Özerk Yönetim ile geçici Şam yönetimi arasından süren entegrasyon görüşmelerinde geçen hafta kritik bir gelişme yaşandı. Şara yönetimi, Özerk Yönetim temsilcilerine ilk defa yazılı bir taslak metin sundu. Bölgedeki kaynaklara göre iletilen taslak metin, başlangıç için olumlu bir adım ama genel için ‘tekçilikte ısrarın‘ bir tekrarı.
Diyar CIWAN
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ile Suriye geçici hükümeti arasında 10 Mart Mutabakatı kapsamındaki entegrasyon konusunda görüşmeler sürüyor.
Uzun süredir “tıkandığı” belirtilen görüşmeler kapsamında geçtiğimiz hafta önemli bir gelişme yaşandı.
Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el Şara yönetiminin Özerk Yönetim temsilcilerine ilk defa yazılı bir metin sundu. İletilen taslak metin, başlangıç için olumlu bir adım ama genel için ‘tekçilikte ısrarın‘ bir tekrarı olarak değerlendiriliyor.
Özerk Yönetim’e yakın askeri ve diplomatik kaynaklar, taslağın masaya yatırılarak incelendiğini ve ortak bir tutum belirlenmeye çalışıldığını vurguladı.
ENTEGRASYON SADECE ASKERİ BAŞLIKTA OLAMAZ
Şam yönetiminin ilk defa yazılı bir müzakere metni sunmasının olumlu bir gelişme olarak not edildiğini belirten kaynaklar, ‘‘ancak asıl müzakere başlıklarında bir açılım göremiyoruz” görüşünde:
‘‘10 Mart Mutabakatı’nda idari yapılanmadan ekonomiye, sağlıktan eğitim ve mültecilerin geri dönüşüne kadar birçok başlık vardı. Hatta Anayasa ve siyasi reformların ele alınması gerekiyordu. Ancak bu başlıklar konusunda kayda değer bir öneri görülmüyor taslakta. Oysa Özerk Yönetim, heyetler ve taslaklar hazırlayarak taraflara bildirmişti.”
MÜZAKERELERDE ADIM VAR AMA SONUÇ YOK
Entegrasyon müzakerelerinin sadece ‘‘Üç tümen entegre edilecek” konusuna indirgenemeyeceğini belirten kaynaklar, sınır muhafızları, özel kuvvetler ve operasyon güçlerinin sevki ve idare edilmesi konusunun da açıklığa kavuşturulmadığını kaydetti.
GÖZLEMCİ GÜÇLER DE DEVREDE
Bölgeden gelen bilgilere göre, Şam ile Özerk Yönetim arasında yapılan müzakere süreçlerine ABD, Fransa ve İngiltere de katılıyor. Bu güçler, yıl sonuna kadar belli somut adımların atılması konusunda ısrarlı.
Bu ısrar hem Şam yönetimi ve hem de Özerk Yönetim tarafından hissediliyor.
Dolayısıyla yıl sonuna kadar sonuçlandırılması planlanan müzakere sürecinin Mart 2026 sonuna kadar uzatılması da ağır basan başka bir alternatif.
SON GÖRÜŞMELER
Entegrasyon görüşmeleri kapsamında ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve CENTCOM Komutanı Amiral Brad Cooper’ın öncülük ettiği ABD heyeti, son olarak 6 Ekim’de DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Bölgesi Dış İlişkiler Dairesi Eşbaşkanı İlham Ahmed ile bir araya gelmişti.
Bu görüşmenin ardından ABD heyeti, Şam’da Şara başkanlığındaki heyetle görüşmüştü. Bu diplomatik temasların ardından Şara, 10 Kasım’da ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile bir görüşme gerçekleştirmişti.
“Suriye’de en büyük örgütlü gücüz” | Abdi’den entegrasyon açıklaması: İsimleri ve önerileri ilettik yanıt bekliyoruz
×
10 MART MUTABAKATI HAKKINDA
DSG Genel Komutanı Mazlum Abdi ile Suriye geçici Cumhurbaşkanı Başkanı Ahmed el Şara, 10 Mart’ta bir araya gelmiş ve 8 maddelik bir mutabakat imzalamıştı.
Mutabakatın maddeleri şöyle:
1- Tüm Suriyelilerin siyasi süreçte temsil edilme ve devlet kurumlarına katılım hakkı, dini ve etnik kökenlerinden bağımsız olarak liyakat esasına göre güvence altına alınacaktır.
2- Kürt toplumu, Suriye devletinin asli bir unsuru olarak kabul edilecek ve vatandaşlık hakları ile anayasal hakları güvence altına alınacaktır.
3- Suriye topraklarının tamamında ateşkes sağlanacaktır.
4- Kuzey ve Doğu Suriye’deki tüm sivil ve askeri kurumlar, Suriye devleti yönetimi çerçevesinde entegre edilecek; sınır kapıları, havaalanları ve petrol ile gaz sahaları devlet kontrolüne alınacaktır.
5- Tüm Suriyeli mültecilerin kendi şehir ve köylerine geri dönüşü güvence altına alınacak ve korunmaları Suriye devleti tarafından sağlanacaktır.
6- Suriye devleti, Esad rejiminin kalıntılarıyla ve ülkenin güvenliği ile birliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede desteklenecektir.
7- Bölünmeye yönelik çağrılar, nefret söylemi ve toplumdaki ayrışmayı körükleyen girişimler reddedilecektir.
8- Uygulama komisyonları, anlaşmanın yıl sonuna kadar tamamen hayata geçirilmesi için çalışmalar yürütecektir.
