İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi’ne göre, Kulp’ta 4 işçinin ölümüne yol açan olay, “büyük ölçekli altyapı projelerinde iş güvenliği, mühendislik denetimi ve teknik sorumlulukların yeterli düzeyde yerine getirilmediğini” gösteriyor. Bu arada Diyarbakır’da işçilerin ölümüne neden olanlar protesto edildi.
HABER MERKEZİ – Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde köprünün çökmesi sonucu 4 işçinin yaşamını yitirmesiyle ilgili olayı inceleyen İnşaat Mühendisleri odası (İMO) Diyarbakır Şubesi, ön raporunu açıkladı.
Pasûr’daki iş cinayetine dair inceleme raporu hazırlayan İMO Amed Şubesi, çökmenin kayar kalıp sistemini taşıyan bağlantı elemanlarında deformasyon olmasından kaynaklı olduğunu açıkladı.
×11 Kasım’da Kulp ilçesinde Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) ve Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapımı süren köprünün iskelesinin çökmesi sonucu 4 işçini yaşamını yitirmiş, bir işçi de yaralanmıştı.
Kulp’ta iskele çöktü l 4 işçi hayatını kaybetti
İMO Diyarbakır Şubesi’nin ön raporunda, Silvan Baraji Relokasyon Yolu kapsamında yürütülen viyadük yapım çalışmaları sırasında, köprünün son elevasyon ayağında gerçekleştirilen başlık kirişinin beton dökümü esnasında kayar kalıp sisteminin çökmesi sonucu 4 işçinin yaşamını yitirdiği belirtildi.
Raporda, “Bu elim olay, bölgemizde yürütülen büyük ölçekli altyapı projelerinde iş güvenliği, mühendislik denetimi ve teknik sorumlulukların yeterli düzeyde yerine getirilmediğini bir kez daha acı bir biçimde ortaya koymuştur” denildi.
TEKNİK KUSURLAR
Raporda kazaya yol açtığı değerlendirilen teknik hususlara ilişkin şunlar belirtildi:
דYapılan ilk teknik gözlemler ve mevcut bilgilere göre çökme, kayar kalıp sistemini taşıyan bağlantı elemanlarında deformasyon ve stabilite kaybı nedeniyle meydana gelmiştir. Muhtemel teknik etkenler şu şekilde değerlendirilmektedir:
*Kalıp sisteminin taşıyıcı bağlantı detaylarında yetersiz kesit ve bağlantının sağlam olmaması,
*Beton dökümü esnasında oluşan yatay basınç kuvvetlerinin hesaplanmasında eksiklik,
*Kalıp sistemine ait ön kontrol, yük testi ve stabilite analizlerinin gerçekleştirilmemesi,
*Beton dökümü öncesi bağımsız teknik kontrol ve onay süreçlerinin tamamlanmaması.
Bu tür sistemlerde, özellikle yüksek köprü ayakları gibi düşey elemanlarda, beton döküm basınçlarının aşamalı olarak uygulanması, her aşamada deformasyon ölçümleriyle kontrol edilmesi ve sistemin rijitlik kaybı göstergelerine karşı anlık izleme yapılması hayati önem taşımaktadır.
DENETİM VE İŞ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRME
Olayın yalnızca bir “iş kazası” değil, zincirleme bir denetim ve sorumluluk zafiyetinin sonucu olarak değerlendirildiği raporda, denetim ve iş güvenliği açısından şu değerlendirme yer aldı:
×Mevcut uygulamada:
*Şantiye bazında iş güvenliği kültürünün kurumsallaşmadığı,
*Mühendislik onay süreçlerinin çoğu zaman idari zorunluluk düzeyinde kaldığı,
*Yüklenici–alt yüklenici ilişkilerinde teknik sorumlulukların net tanımlanmadığı,
*İş güvenliği uzmanlarının saha yetkisinin sınırlı, teknik denetim mekanizmasının zayıf olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, yalnızca bireysel ihmallere değil; aynı zamanda yapısal bir denetim eksikliğine işaret etmektedir.
YÜK TRANSFER ZİNİCİRİ KOPTU
Raporun sonuç kısmında ise şunlara yer verildi:
*Kayar kalıp sisteminin taşıyıcı elemanlarında ani göçme oluşmuş, başlık kirişi betonu henüz priz almadan sistem çökmüştür.
Bu açıklamada yer alan teknik değerlendirmeler, olay yerinden elde edilen mevcut bilgiler üzerinden yapılan ön inceleme niteliğindedir. Belirtilen nedenler olası teknik ihtimalleri ifade etmekte olup, kesin sonuçlar detaylı bilirkişi raporları ve laboratuvar analizleri tamamlandıktan sonra ortaya çıkacaktır.
DİYARBAKIR’DA PROTESTO
Bu arada Amed Emek ve Demokrasi Platformu bir protesto eylemi gerçekleştirdi. Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Ofis semtinde gerçekleştirilen protesto eyleminde“Kader değil kar hırsı, kaza değil iş cinayeti” pankartı açıldı.
Büro Emekçileri Sendikası (BES) Diyarbakır Şube Eşbaşkanı Güneş Özel, yaptığı açıklamada, şunları belirtti:
“İşçiler tehlikeli koşullara maruz bırakılmış ve yetkili kurumlar yıllardır süren sistematik ihmallerle işçilerin yaşamını hiçe saymıştır. Bu tablo; işçilerin göz göre göre ölüme gönderildiğinin somut kanıtıdır. Kulp’taki bu facia; Dilovası’nda, Soma’da, Ermenek’te, Amasra’da ve saymakla bitiremeyeceğimiz yüzlerce iş cinayetiyle aynı sistemin ürünüdür.Bu düzen; işçi güvenliğini maliyet kalemi olarak gören, denetim mekanizmalarını işlemez hale getiren, taşeronluk ve güvencesiz çalışmayı bir kural haline getiren, patronların kârını insan yaşamının önüne koyan vahşi kapitalist sistemin sonucudur.”
