Federe Kürdistan Bölgesi’nde kamu çalışanları maaşlarını alamıyor. Kriz, eğitimi felç etti, hastaneleri hizmet veremez hale getirdi. Halk geçinemiyor, hükümete güven kalmadı. Uzmanlar, yapısal reform çağrısı yapıyor.
HABER MERKEZİ – Federe Kürdistan Bölgesi’nde kamu çalışanlarının maaşları aylardır ödenmiyor. Süleymaniye, Duhok, Germiyan ve çevresindeki yüz binlerce öğretmen, sağlık personeli, memur ve emekli, yaşamını sürdüremez halde. Özellikle eğitim sektörü neredeyse tamamen durmuş, birçok okul kapalı, öğrenciler eğitimsiz kalıyor. Hastaneler ise ciddi personel eksikliği nedeniyle sadece acil durumlara müdahale edebiliyor.
HER AY AYNI BEKLEYİŞ, AYNI SONUÇ: “PARA YOK”
Federe Kürdistan Bölgesi hükümeti, kamu emekçilerine maaşların yakında ödeneceği vaadini aylardır sürdürüyor. Ancak çoğu zaman ödeme yapılmıyor ya da sadece güvenlik güçlerine maaş yatırılıyor. Öğretmenler ve sağlık çalışanları, “Sadece sessiz kalanlara ödeme yapılıyor” diyerek hükümeti ayrımcılıkla suçluyor.
“EĞİTİM DURDU, NESİLLER KAYBOLUYOR”
Krizden en çok etkilenen alanlardan biri eğitim. Süleymaniye ve çevresindeki okulların çoğunda öğretmenler süresiz greve çıkmış durumda. Bazı öğrenciler neredeyse bir yıldır düzenli ders alamıyor. Veliler, çocuklarının geleceğinden endişeli.
SAĞLIK SİSTEMİ ÇÖKME NOKTASINDA
Hastaneler ve sağlık ocaklarında personel sayısı minimum seviyeye indi. Hemşireler ve doktorlar, maaşsız çalışmayı reddediyor. Acil vakalar dışında randevular iptal ediliyor.
KRİZİN KAYNAĞI: BAĞDAT-HEWLÊR GERİLİMİ VE PETROL BLOKAJI
Maaş krizi, sadece bölgesel bir mali sorun değil, Irak hükümeti ile Federe Kürdistan Bölgesi Yönetimi arasındaki uzun süredir devam eden bütçe ve petrol gelirleri anlaşmazlığının bir sonucu. Bağdat, Kürt yönetiminin petrol gelirlerini merkezi hükümete bildirmediğini, bu nedenle bütçe payını kesmek zorunda kaldığını savunuyor. Kürt yetkililer ise bu durumu anayasal hakların ihlali olarak görüyor.
2023 yılında Türkiye-Irak arasında yaşanan hukuki krizle birlikte Federe Kürdistan Bölgesi’ndeki petrolün Ceyhan limanı üzerinden dünya pazarına aktarılması durduruldu. Petrol ihracatının durması, bölge ekonomisine ağır darbe vurdu. Üstelik Federe Kürdistan’da yerli üretim neredeyse yok, ekonomi büyük ölçüde maaşlar ve ithalata dayanıyor.
Federe Kürdistan’da petrol anlaşması krizi l Bağdat şikayet etti, ABD saygı duyulmasını istedi
TOPLUMSAL SONUÇLAR: YOKSULLUK, GÖÇ, UMUTSUZLUK
Krizin derinleşmesiyle birlikte toplumsal dokuda da ciddi kırılmalar yaşanıyor. Boşanma oranlarında artış, psikolojik destek başvurularında patlama ve yoksullukla gelen göç dalgası dikkat çekiyor. Özellikle gençler arasında “bu topraklarda bir gelecek yok” düşüncesi yaygınlaşıyor. Her geçen gün daha fazla kişi Avrupa’ya gitmenin yollarını arıyor.
×
HALK: “BİZ DEĞİL, ONLAR TASARRUF ETSİN”
Federe Kürdistan Bölgesi hükümetinin mali krize rağmen lüks harcamalara devam etmesi, halkta öfkeyi büyütüyor. Özellikle Barzani ailesine yakın holdinglerin kazançları ve hükümete yakın çevrelerin yaşam standartları, maaş alamayan emekçiler için “adaletsizlik” duygusunu güçlendiriyor. Kamuoyunun büyük bölümü, hükümetin bilerek “kriz yaratıp itaati sağladığını” düşünüyor.
UZMANLAR: YALNIZCA MAAŞLAR DEĞİL, SİSTEM SORGULANIYOR
Ekonomistler ve siyaset bilimcilere göre Federe Kürdistan Bölgesi, yalnızca geçici bir mali darboğazla değil, yapısal bir çöküşle karşı karşıya. Üretime dayanmayan, ithalata bağımlı ve şeffaflıktan uzak bir yönetim anlayışının uzun vadede sürdürülemez olduğu uyarısı yapılıyor.
Irak’taki bazı hukukçular ise mahkeme kararlarına rağmen Bağdat’ın ödemeleri yapmamasını “anayasal kriz” olarak nitelendiriyor. Kürt yöneticilerin ise merkezi hükümetle hesaplaşma sürecini halkın sırtına yüklediği eleştirileri sıkça dile getiriliyor.
GÜVEN KALMADI, UMUT ZAYIFLIYOR
×Bugün Federe Kürdistan’da maaşların ödenmemesi neredeyse her bir evde acı şekilde yankı buluyor. Her ay tekrarlanan bu döngü, halkı giderek çaresizliğe sürüklüyor. Hizmetlerin durması, eğitimsiz kalan bir nesil ve sağlık sisteminin çökmesi, geleceği karartıyor. Federe Kürdistan Bölgesi’nde artık sadece ekonomi değil, sistem sorgulanıyor.
