Meclis’ten geçen yeni yasayla tıbbi kenevir ürünlerinin eczanelerde satılmasının önü açıldı. Sağlık Bakanlığı denetiminde ruhsatlandırılacak bu ürünler, artık kişisel bakım ve destek ürünleri olarak da piyasada yer bulabilecek. Ancak uzmanlar, özellikle gençler için risklerin arttığına ve ticari istismar ihtimaline dikkat çekiyor.
HABER MERKEZİ- Sağlık alanında birçok düzenlemeyi içeren yasa teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek yasalaştı. Yasaya göre, tıbbi kenevir ürünleri bundan böyle yalnızca eczanelerde satılabilecek. Ürünlerin üretim, ruhsatlandırma ve satış süreçleri Sağlık Bakanlığı’nın denetiminde yürütülecek. Ayrıca, bu ürünlerin takibi elektronik sistemle sağlanacak.
Yeni yasayla, “Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun” ve “Ecza Ticarethaneleriyle… Kanunu” da dahil olmak üzere birçok mevzuatta değişiklik yapıldı. Artık kenevirden elde edilen ürünler yalnızca ilaç değil; sağlık destek ürünleri ve kişisel bakım ürünleri kapsamında da değerlendirilebilecek.
SAĞLIK İÇİN Mİ ENDÜSTRİYEL BASKI MI?
Bu genişletilmiş tanım, kamuoyunda olduğu kadar sağlık çevrelerinde de tartışma yaratıyor. Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu, yasanın halk sağlığı açısından ciddi riskler taşıdığını belirtiyor. Yeni yasanın hedefleri arasında, kenevirin sağlık alanındaki potansiyelinden kontrollü biçimde faydalanmak, yerli üretimi teşvik etmek ve sağlık sektöründe rekabet gücünü artırmak yer alıyor. Toraks Derneği ise küresel tütün ve sağlık ürünleri endüstrisinin kenevir pazarına olan ilgisinin, yasa üzerinden yeni ticari alanlara zemin hazırlayabileceğini belirtiyor.
“KİŞİSEL BAKIM ÜRÜNÜ”NDEN NE KAST EDİLİYOR?
Uzmanlara göre, kenevirin içinde bulunan THC maddesi (tetrahidrokannabinol) bağımlılık yapma riski taşıyor. Ergenlik döneminde bu maddenin kullanımı, beynin gelişimini olumsuz etkileyerek öğrenme ve hafızada kalıcı bozulmalara yol açabiliyor.
Dernek, tıbbi kullanımın bilimsel temellere dayanması gerektiğini belirtirken, “kişisel bakım ürünü” gibi belirsiz kavramların yasa metnine girmesini eleştirdi. Ürünlerin reçetesiz olarak temin edilmesinin, denetim mekanizmalarının yetersiz kalmasına neden olabileceği uyarısı yapıldı.
DÜNYA’DA DURUM NE?
Kenevirin (cannabis) kullanımı dünyada üç farklı biçimde yasal ya da kısıtlı olarak düzenleniyor: Tıbbi kullanım, eğlence amaçlı kullanım ve endüstriyel (lif, tekstil, yapı malzemesi vb.) kullanım.
Tıbbi kenevirin yasal olduğu ülkeler (çoğunlukla reçeteli ve denetimli):
Almanya, Avusturya, İtalya, Hollanda, Polonya, Portekiz, Yunanistan, Çekya, Avustralya, Kanada, İsrail, ABD (eyalet bazında, 38 eyalette tıbbi kullanım yasak), Brezilya (ithalatla sınırlı), Meksika, Tayland, Kolombiya ve Arjantin.
Endüstriyel amaçlarla (lif, kağıt, biyoplastik, gıda, yapı malzemesi vs.) kenevir üretimi ise başta dünyanın en büyük üreticisi olan Çin, Fransa, Romanya, Polonya, Estonya, Kanada, ABD, Avustralya ve Hindistan’da serbest ya da lisanslı.
