Komisyon toplantısının ikinci oturumda eski Meclis başkanları Cemil Çiçek, İsmet Yılmaz, İsmail Kahraman, Binali Yıldırım ve Mustafa Şentop söz aldı. Başkanların konuşmalarında önce çıkan maddeler şöyle: Barış iklimine fayda sağlayacak bir dilin kullanılması, eşit yurttaşlık ve kapsayıcı vatandaşlık tanımı.
HABER MERKEZİ – Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun 7’nci toplantısında öğleden önce başlayan ilk oturumda eski Meclis başkanları Hikmet Çetin, Ömer İzgi, Bülent Arınç, Köksal Toptan ve Mehmet Ali Şahin dinlendi ve ardından bir saatlik ara verildi.
Eski Meclis başkanları komisyonda konuştu | Arınç: Umut hakkı uygulanmalı, genel af çıkarılmalı
Aradan sonra komisyonun ikinci oturumunda eski Meclis başkanları Cemil Çiçek, İsmet Yılmaz, İsmail Kahraman, Binali Yıldırım ve Mustafa Şentop dinlendi.
ÇİÇEK: HOŞUMUZA GİTSE DE GİTMESE DE ÇARESİNE BAKMAK LAZIM
İkinci oturumda ilk sözü 25. TBMM Başkanı Cemil Çiçek aldı. Komisyonun sorunu tanımlaması gerektiğini ifade eden Çiçek, “Bir konuyu mu çok konuyu mu her konuyu mu konuşacağız?” diye sordu. Komisyonun sorunun çerçevesini henüz çizmediği tespitini yapan Çiçek, “Algıların değil olguların konuşulması gerekir. Bu konu hamaset konusu yapılamaz, husumet konusu yapılamaz. Gerçek neyse, hoşumuza gitse de gitmese de çaresine bakmak ve ayrıca iç siyasetin malzemesi yapmamak lazım” dedi.
“Bu sorun bir hükümet meselesi olarak değil. ‘Bu bir devlet sorunudur’ diyerek ona göre öneriler sunmamız gerekir” diyen Çiçek, komisyonun çalışmalarını makul bir sürede tamamlamasını da önerdi.
YILMAZ: BARIŞ İKLİMİNE FAYDA SAĞLAYACAK BİR DİL KULLANILMALI
“Her dönemde dışlandığını söyleyenler olur” diyen 26. TBMM Başkanı İsmet Yılmaz, AKP döneminde ötekileştirildiğini hissedenler için “kayda değer düzenlemelerin hayata geçirildiğini” savundu.
Komisyonun dikkatini dağıtacak siyasi tartışmalardan uzak durulması uyarısında bulunan Yılmaz, kimlikleri dışlayıcı bir dilden uzak kalınması ve barış iklimine fayda sağlayacak bir dil kullanılması gerektiğini de ifade etti.
KAHRAMAN, ÖCALAN’IN 2015 NEWROZ MEKTUBUNU HATIRLATTI
27. TBMM Başkanı İsmail Kahraman, 15 Temmuz’da tüm siyasi partilerin “tek vücut” olduğunu söyledi ve “o ruhu yakalamalıyız” dedi.
21 Mart 2015’te Diyarbakır Newrozu’nda Abdullah Öcalan’ın mektubu okunduğunda güzel bir hava oluştuğunu belirten Kahraman, “Dış mihrakların süreci karıştırdığını ve o dönem başarılı olunamadığını” savundu. Kahraman, “Kendi içimizden, ruhumuzla, samimiyetle bu mevzuya girersek evelallah çözeriz” dedi.
YILDIRIM: EŞİT YURTTAŞLIK ANLAYIŞI GÜÇLENMELİ
Kahraman’ın ardından 28. TBMM Başkanı Binali Yıldırım konuştu. “Vatandaşlık tanımının kapsayıcı bir şekilde gözden geçirilmesi, güncellenmesi bütün unsurları kapsaması önemlidir. Etnik kimlik esasında değil anayasal vatandaşlık vazgeçilmez bir hakikattir. Ama bu hakikat anayasamızın ilk dört maddesi ile çelişmemelidir” diyen Yıldırım devamında şunları söyledi:
“Kürt milleti bu milletin asli unsurudur. Azınlık değildir. Azınlıklara hak verilir. Kürtler ve Türkler eşit haklara sahip bu milletin eşit fertleridir. Eşit yurttaşlık anlayışının güçlenmesi, vatandaşların kendini daha özgür hissetmesi, hizmetlerin en ücra köşeye kadar gitmesi bütünleştirici adımlar olacaktır.”
ADEMİ MERKEZİYETÇİ SİSTEM
Yerel yönetimlerin güçlendirilmesiyle ilgili tartışmalara da değinen Yıldırım, “Ademi merkeziyetçi olarak da tanımlanan bu yapı sadece idari bir yapılanmadır siyasi ve federal düşüncelere tamamen kapalıdır. Kaynakları ve yetkileri artırılmış belediyeler milletin ihtiyaçlarını daha hızlı ve kolay karşılar. Ayrışmayı değil bütünleşmeyi artırır. Bu adımlar ayrıştırıcı değil bilakis tarihin bize yüklediği sorumluluğa uygun bütünleştirici adımlardır” dedi.
ŞENTOP: YOL HARİTASI ÇIKARILMALI
Son olarak 29. TBMM Başkanı Mustafa Şentop söz aldı. Sürecin en önemli adımlarının silahların bırakılması olduğunu kaydeden Şentop, “Silah bırakma konusunda atılacak adımlar somut bir takvime bağlanmalı ve her adım takip edilmelidir” dedi. Şentop, silah bırakmanın yol haritasının çıkarılması ve uygulamasının sürecin kilit noktası olduğunu belirtti.
Af tartışmalarına da değinen Şentop, “kesin ve geri dönüşsüz bir af” yerine belli bir süreye bağlı, hukuka uygun davranışın takibine dayalı bir uygulamanın hayata geçirilebileceğini söyledi.
TÜRKİYE, TOPLUMLA DEVLETİN BARIŞI İÇİN ADIM ATMALIDIR”
Şentop, konuyu “sadece kriminal boyutuyla” ele almanın da yetersiz olacağını söyledi. Demokrasinin standartlarının geliştirilmesi ve toplumsal barışın herkes için tesisinin de gerekli olduğunu kaydetti.
“Türkiye toplumsal barış ve toplumla devletin barışı konusunda adım atmalıdır” diyen Şentop, bu meselelerin silah bırakma sonrası ele alınması gerektiğini, aksi halde komisyonun odağının dağılacağını ifade etti.
KURTULMUŞ’TAN UYARI
Daha sonra TBMM Başkanı Kurtulmuş, eski Meclis başkanlarının taleplerinin ortaklaştığına dikkat çekti. Sürece zarar vermek isteyen kesimler olduğunu anlatan Kurtulmuş, toplantıyı şu sözlerle kapattı:
“Sürece zarar vermek isteyen kesimlerin olduğunu, hatta bu toplantı halka açık şekilde gerçekleştirildiği için klavyelerin başında, ‘Bu toplantıya nasıl müdahale oluruz’ diye bekleyenler olduğunu görüyoruz. Komisyonda herkes tekliflerini dile getirdi. Hiç kimse bugün burada sanki bir yasa üzerinde çalışılıyormuş gibi bir algı oluşturmaya kalkmasın.”
Eski Meclis başkanlarının dinlendiği komisyon toplantısı sona erdi.
