küresel ısınma riskini dördüncü yıl da düşürmedi.
Dünya, yüzyıl sonunda sanayi öncesi dönemin 2,6°C üzerinde bir ısınmaya doğru ilerliyor. Bu seviye, Paris Anlaşması’nın açık biçimde aşılması anlamına geliyor ve yeni bir aşırı hava koşulları döneminin kapısını aralıyor.
Guardian’ın aktardığı Global Carbon Project’in değerlendirmesi ise fosil yakıt kaynaklı emisyonların 2025’te yüzde 1 artarak yeni bir zirveye ulaşacağını gösteriyor. Son yıllarda artış hızının yarı yarıya düşmesine rağmen, emisyonların halen gerilemediği vurgulanıyor. Yenilenebilir enerji üretimindeki büyüme talep artışını karşılamaya yaklaşsa da henüz aşabilmiş değil.
BİLİM İNSANLARINDAN UYARI
İklim Analitiği CEO’su Bill Hare, 2,6 derecelik bir ısınmanın kritik eşikleri tetikleyebileceğini, Atlantik Okyanusu dolaşımının çöküşünden Amazon’un orman vasfını yitirmesine kadar birçok geri dönüşsüz etkinin ortaya çıkabileceğini belirtti. Hare, böyle bir dünyanın “Avrupa’da tarımın sonu, Asya ve Afrika’da kuraklık ve muson çöküşü, ölümcül sıcaklıklar” anlamına geldiğini söyledi.
Bilim insanları ayrıca doğal karbon yutaklarının zayıfladığını, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika’daki ormanların artık net karbon salımı yapan alanlara dönüştüğünü bildiriyor.
PARİS ANLAŞMASI VE COP30
Paris Anlaşması kapsamında ülkelerin belirli aralıklarla güncel emisyon azaltım planı sunması gerekiyor. Ancak bu yıl Belem’de düzenlenen COP30’a şimdiye kadar yalnızca yaklaşık 100 ülke yeni plan iletti ve bu planlar küresel ısınmayı sınırlamak için yetersiz kalıyor.
Climate Action Tracker’ın değerlendirmesine göre, ülkelerin net sıfır hedefleri ve mevcut planları dikkate alındığında bile tablo kötüleşmiş durumda. Beklenen ısınma seviyesi geçen yılki 2,1°C’den 2,2°C’ye çıkmış görünüyor. Bu kötüleşmenin en önemli nedeni ise ABD’nin Paris Anlaşması’ndan çekilmesi olarak gösteriliyor. ABD, COP30’a herhangi bir delegasyon göndermedi.
