Deprem ve afet bahanesiyle yürürlüğe sokulan “rezerv yapı alanı” uygulaması, Türkiye genelinde kıyıdan köye binlerce hektarlık alanın halkın elinden alınmasına neden oldu.
HABER MERKEZİ – 6 Şubat Maraş merkezli depremlerde yıkılan kentlerden biri olan Hatay’da rezerv alan sorunu büyüyor.
Son olarak rezerv alan olarak ilan edilen bölgedeki yurttaşların taşınmazlarının, 6306 Sayılı Kanun’un 6/A maddesi gereği Hazine’ye veya kentsel dönüşüm adı altında tescil edileceği bildirildi.
BirGün Gazetesi, Tapu Müdürlüğü’nde taşınmazı olan depremzedelere bu bilgi kısa mesajla iletildiğini duyurdu. Depremzedelere gönderilen mesajda “Adınıza kayıtlı taşınmaz üzerinde Antakya Tapu Müdürlüğü’nde 6306 Sayılı Kanun’un 6/A Maddesi uyarınca Hazine’ye devir işlemi yapılmaktadır” ifadeleri yer aldı.
BİR MESAJLA TAPULARINI KAYBEDİYORLAR
Depremzedelerin Avukatı Sevim Küçük yaşanan sürece tepki gösterdi. Küçük, “Ne yazık ki bir mesajla öğreniyorlar. Depremden itibaren Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ya da iktidarın yaptıkları aynı. Vatandaşa ön bilgilendirmede bulunmuyorlar. Ne öncesinde ne sonrasında süreç belirsiz ilerliyor. Yasada böyle bir düzenleme var, Hazine adına tescili yapılabiliyor. Depremzedenin bunu yapan idari birime dava açma hakkı var, itiraz edebilir. Hukuksal sürece başvurmalı. Bir de daha önce rezerv alanda sağlam bina varsa, tahliye ve yıkım kararı alınıp alınmadığı da değerlendirilmeli. Her idari işlemin yargı yolu açıktır” dedi.
Yetkililere seslenen Küçük, şöyle devam etti: “Neredeyse depremin üzerinden 2 buçuk yıl geçti. Hâlâ bir belirsizlik hâkim. Bu insanların canına artık tak etti. Depremde kaybetmediklerini şimdi kaybediyorlar. Şeffaf bir süreç yok. Bu insanlarla görüşülmesi gerekiyor ve sürecin doğru yürütülmesi gerekiyor.”
MÜLKSÜZLEŞTİRMEYE KARŞI DİRENİŞ
Rezerv Alan Uygulaması’nın başladığı günden bu yana kendi zeytinliklerini korumak için tek kişilik direniş başlatan Defneli Çiğdem Mutlu Aslan’In eylemi ise sürüyor. Sosyal media hesabı X’te bölgedeki gelişmeleri aktaran Çiğdem, taşınmazlarının gasp edilmesini protesto eden halkın eylemini paylaştı:
#Hatay #Samandağ #Mağaracık.#Kapısuyu ve birçok mahallede yapılan #Hukuksuz #Tapu #Gasplarına karşı açılan dava görüldü. #Hazine arazileri dururken #Soruyoruz; #Neden özel mülklere #Konut yapılıyor❗️Hazine arazilerine Neler yapılacak ❓️ @HatayValiligi @HatayBSB @EmrahKaracaytip… pic.twitter.com/ucWRvuIRY1
— Çiğdem mutlu (@mutlucigdem84) May 22, 2025
MÜLKSÜZLEŞTİRME YASASI ÜLKE GENELİNE YAYILIYOR
6 Şubat 2023 depremlerinin ardından, hükümet afetin yaralarını sarmak yerine milyonlarca yurttaşın yaşam alanlarını hedef alan yeni bir yasa çıkardı. Afet sonrası kentsel dönüşüm gerekçesiyle geniş yetkiler tanıyan düzenleme, depremzedelere ait tapuların hiçbir kamulaştırma süreci işletilmeden iptal edilmesini mümkün kıldı.
Maraş, Hatay, Adıyaman ve Malatya başta olmak üzere birçok ilde, insanlar sabah uyandıklarında cep telefonlarına gelen bir SMS ile evlerinin “rezerv yapı alanı” ilan edildiğini öğrendi. Tapular iptal edildi, mülk sahipleri borçlandırılarak TOKİ projelerine yönlendirildi veya tamamen dışarıda bırakıldı.
Özellikle Alevi köyleri ve kırsal mahallelerde tepki büyük. Yerinden edilmek istenen halk, “Evimizde kalmak istiyoruz” diyerek sokaklara çıktı. Hatay’da çadır kentlerde örgütlenen halk, yürüyüş ve mitinglerle uygulamaya karşı direniyor.
Şehir plancıları ve hukukçular, söz konusu düzenlemeyi “mülksüzleştirme yasası” olarak tanımlıyor. Uzmanlar, bu uygulamanın hem mülkiyet hakkını hem de afet sonrası toplumun yeniden ayağa kalkma iradesini yok ettiğine dikkat çekiyor.
“Afet değil, sistem yıktı” diyen depremzedeler, yeniden inşanın ancak halkın katılımı ve rızasıyla mümkün olacağını vurguluyor.
