İsrail ve ABD’nin İran’a dönük saldırılarının ardından taraflar ilk kez masada buluştu. İran’ın nükleer programının görüşüleceği toplantı öncesi İran Dışişleri Bakanlığı Sözüsü Baghaei görüşmeler için ‘anlamsız’ dedi.
HABER MERKEZİ – İsrail ve ABD’nin İran’a dönük saldırılarının ardından, taraflar nükleer anlaşmaları görüşmek için ilk kez bir araya geldi. İstanbul’daki İran Başkonsolosluğu’nda kurulan masada İran, Fransa, İngiltere ve Almanya var.
Toplantıda 2015 yılında Birleşmiş Milletler’in onayladığı ve İran’ın nükleer programında kısıtlamaları öngören karar üzerinde tartışılacak. ABD söz konusu anlaşmadan 2018 yılında çekilmişti. Anlaşmanın süresi 18 Ekim’de dolacak.
Taraflar 18 Ekim’e kadar anlaşma sağlayamaz veya kararın uzatılmasında hem fikir olmazsa karar yürürlükten kalkacak.
‘GÖRÜŞMELER ANLAMSIZ’
İran’dan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile tam iş birliği ve geçtiğimiz ay gerçekleşen saldırılardan sonra nereye götürüldüğü bilinmeyen 400 kg yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumu teslim etmesi talep ediliyor.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Baghaei, İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya yaptığı açıklamada görüşmeler için “anlamsız ve gerekçelerden yoksun” dedi.
NE OLMUŞTU?
14 Temmuz 2015’te İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında imzalanan nükleer anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerini kısıtlaması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını içeriyordu. Ancak ABD, 2018’de anlaşmadan tek taraflı olarak çekilerek İran’a yönelik yaptırımları yeniden devreye soktu. Bu adıma karşı çıkan Avrupa ülkeleri, İran’a somut telafi adımları sunmakta yetersiz kaldı.
İran, Batılı ülkeler ve İsrail tarafından nükleer bomba elde etmek istediğinden şüpheleniliyor, ancak İran sivil amaçlarla nükleer programını sürdürme hakkını vurgulayarak bunu reddediyor.
İstanbul zirvesi, Avrupa ile İran arasında kopan müzakere zincirini yeniden kurma girişimi olarak görülüyor. Görüşmelerin, hem tetik mekanizması riski hem de bölgedeki tansiyonun yüksekliği nedeniyle kritik bir dönemece işaret ettiği belirtiliyor.
