Türkiye’deki mülteci kadınların, yalnızca davetle girilen bir internet sitesi üzerinden açıkça “satıldığı” ortaya çıktı. İlanlarda kadınlar “ürün” olarak tanımlanıyor, evlilik ya da cinsel kölelik seçenekleri sunuluyor. Erkekler, mülteci kadınları ‘satın alıyor’ ve bu ağı besliyor.
HABER MERKEZİ – İnternetin arama motorları tarafından indekslenmeyen, sıradan kullanıcıların erişimine kapalı karanlık yüzünde, insan ticareti neredeyse kurumsal bir dil kazanmış durumda. Türkiye’deki mülteci kadınların, “gizlilik” ve “müşteri memnuniyeti” vaatleriyle, bir “meta” olarak kullanıldığı ortaya çıktı.
Evrensel Gazetesi’nin bugün manşete çıkardığı Doğa Baskın imzalı özel haberine göre, “Utopia Market” adlı bir platformda yer alan ilanlarda, Suriyeli, Afganistanlı ve Pakistanlı kadınlar 4 bin dolar karşılığında “güvenli teslimat garantisiyle” erkeklere ‘sunuluyor’. Bu işi organize eden erkek, 18-25 yaş aralığındaki kadınların Urfa, Kilis ve Antep’te yedi gün içinde alıcıya ulaştırılacağını belirtiyor.
‘ÖZEL ARAÇLA, ELİ KOLU BAĞLI, GÜVENLİ TESLİMAT”
İlanlarda kullanılan dil, dijital ticaret platformlarını andırıyor. “Escrow” adı verilen ödeme sistemiyle, para ancak “teslimat” tamamlandıktan sonra satıcıya aktarılıyor. Teslim gerçekleşmezse ücretin iade edileceği belirtiliyor. Kadınlar, ilan metinlerinde sistematik biçimde “hizmet” ya da “ürün” olarak tanımlanıyor.
Sitenin başında “Hayyam” takma adını kullanan bir erkek var. Alıcının isterse kadınları bizzat seçebileceğini, isterse “özel araçla, eli kolu bağlı şekilde” adrese teslim edileceğini ifade ediyor. İlan, yüzde yüz gizlilik ve kimlik bilgilerinin “tamamen ortadan kaldırılması” vaadiyle tamamlanıyor.
İlan açıklamalarında, kadınların alıcıya teslim edildikten sonra tüm sorumluluğun alıcıya geçtiği özellikle vurgulanıyor. Satıcı, “evlilik” ya da “seks kölesi” seçeneklerini açıkça sıralıyor.
HİZMET YORUMLARI: KADIN SAYILARINI ARTIRIN
Platformda satıcılar, “vendor” profilleri aracılığıyla değerlendiriliyor. Kullanıcı erkeklerin, aldıkları “hizmete” dair yorumları ise cinsel sömürü suçunun nasıl sıradanlaştırıldığınında kanıtı: “Eli kolu bağlı teslim etmeleri ve profesyonellikleri artı. Kadın sayısını artırmaları için bir yıldız kırdım.”
ŞİKAYET VAR ANCAK RESMİ KAYITLARA GİRMİYOR
Evrensel’e konuşan Van Star Kadın Derneği yöneticileri ise benzer bir vakayla yıllar önce karşılaştıklarını aktarıyor.
Derneğe başvuran İranlı bir kadın, internet üzerinden erkeklere pazarlandığını ve zorla evlendirildiğini anlatmıştı. Kadın, zorla tutulduğu evden kaçmayı başarsa da o evde 8 kadının daha bu şekilde esaret altında olduğunu aktarmış.
Olay, kaygılar nedeniyle resmi bir suç duyurusuna dönüşememiş.
Dünya Evimiz Uluslararası Dayanışma Derneği Genel Koordinatörü Burçak Sel’in açıklamaları durumun sistematikleştiğinin göstergesi. Sel, sahada benzer duyumların düzenli olarak alındığını söylüyor. Özellikle dini referanslarla meşrulaştırılan bazı yapıların, mülteci ve sığınmacı kadınlar üzerinde ciddi istismar alanları yarattığı belirtiliyor.
Ancak bu vakalar da resmi kayıtlara girmemiş. Sel, güvenlik kaygıları nedeniyle kadınların konuşmaktan kaçındığını vurguluyor. Dil bariyeri, yasal statü belirsizliği ve ekonomik güvencesizlik bu korkunç ağın derinleşmesine olanak yaratmış.
Kadın örgütleri, insan ticaretinin yalnızca suç şebekeleriyle değil, bu “piyasayı” besleyen bir eril talep yapısıyla sürdüğünü vurguluyor.
IŞİD BAĞLANTISI ÇOK GÜÇLÜ
Özgürlükçü Hukukçular Derneği’nden bir avukat ise “dark web” üzerinden kadın ve çocuklara yönelik işlenen bu suçun yeni olmadığını hatırlatıyor. Özellikle IŞİD’in bu yöntemi uzun süredir finansman aracı olarak kullandığı biliniyor.
×Ankara’da 2021 yılında yürütülen bir operasyonla, 7 yaşındaki bir çocuğun Irak’tan kaçırılarak Türkiye’ye getirildiği ve “deep web”de sömürü amacıyla kullanıldığı ortaya çıkmıştı. Gazeteci Timur Soykan’ın ortaya çıkardığı haberin ardından yapılan operasyonda tutuklanan S.O. ve N.H.R hakkında açılan dava ise Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesinde sürüyor. 11 celsedir devam eden yargılamada, savcı sanıkların “insan ticareti” suçundan cezalandırılmasını talep ederken, avukatlar ise olayın soykırım suçu olduğunu savunuyor.
ULUSLARARASI HUKUK NE DİYOR?
Haberde yer alan iddialar, uluslararası hukuka göre birden fazla ağır suç kapsamına giriyor:
İnsan ticareti: BM Palermo Protokolü’ne göre kişilerin zorla, aldatma veya güç kullanımıyla satılması, devredilmesi ve sömürü amacıyla alıkonulması insan ticareti suçunu oluşturuyor. Kadınların para karşılığı “teslimat garantisiyle” pazarlanması bu suçun tüm unsurlarını içeriyor.
Modern kölelik ve Cinsel kölelik: BM Kölelik Sözleşmesi ve Ek Protokoller, kişilerin mal gibi devredilmesini, zorla evlendirilmesini veya cinsel sömürüye tabi tutulmasını yasaklıyor. İlanlarda yer alan “evlenmek ya da seks kölesi yapmak” ifadeleri, hukuken modern kölelik olarak tanımlanıyor.
Kadına yönelik ağır insan hakları ihlali: CEDAW ve ilgili BM mekanizmalarına göre, kadınların mülteci statülerinin istismar edilmesi ve cinsel meta haline getirilmesi cinsiyete dayalı ağır şiddet kapsamına giriyor.
Çocuklar söz konusuysa: Eğer mağdurlar arasında 18 yaş altı kişiler bulunuyorsa, fiiller çocuk ticareti suçunu oluşturuyor ve uluslararası hukukta en ağır yaptırımlara tabi tutuluyor.
İnsanlığa karşı suç: Eylemler belirli bir etnik veya dini gruba yönelik, yaygın ve sistematik biçimde yürütülüyorsa, Roma Statüsü uyarınca insanlığa karşı suç kapsamında değerlendirilebiliyor.
