Trump, bugün Netanyahu ile bir kez daha görüşecek. Gündemde, Gazze Barış Planı’nın ikinci aşaması, İsrail – Suriye ilişkileri ve İran var. Görüşmede kritik kararlara varılması bekleniyor. Bu görüşmeyi dikkatle takip eden ülkelerden biri de Türkiye ve görüşmede çıkacak sonuçlar Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor.
HABER MERKEZİ – ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bugün Florida’da görüşecek. Görüşmede, Gazze, Suriye ve İran gibi kritik başlıklar ele alınacak.
×Trump, başkanlık koltuğuna oturduğundan bu yana Netanyahu ile 4’ü ABD’de, biri de İsrail’de olmak üzere 5 kez görüşmüştü. Bugünkü görüşme 6’ıncı yüzyüze görüşme olacak. Bu, son bir yıl içinde İsrail merkezli yaşanan ve Ortadoğu’da önemli değişimlere yol açan gelişmeler açısından ABD ile İsrail’in işbirliğini ifade ediyor.
2025 PANORAMA: Gazze’nin bir yılı | Trump geldi: Ateşkes bozuldu, büyük yıkım, yeni barış planı
Trump ile Netanyahu’nun 29 Eylül’de Beyaz Saray’da yaptığı görüşme, Gazze’de iki yılı bulan savaşın seyrini değiştirdi. Netanyahu ile kameraların karşısına çıkan Trump, 20 maddelik Gazze Barış Planı’nı açıkladı. Bir hafta sonra ise Trump, önce İsrail’e gitti ve Netanyahu ile üst düzey İsrailli yetkililerle görüştü, ardından Mısır’ın Şarm El Şeyh kentinde İsrail ve Hamas arasında varılan ateşkesin duyurulduğu toplantıya katıldı. 10 Ekim’den itibaren ise, Trump’ın açıkladığı planın birinci aşaması yürürlüğe girdi. Ateşkes ilan edildi, Hamas şimdiye kadar biri hariç, elindeki tüm sağ ve ölü rehineleri teslim etti, İsrail 3 bin civarında Filistinli’yi hapishanelerden serbest bıraktı ve Gazze’nin bir kısmından çekildi.
GAZZE’DE İKİNCİ AŞAMA: HAMAS’IN SİLAHSIZLANDIRILMASI
Trump ile Netanyahu arasında bugün yapılacak görüşmenin bir başlığı, Gazze Barış Planı’nın ikinci aşaması olacak. Bu konuda atılacak adımlar ele alınacak. İsrail’in hala teslim edilmeyen Başçavuş Ran Gafili’nin naaşını ikinci aşama için öncelikli bir şart olarak öne süreceği kaydediliyor. Bununla birlikte İsrail’ni öncelikli olarak Hamas’ın silahsızlandırılması konusunun ele alınması gerektiğinde ısrar edeceği de kaydediliyor. İkinci aşamada ayrıca Trump’ın planı kapsamında Gazze’de kurulması öngörülen teknotrat hükümetin yapısı, Barış Kurulu’nun nasıl ve kimlerden oluşacağı, Gazze’de konuşlandırılması düşünülen Uluslararası İstikrar Gücü konuları da Trump ile Netanyahu görüşmesinde masaya yatırılacak.
×
GAZZE PLANI: İSRAİL’İN TÜRKİYE VETOSU
Türkiye de Trump – Netanyahu görüşmesini yakından takip ediyor. Türkiye’nin bu görüşmede ilgili olduğu başlıklardan biri Gazze. Trump’ın Gazze Barış Planı’nı kapsamında birinci aşamada, özellikle de ateşkes konusunda Hamas’ın ikna edilmesi çabalarında Türkiye de rol üstlenmişti. Ancak yeni yılla birlikte planın ikinci aşaması için bazı kritik adımların atılması gündemde ve Türkiye’nin nasıl rol alacağı belirsizliğini koruyor. Türkiye, Hamas’ı açıktan destekliyor ve silahsızlanma meselesinde Türkiye’nin nasıl bir etkide bulunabileceği merak konusu. Türkiye ayrıca Barış Kurulu’nda ve İstikrar Gücü’nde yer almak istiyor. Ancak İsrail’in vetosu bulunuyor ve bu konuda henüz bir gelişme yaşanmış değil. Netanyahu’nun 29 Aralık’ta Trump ile yapacağı görüşmede bu konunun da ele alınması bekleniyor.
Trump planı, Gazze’de ikinci aşama, Uluslararası İstikrar Gücü
SURİYE KONUSU DA MASADA OLACAK
Netanyahu’nun Trump ile görüşmesinde bir diğer önemli başlık da Suriye ile ilişkiler olacak. Zira İsrail ve Suriye geçici hükümeti arasındaki gerilim devam ediyor.
Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından İsrail Suriye’ye yönelik bombardımanlara başlamıştı. Suriye geçici hükümetinin iddiasına göre, İsrail şimdiye kadar binden fazla kez Suriye’yi bombaladı.
Ayrıca İsrail, Suriye’nin güneyine düşen ve Şam’a yakın mesafede bulunan Hermon Dağı, Kuneytra bölgesi gibi kritik yerlerde kontrolü elinde bulunduruyor, buralara asker konuşlandırmış durumda. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 19 Kasım’da Savunma Bakanı Yisrael Katz, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ile birlikte, İsrail ordusunun kontrol altında tuttuğu Suriye’nin güneyindeki bölgeye dikkat çekici bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu bölge, İsrail basınına göre, İsrail tarafından tampon bölge olarak adlandırılıyor. İsrail yönetimi, tampon bölgede kritik konumda bulunan Hermon Dağı’ndan çekilmeyeceğini duyurmuştu.
Bu arada yaz aylarından bu yana İsrail ile Suriye geçici hükümeti arasında ABD gözetiminde bir anlaşmanın sağlanması için diplomatik çabalar var. Son olarak Suriye geçici hükümeti Cumhurbaşkanı Ahmed El Şara’nın 10 Kasım’da Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinde İsrail ile anlaşma konusunda bir gelişme bekleniyordu. Ancak herhangi bir olumlu sonuç duyurulmadı.
Netanyahu’nun Trump ile görüşmesinde ele alınması beklenen önemli başlıklardan biri de Suriye konusu olacak.
Trump’tan açıklama ve telefon görüşmesi | Suriye’ye mesaj, Netanyahu’ya davet
×
SURİYE: İSRAİL İLE TÜRKİYE’NİN FARKLI HESAPLARI
Türkiye’nin Netanyahu – Trump görüşmesinde sonucunu merakla beklediği konulardan biri de Suriye olacak. Türkiye Beşar Esad’ın devrilmesi sonrasında iktidarı ele geçiren Heyeti Tahriri Şam’ı ve onun geçici Cumhurbaşkanı Ahmed El Şara’yı açıktan destekliyor. İsrail ise, 8 Aralık 2024’te gerçekleşen iktidar değişikliğinin ardından Suriye’ye yönelik bombardımanını arttırdı, kritik önemdeki Hermon Dağı ve Kuneytra bölgesine asker konuşlandırdı.
İsrail, Şam’ın güneyinden sınırlarına kadar olan bölgenin silahsızlandırılmış bir tampon bölge olmasını ve aynı zamanda Süveyda eyaletindeki Dürzilerin haklarının güvenceye alınmasını istiyor. Türkiye ise, Şara hükümetiyle yakın işbirliği halinde kalıyor ve İsrail’in Suriye’yi istikrarsızlığa sevk ettiğini ileri sürüyor. Türkiye aynı zamanda Kürtlerin ve Dürzilerin hak mücadelesini İsrail ile bağlantılı istikrarsızlaştırıcı gelişmeler olarak değerlendiriyor ve Suriye hükümetinin gerçekleştirdiği katliamları da görmezden geliyor.
Fidan, Güler ve Kalın Şam’da Şara ile görüştü |
BİR DİĞER ÖNEMLİ BAŞLIK: İRAN – YENİDEN SAVAŞ KARARI ALINACAK MI?
Netanyahu – Trump görüşmesinin bir diğer kritik gündemi ise İran. Hamas, Hizbullah, Husiler ve Beşar Esad’ı destekleyen ve 2023’ten sonra sık sık İsrail ile karşı karşıya gelen İran, son olarak 13 Haziran’da İsrail ve ABD saldırılarına maruz kaldı. Bu savaş İran için önemli kayıplara yol açtı. Ancak İsrail’e göre, İran hala bir tehdit.
ABD merkezli NBC News’in 21 Aralık’taki haberine göre, Netanyahu, bugünkü görüşmede Trump’ı İran’a yeniden savaş açmak için ikna etmeye çalışacak. Haberde İsrailli yetkililerin “İran’ın balistik füze programını genişlettiğine inandıkları” ve “Trump ile yapacakları görüşmede bunun yeni bir tehdit oluşturduğunu savunmaya hazırlandıkları” kaydedildi.
