DİSK-AR verilerine göre 2024’te Türkiye’de çalışanların yüzde 46,7’si asgari ücret ve altında kazanç sağladı. Ücretlerin büyük bölümü asgari ücret çevresinde yoğunlaşırken, 2026 asgari ücreti öncesi tartışmalar daha da görünür hale geldi.
HABER MERKEZİ – Bu hafta Meclis gündeminde asgari ücret görüşmeleri var. Yeni yıla kısa süre kala 2026 yılı asgari ücretinin ne olacağı milyonlarca çalışan tarafından yakından izleniyor. Son yıllarda asgari ücret, “en düşük ücret” olma özelliğini kaybetti ve giderek ortalama ücret seviyesine dönüştü. Bu durum, ücret artışlarının büyük ölçüde asgari ücret üzerinden şekillenmesine yol açıyor.
DİSK-AR’ın 2026 raporuna göre, 2024 yılında asgari ücret ve altında gelir elde eden çalışanların oranı yüzde 46,7’ye yükseldi. Başka bir ifadeyle, Türkiye’de çalışanların neredeyse yarısı asgari ücretle geçiniyor. Aynı yıl iki asgari ücret ve altında kazananların oranı ise yüzde 87,3 olarak hesaplandı.
Raporda, bu durum “ücretlerin asgari ücrete yakınsaması” olarak tanımlanıyor. TÜİK verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, asgari ücret ve altında kazananların oranı 2020’de yüzde 33,8 iken 2024’te yüzde 46,7’ye çıktı. Pandemi dönemi hariç tutulduğunda, bu oranın son yıllarda düzenli biçimde arttığı görülüyor.
2024 itibarıyla özel sektörde çalışanların yüzde 53,2’si “asgari ücret komşuluğunda” olarak tanımlanan gelir aralığında yer aldı.
- Asgari ücretin yüzde 5 fazlası ve altında kazananlar: yüzde 49,6 (yaklaşık 8,9 milyon kişi)
- Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında kazananlar: yüzde 62,5 (yaklaşık 11,2 milyon kişi)
- Asgari ücretin iki katından fazla kazananlar: yüzde 12,7
Bu veriler, ücret dağılımının büyük ölçüde asgari ücret etrafında sıkıştığını ortaya koyuyor.
ASGARİ ÜCRETLİ SAYISI TAM OLARAK BİLİNMİYOR
Asgari ücretle çalışanların kesin sayısına ilişkin net bir veri bulunmuyor. SGK verileri yalnızca sigortalı çalışanları kapsıyor ve kayıt dışı ya da eksik bildirilen ücretler tabloyu sınırlıyor. Buna rağmen SGK istatistikleri de artışı doğruluyor.
2023 yılında sigortalı çalışanların yüzde 42,03’ü asgari ücretle çalıştı. Toplam 16,4 milyon sigortalı çalışanın 6,9 milyonu asgari ücretliydi. Bu oran:
- 2015’te yüzde 38,57
- 2016’da yüzde 40,95
- 2020’de yüzde 42,03
- 2023’te yeniden yüzde 42,03 olarak kaydedildi.
TÜRKİYE, AVRUPA’DA İLK SIRADA
Eurostat verilerine göre, Avrupa Birliği’ndeki 21 ülkede yaklaşık 13 milyon kişi asgari ücret ya da daha düşük gelirle çalışıyor. Türkiye’de ise yaklaşık 11,2 milyon kişi asgari ücretle geçimini sağlıyor. Bu rakam, 21 AB ülkesindeki toplam asgari ücretli sayısına oldukça yakın.
Asgari ücretli çalışan oranı açısından Türkiye Avrupa’da açık ara ilk sırada yer alıyor. Brüt asgari ücretin en yüksek olduğu ülke 2.637 euro ile Lüksemburg olurken, Türkiye düşük asgari ücret sıralamasında sondan ikinci konumda bulunuyor.
×DİSK/BİSAM’ın Ekim 2025 dönemine ait raporuna göre, Türkiye’de dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken aylık harcama tutarı olan açlık sınırı 26 bin 925 TL’ye, tüm zorunlu ihtiyaçlarını karşılaması için gereken yoksulluk sınırı ise 93 bin 135 TL’ye yükseldi. Raporda, tek başına yaşayan bir kişinin minimum geçim maliyetinin ise 43 bin 292 TL olduğu belirtildi.
YOKSULLUK SINIRI 100 BİN TL’YE YAKLAŞTI
TÜRK-İŞ’in Kasım 2025 verilerine göre:
- Açlık sınırı: 29.828 TL
- Yoksulluk sınırı: 97.159 TL
- Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti: 38.752 TL
Mevcut 22.104 TL’lik asgari ücret, tek kişinin yaşam maliyetinin 16.648 TL altında kaldı. Gıda harcamalarında yıllık artış yüzde 45,07 olarak hesaplandı.
Buna karşın mevcut asgari ücretin 22.104,67 TL’de kalması, tek bir kişinin yaşama maliyetiyle asgari ücret arasındaki 16.648 TL’lik farkın giderek büyüyen yoksullaşmayı gözler önüne serdi.
Konfederasyonun mutfak enflasyonu hesabı da tabloyu ağırlaştırdı. Gıda harcamalarındaki aylık artış kasımda yüzde 4,98 olurken, yıllık artış yüzde 45,07’ye ulaştı. Yıllık ortalama artış yüzde 40,27, yılın ilk on bir ayındaki toplam artış ise yüzde 41,48 olarak kaydedildi.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ikinci toplantısını 18 Aralık 2025 tarihinde saat 14.00’te yapacak.
