Birinci çıkması beklenen aşırı sağcı lider Geert Wilders’ın hayal kırıklığı yaşadığı Hollanda seçimlerinde sosyal liberal D66 partisi büyük kazanımlar elde etti. Oy sayımında sonuç değişmezse D66’ın 38 yaşındaki lideri Rob Jetten Hollanda’nın en genç başbakanı olabilir.
HABER MERKEZİ – Hollanda’da 29 Ekim çarşamba günü yapılan erken genel seçimde sandıktan sürpriz sonuçlar çıktı. Mevcut sonuçlara göre, kamuoyu yoklamalarında önde görünen aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) ciddi oy kaybetti.
Yaklaşık 13,5 milyon seçmenin bulunduğu Hollanda’da, seçmenlerin yüzde 76,3’ü sandığa gitti.
D66 İLE PVV ARASINDA ‘KIL PAYI’ FARK
Merkezci D66 partisi, büyük kazanımlar elde ederek, aşırı sağcı lider Geert Wilders’ın partisinin desteğini kaybetmesinin ardından, muhtemelen yeni hükümetin kurulmasında liderliği ele geçirecek.
Perşembe günü erken saatlerde oyların yüzde 98’i sayıldığında, D66 ve Wilders’ın Özgürlük Partisi’nin (PVV) parlamentonun 150 sandalyeli alt kanadında 26 sandalye alması bekleniyordu.
Gece boyunca süren oy sayımının ardından D66, dar bir farkla önde gidiyordu. Oy sayma işlemlerinin Perşembe sabahı yeniden başlaması planlanıyor.
OYLARINI 3 KAT ARTTIRAN JETTEN EN GENÇ BAŞBAKAN OLMA YOLUNDA
D66 en büyük kazanımı elde ederek sandalye sayısını neredeyse üç katına çıkarırken, Wilders’ın partisi 2023’teki son ankette gösterdiği rekor performansın ardından sert bir düşüş yaşadı.
Wilders’ın PVV liderliğindeki son koalisyonu devirmesi ve kendisine çoğunluk için geçerli bir yol bırakmamasının ardından, tüm büyük ana akım partiler onunla hükümet kurma olasılığını dışladı.
Sonuç, D66 lideri Rob Jetten’in Hollanda’nın en genç başbakanı olarak hükümeti kurmasının yolunu açmış gibi görünüyor.
OY SAYIMI SÜRÜYOR: WILDERS HENÜZ PES ETMEDİ
Ancak aşırı sağcı Wilders, perşembe günü erken saatlerde yaptığı açıklamada, PVV’nin üstün gelmesi halinde liderliği alacağını söyledi. X’te yaptığı paylaşımda, “Yüzde 100 netlik kazanmadığı sürece D66 liderliği ele geçiremez. Bunu önlemek için elimizden gelen her şeyi yapacağız” dedi.
Wilders, Çarşamba akşamı partisinin sandalye kaybetmesinden ve bir sonraki hükümette yer alma ihtimalinin düşük olmasından dolayı hayal kırıklığına uğradığını söylemişti.
JETTEN: TÜM DÜNYAYA AŞIRI SAĞI YENMENİN MÜMKÜN OLDUĞUNU GÖSTERDİK
D66 seçim gecesi kutlamalarında binlerce kişi, “Evet, yapabiliriz” sloganları eşliğinde Hollanda bayrakları salladı. Jetten kalabalığa yaptığı konuşmada, “Sadece Hollanda’ya değil, tüm dünyaya popülist ve aşırı sağcı hareketleri yenmenin mümkün olduğunu gösterdik” dedi ve ekledi:
“Milyonlarca Hollandalı bugün yeni bir sayfa açtı ve olumsuzluk, nefret ve bitmek bilmeyen ‘hayır, yapamayız’ politikalarına elveda dedi.”
38 yaşındaki Jetten’in popülaritesi, konut sıkıntısını çözme, eğitime yatırım yapma ve göç endişelerini giderme vaadiyle yürüttüğü kampanya nedeniyle geçen ay arttı.
CDA VE YEŞİLGÖZ’ÜN VVD’Sİ DE KAZANANLARDAN
Seçimin bir başka kazananı da, merkez sağcı Hristiyan Demokrat Partisi (CDA) oldu. CDA, sandık başı anketlerine göre, 19 sandalye ile olası koalisyonun ortaklarından biri olmaya aday.
Hollanda seçimleri, anket şirketleri açısından da tartışılacak sonuçlar ortaya koydu. Seçim öncesi, sandalye sayısı 14’e kadar gerilediği belirtilen Dilan Yeşilgöz liderliğindeki sağ liberal Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD) de, anketlerin aksine 23 sandalye elde ederek, olası koalisyonun kilit partilerinden biri oldu.
YEŞİL SOL-İŞÇİ PARTİSİ İTTİFAKI’NDA HAYAL KIRIKLIĞI
Seçim sonuçları konusunda en büyük hayal kırıklığını Yeşil Sol – İşçi Partisi (GL / PvdA) ittifakı yaşadı. İki yıl önceki seçimlerde 25 sandalye kazanan sosyal demokrat ittifak, seçim öncesi kamuoyu yoklamalarına göre, Wilders ile birincilik için yarışıyordu. Anketlerde 25-28 milletvekili çıkaracağı tahmin edilen GL / PvdA, 20 milletvekilliği kazanabildi.
GL/PvdA lideri Timmermans, yaptığı açıklamada, sonuçlar nedeniyle hayal kırıklığına uğradığını belirterek, parti genel başkanlığından istifa ettiğini açıkladı: “Yeterince insanı bize oy vermeye ikna edemedik. Bunun sorumluluğunu üzerine alıyorum. Bu yüzden yönetimi bir sonraki nesile devretmek istiyorum.”
WILDERS’IN AŞIRI SAĞCI KAMPANYASI TUTMADI
Avrupa’nın en uzun süre görev yapan popülist liderlerinden biri olan Wilders, İslam karşıtı duruşuyla tanınıyor. AB anlaşmalarını ihlal edecek tüm sığınma taleplerinin reddedilmesini, Ukraynalı erkek mültecilerin geri gönderilmesini, enerji ve sağlık hizmetlerini finanse etmek için kalkınma yardımlarının durdurulmasını önermişti.
Wilders, partisini 2023 seçimlerinde çarpıcı bir birinciliğe taşımış ve tamamen muhafazakârlardan oluşan bir koalisyon kurmuştu. Ancak ortakları onu başbakan olarak desteklemeyi reddetmiş, haziran ayında, sert önlemlerini kabul etmemesi nedeniyle hükümeti devirmişti.
ÜLKEYİ ZORLU KOALİSYON GÖRÜŞMELERİ BEKLİYOR
Hollanda seçimleri, aşırı sağın etki alanını genişletip genişletemeyeceğinin veya Avrupa’nın bazı bölgelerinde zirveye ulaşıp ulaşmadığının bir testi olarak görülüyordu. Sonuçlar, aşırı sağın çekiciliğinin sınırlı olduğunu gösterebilir.
Hollanda parlamentosunda iktidar koalisyonu kurmak için 76 sandalyeye ihtiyaç duyulurken, en az dört partinin katılımı gerekecek. Akla gelen ilk senaryo, D66, muhafazakâr Hristiyan Demokratlar, merkez sağ VVD ve Yeşiller-İşçi Partisi’nin katılımıyla bir koalisyon kurulması.
Ancak istikrarlı koalisyonlar kurmak zor ve görüşmelerin aylar sürmesi bekleniyor.
