Elektrik kesintileri ve yüksek faturalar nedeniyle güneş enerjisine yönelen Pakistan halkı, enerji dönüşümünde çığır açtı. Ancak bu hızlı geçiş, ekonomik krizdeki hükümeti hazırlıksız yakaladı.
HABER MERKEZİ- İklim değişikliğine en duyarlı ülkeler listesinde yer alan Pakistan’da, sokakta sırtında güneş enerji panelleriyle dolaşanların sayısı hızla artıyor. Art arda ve uzun süreli elektrik kesintileri, yüksek faturalar ve ekonomik krizle mücadele eden halk, çözümü güneş enerjisinde buldu. Ülke genelinde evlerin çatıları şimdi panellerle doldu. Hükümet ise enerji politikaları ve bütçe dengesini sarsan bu hızlı gelişmenin karşısında çaresiz.
Eskiden sadece zengin mahallelerde görülen güneş enerji sistemleri artık orta ve alt gelirli bölgelerde de yaygınlaşıyor. Halk kesintilerle baş edemeyince fatura ödemeyi bıraktı.
Pakistan devletinin ise yeterli iklim uyum ve azaltım önlemleri henüz yok. Bu belirsizliğin Pakistan ekonomisine 2050 yılına kadar 1,2 trilyon dolara mal olabileceği öngörülüyor. Dahası ülke, fosil yakıt ithalatına dayalı enerji modeliyle çalışan ve özel enerji şirketlerine sabit fiyatla alım garantisi vermişti. Vatandaşın bireysel çözümü devletin gelir kaybı yaşamasına neden oluyor.
Pakistan’da enerji üretiminde güneşin payı 2020 yılında yalnızca %2 iken, 2024’te bu oran %10’a çıktı. 2025’in ilk beş ayında ise güneş enerjisinin toplam elektrik üretimindeki payı %24’e ulaşarak doğal gaz, kömür ve hidroelektriği geride bıraktı. Bu artış, Pakistan’ın 2030 için belirlediği %60 yenilenebilir enerji hedefine yaklaşmasına önemli katkı sağladı. Enerji Bakanlığı, bireylerden alınan fazla elektriğin geri satın alma oranını düşürmeyi gündeme aldı. Ayrıca geçtiğimiz ay güneş paneli ithalatına %10 vergi getirildi.
PAKİSTAN ÇİN PAZARININ EN ÖNEMLİ 3’Ü MÜŞTERİSİ
Enerji dönüşümüne ilişkin analizler yapan Ember isimli düşünce kuruluşunun baş analisti Dave Jones, “Pakistan, çatı tipi güneş enerjisinde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri haline geldi,” diyor. Bu büyümede Çin’den yapılan uygun maliyetli ekipman ithalatının da etkisi büyük. Pakistan, şu anda Çin’den en çok güneş paneli ithal eden ilk üç ülke arasında.
Sialkot kentinde güvenlik ekipmanları üreten Hammad Nour, 2023’te güneş enerjisine geçerek aylık yaklaşık bir milyon rupi tasarruf sağladığını belirtiyor. Şimdi ikinci fabrikasını da panele bağlamayı planlıyor ancak yeni vergi ve artan maliyetlerden endişeli: “Bu kararlar büyük şirketleri koruyor, küçük işletmeleri cezalandırıyor. Enerji politikaları halktan kopuk.”
Pakistan, güneş enerjisindeki bu hızlı yükselişle sürdürülebilirliğe önemli bir adım atsa da, sosyal eşitsizlik, devletin gelir kaybı ve enerji yönetimi konularında yeni sınavlarla karşı karşıya.
