Öcalan’ın avukatları, Türkiye’nin 11 yıldır “umut hakkı”na ilişkin AİHM kararlarını uygulamadığını belirterek, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne ihlal prosedürünün başlatılması başvurusunda bulundu.
HABER MERKEZİ – Abdullah Öcalan’ın avukatları, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne başvurarak, Türkiye’nin 11 yıldır “umut hakkı”na ilişkin AİHM kararlarını uygulamadığı gerekçesiyle ihlal prosedürü başlatılmasını talep etti.
Başvuru, Öcalan’ın avukatlarının bağlı bulunduğu Asrın Hukuk Bürosu tarafından yapıldı.
Avukatların bu başvurusu, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin “umut hakkı”na ilişkin Gurban dava grubunu (Öcalan-2, Kaytan, Gurban, Boltan) Eylül 2025’te görüşmeden önce yapıldı.
Avukatlar, Komite’nin Eylül 2024 yılında yaptığı toplantıda, “umut hakkının” sağlanması konusunda Türkiye’ye somut yasal reformlar gerçekleştirmediği taktirde Eylül 2025’teki incelemesinde ara karar hazırlaması için Sekreterya’ya talimat vereceği yönündeki kararını hatırlattı.
11 YIL GEÇTİ, TÜRKİYE TAAHÜTLERİ YERİNE GETİRMEDİ
Başvuruda tüm uyarılara rağmen Türkiye hükümetinin herhangi bir yasa veya hukuk-politika değişikliğine gitmediğine değinildi, AİHM kararının üzerinden 11 yıldan fazla zamanın geçmesine rağmen Türkiye’nin taahhütlerini yerine getirmediği belirtildi.
MA’dan Diren Yurtsever’in haberine göre avukatlar bildirimde Kürt sorunun çözümü için devam eden sürece atıfta bulundu ve bu süreçte Abdullah Öcalan’ın umut hakkından yararlanmasının önemine değinildi.
“Sayın Öcalan, toplum menfaati ile toplumsal barış için varlığına ihtiyaç duyulan bir aktör olarak öne çıkmaktadır. Bu temelde umut hakkından yararlanma imkanları kamuoyunda yoğun talep ve tartışmalara konu olmuştur. Başvurucunun dışında tutulduğu süreçlerin ülkenin hukuk ve demokrasi karnesine, ekonomik verilerine yansımasının toplum aleyhine olduğu genel kabul görmektedir.”,
TALEPLER
Bildirimde avukatlar müvekkilleri Öcalan ile ilgili şu taleplerde bulundu:
×Hükümet bugüne kadar AİHM Öcalan No. 2 kararı ile uyumlu herhangi bir adım atmadığından Komite’nizin 1507. Toplantısında uyarısında bulunduğu karar taslağını oluşturulup açıklanmasını,
Genel önlemler konusunda aradan geçen 11 yılı aşkın süreye rağmen adım atılmaması nedeniyle Sözleşmenin 46/4. maddesinde öngörülen ihlal prosedürünün başlatılmasını,
Türkiye Hükümetinin, AİHM kararlarında belirtilen ilkeler uyarınca Türkiye Hukuku’nda herhangi bir ayrım gözetilmeksizin, belirli suçlar bakımından kategorik koşullu salıverilme yasaklarına dair hükümlerinin ilga edilmesinin istenilmesini ve ihlalin kaynağı olan kanunların değiştirilmesini gerektiren genel önlemleri almaya çağrılmasını,
Gurban group of cases v. Türkiye davasının güçlendirilmiş prosedür kapsamında kalmasını,
Dava grubunun Komite’nizin sürekli, düzenli ve kalıcı gündemi haline getirilmesini,
Bakanlar Komitesi Başkanı ya da Genel Sekreterin ‘Reykjavik Principles for Democracy’ kapsamında, kararların uygulanması konusunda ilgili ulusal muhataplarıyla siyasi diyaloglarını güçlendirmesini ve Türkiye Hükümeti yetkililerine mektup yazmasını talep ederiz.”
UMUT HAKKI NEDİR?
Umut hakkı, ömür boyu hapis cezasına çarptırılan ve koşullu salıverme imkanından yararlanamayan mahkumların durumuyla ilgili bir düzenleme. Bu düzenleme, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM’) 2013 yılında İngiltere’de “Vinter ve diğerleri” olarak anılan davayla ilgili değerlendirmesini esas alıyor. Bu davada AİHM, ömür boyu hapis cezalarının belirli bir süre sonra gözden geçirilmesine veya tahliye şansı olmadan uygulanmasının, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3. maddesinin ihlali anlamına geldiğine hükmetmişti.
AHİM KARARI VE AK SÜRECİ
Avrupa Konseyi (AK) Bakanlar Komitesi, Abdullah Öcalan’ın “umut hakkı”nı 12 Haziran’daki toplantısında “Gurban Grubu” adıyla Eylül ayı toplantı gündem listesine eklemişti. Bu kapsamda, Eylül’de Abdullah Öcalan, Emin Gurban, Civan Boltan ve Hayati Kaytan’ın umut hakkının sağlanması için Türkiye’nin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini değerlendirecek.
Komite, Öcalan için “umut hakkı” kararını 17-18 Eylül 2024’te gündeme almış ve Türkiye’ye adım atması için bir yıl süre vermişti. Bu süre Eylül 2025’te doluyordu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de bir kimsenin şartlı salıverilme hakkına sahip olmaksızın ömür boyu hapiste kalmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “işkence ve kötü muamele yasağının ihlali” kabul ederek, 18 Mart 2024’te Abdullah Öcalan’ın “umut hakkının ihlal edildiğine karar vermişti
