Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e yönelik saldırısının üzerinden iki yıl geçti. İki yılda Gazze neredeyse tamamen yıkıldı, 67 binden fazla Filistinli öldürüldü, Hamas ve ortakları büyük kayıplar verdi. Saldırının yıldönümünü ortaklarıyla kutlayan Hamas, silahsızlanma şartını da içeren Trump’ın planını İsrail ile görüşüyor.
HABER MERKEZİ – Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırmasının üzerinden iki yıl geçti. Hamas’ın saldırısında 1.206 kişi öldürüldü, 254 kişi de rehin alındı. Bu saldırının ardından başlayan süreç, sadece Filistin ve İsrail için değil, bölgenin tümü için yeni bir dönemi ifade etti.
İsrail, Hamas’ın 20 civarında yerleşim yerine düzenlediği saldırının ardından operasyonlara başladı. 24 Kasım 2023’te yedi günlük ateşkes ilan edildi. Hamas 81 rehineyi serbest bıraktı, İsrail de 240 Filistinli mahkumu salıverdi. İsrail, 1 Aralık’ta Gazze’ye yeniden hava saldırılarına başladı.
Taraflar birbirini anlaşmayı ihlal etmekle suçladı ve ikinci ateşkesin duyurulduğu Ocak 2025’e kadar binlerce cana mal olan çatışmalar yaşandı.
19 Ocak 2025’te ilan edilen ikinci ateşkesin ardından 33 rehine (aralarında sekiz cenaze dahil) ile yaklaşık 2 bin Filistinli tutuklu takas edildi. Ancak bu ateşkes de uzun sürmedi, 19 Mart 2025’te İsrail yeni bir operasyona başladı.
Eylül 2025 itibarıyla İsrail havadan sürdürdüğü operasyonlara kara harekatlarını da dahil etti.
Filistinli yetkililerin bildirdiğine göre, şimdiye kadar İsrail saldırılarında yaşamını yitirenlerin sayısı 67 binin üzerinde, en az 168 bin kişi de yaralandı.
İsrail’in Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü saldırılar nedeniyle yüzbinlerce kişi evsiz kaldı, Gazze’nin yüzde 90’ının yıkıldığı bilidriliyor ve yüzbinlerce kişi kuzeyden güneye göçe zorlandı.
İsrail-Gazze Savaşı 700. gününde | Soykırım saldırılarının gölgesinde neler yaşandı?
HAMAS VE ORTAKLARININ BÜYÜK KAYIPLARI
Geride kalan iki yılda Hamas ve ortakları da büyük kayıplar verdi. İsmail Haniye, Yayha Sinvar, Muhammed Deif, Merwan İssa, Ebu Ubeyde gibi Hamas’ın önemli isimleri İsrail tarafından öldürüldü.
Hamas’a destek veren Lübnan Hizbullah’ı da büyük kayıplar verdi. İsrail’in Lübnan’a yönelik saldırıları sürürken, lideri Hassan Nasrallah dahil Hizbullah’ın pek çok üst düzey ismi İsrail saldırılarında yaşamını yitirmişti.
İsrail’in hedef aldığı bir diğer grup ise Yemen’deki Husilerdi. Hamas’a destek veren ve zaman zaman İsrail’e füze fırlatan Husilere yönelik en ağır saldırı başkent Sana’da yapılmıştı. Ağustos ayında İsrail Husilerin Yemen’deki hükümetinin başbakanı ve bazı bakanlarını öldürmüştü.
Hamas, Hizbullah ve Husilerin en büyük destekçisi ise İran. İsrail, olup bitenlerden doğrudan İran’ı sorumlu tutuyor ve nihayetinde 13 Haziran’da İran’a savaş açtı. 12 gün süren savaşta İran’ın çok sayıda üst düzey yetkilisi ve generali yaşamını yitirdi, nükleer çalışmaları büyük zarar gördü.
İsrail saldırılarıyla İran’ın etkisiz kılınması, Suriye’de de dengeleri değiştirdi. İran’ın desteklediği Beşar Esad rejimi Aralık 2024’te yıkıldı.
Haniye, Sinwar, Nasrallah, Deif ve dahası | İsrail: Hamas sözcüsü Ebu Ubeyde öldürüldü
SOYKIRIM SUÇLAMASI VE FİLİSTİN’İN TANINMASI
İsrail’in Gazze’deki yıkıcı saldırıları, Gazze Şeridi’nde dramatik tablonun ortaya çıkmasına yol açtı. Binlerce çocuk yaşamını yitirdi, Birleşmiş Milletler (BM) resmen açlık ve kıtlığın başladığını duyurdu, açlıktan ölenlerin sayısı 500’e yaklaştı, insani yardımların girişi engellendi.
BM’ye bağlı Bağımsız Soruşturma Komisyonu Eylül ayında yayımladığı raporda İsrail’i soykırım yapmakla suçladı. Ayrıca Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde Başbakan Netanyahu’nun da aralarında bulunduğu İsrailli yetkililer hakkında soykırım davası açıldı. Pek çok ülke İsrail ile olan ilişkilerine kısıtlama getirdi.
Öbür yandan Eylül ayında toplanan BM 80’inci Genel Kurulu toplantısı sırasında aralarında Fransa ve İngiltere’nin de bulunduğu bazı ülkeler Filistin’i devlet olarak tanıdıklarını duyurdu. Böylece Filistin devletini resmen tanıyan ülke sayısı 158’e çıktı.
İsrail Gazze’de bir ‘Güney Afrika anı’ ile mi karşı karşıya? | BM Soruşturma Komisyonu ‘soykırım’ dedi
TRUMP’IN “GAZZE BARIŞ PLANI”
7 Ekim 2023 saldırısı sonrasında başlayan ve Ortadoğu’nun tamamını etkileyen değişim sürüyor. Gazze’deki insani dramın sonlandırılması ve bir çözüm bulunması çabaları iki yıl boyunca herhangi bir sonuç vermedi. Son olarak ABD Başkanı Donald Trump, 29 Eylül’de Beyaz Saray’da Netanyahu ile görüştü ve ardından 20 maddelik “Gazze Barış Planı”nı duyurdu. Netanyahu planı desteklediğini duyurdu. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu çok sayıda Müslüman ve Arap devleti de plana destek verdiklerini açıkladı.
Hamas da planı kabul ettiğini ilan etti, ancak bazı belirsizliklerin giderilmesini istiyor. Plan, rehinelerin derhal serbest bırakılmasını, Hamas’ın silahlarını bırakmasını ve Gazze’den çıkmasını, Gazze’nin idaresinin teknotrat bir yönetime devredilmesini öngörüyor.
Hamas, rehinelerin bırakılması gibi başlıkları kabul etmekle birlikte silah bırakma ve Gazze’nin geleceği gibi konularda pazarlık yapmak istiyor. En önemlisi de Hamas, İsrail’in Gazze’den çekileceğine dair net garantilerin verilmesini talep ediyor.
Trump’ın Gazze Planı | Hamas’ın ‘zor seçimi’, Netanyahu’nun hesapları
MÜZAKERELERDE İKİNCİ GÜN
Trump’ın planını ilk etapta kabul eden Hamas ve İsrail heyetleri dün Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinde bir araya geldi. Görüşmenin ilk gündemleri rehinelerin bırakılması ve ateşkesin sağlanması. Ayrıca İsrail’in çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılması gibi zor başlıkların da ele alındığı kaydediliyor. Dünkü ilk görüşmelerin iyi geçtiği bildiriliyor.
Reuters’a konuşan Mısırlı bir yetkili, Hamas’ın rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail’in Gazze’den çekilmesinin kapsamı ve zaman çizelgesi konusundaki tutumunu özetlediğini söyledi. Yetkili, Hamas’ın ayrıca İsrail’in kalıcı bir ateşkes ve kapsamlı bir çekilmeyi taahhüt edip etmeyeceği konusundaki endişelerini dile getirdiğini de ekledi.
Öbür yandan İsrail’in Gazze’deki saldırıları, önceki günlere nazaran düşüş gösterse de, sürüyor.
Reuters’a konuşan üst düzey bir İsrailli güvenlik kaynağı, Şarm el Şeyh’teki görüşmelerin başlangıçta yalnızca rehinelerin serbest bırakılmasına odaklanacağını ve Hamas’a bu aşamayı tamamlaması için birkaç gün süre verileceğini söyledi.
İsrailli yetkili, İsrail’in askerlerini yalnızca Gazze’deki sarı çizgiye kadar çekeceğini, ötesine geçmek konusunda adım atmayacağını da belirtti. Bu çizgi, Trump’ın planı kapsamında İsrail’in ilk geri çekilmesi için belirlenen sınır. Bu, stratejik bir tampon bölge oluşturacak ve daha fazla geri çekilme, Hamas’ın belirlenen koşulları yerine getirmesine bağlı olacak.
Karşılıklı güvensizlik ve Trump baskısı altında | Hamas ve İsrail heyetleri Şarm el Şeyh’de
TRUMP SONUÇ İSTİYOR, HAMAS KUTLAMA YAPIYOR, İSRAİL SALDIRIYOR
İsrail ve Hamas arasındaki görüşmelerde karşılıklı güvensizlik devam ederken, öbür yandan Trump’ın hızlı bir sonuç elde edilmesi yönündeki baskısı da sürüyor. Trump, dünkü açıklamasında “Gerçekten bir anlaşmaya varacağımızı düşünüyorum. Anlaşmaya varma şansımız çok yüksek ve bu kalıcı bir anlaşma olacak” dedi.
Ancak her iki taraf da, savaşı sona erdirme yönündeki önceki girişimleri rayından çıkaran ve hızlı bir çözüme meydan okuyabilecek olanlar da dahil olmak üzere, kritik ayrıntıların açıklığa kavuşturulmasını istiyor.
Öbür yandan Hamas 7 Ekim’in yıldönümünde, birlikte hareket ettiği İslami Cihat ve bazı küçük silahlı gruplarla kutlama mesajı yayımladı. “Filistin Direniş Grupları” adına yapılan açıklamada, “Siyonist düşmana karşı koymanın tek ve yegane yolunun her türlü direnişi seçmek. Filistin halkının silahlarını kimseye devretme hakkı yoktur. Bu meşru silah Filistinlilerin toprakları ve kutsal mekanları kurtarılıncaya kadar nesilden nesile aktarılacaktır” denildi.
İsrail ise, bazı kentlerine yönelik roket atışları yapıldığını duyurdu. İsrail bugün de Gazze Şeridi’ni havadan, karadan ve denizden bombaladı. İsrail’in bugünkü saldırılarında en az 10 kişinin yaşımını yitirdiği bildirildi.
×
MÜZAKERELERE İSRAİL, HAMAS VE ABD ADINA KİMLER KATILIYOR?
İsrail heyetinde, istihbarat örgütleri Mossad ve Şin Bet yetkilileri, Netanyahu’nun dış politika danışmanı Ophir Falk ve rehineler koordinatörü Gal Hirsch yer alıyor.
Müzakerelerdeki gelişmelere bağlı olarak İsrail’in baş müzakerecisi ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in hafta sonuna doğru heyete katılabilir.
Hamas heyetine, bir ay önce Katar’ın başkenti Doha’da oğlunun öldürüldüğü İsrail hava saldırısından sağ kurtulan, Hamas liderlerinden Halil El-Hayya başkanlık ediyor.
Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada, “Halil el Hayye başkanlığındaki heyet, ateşkes, işgal güçlerinin çekilmesi ve esir değişimi konularında müzakerelere başlamak üzere Mısır’a ulaştı” ifadesi yer aldı.
Açıklamada, ziyaretin süresine veya görüşme takvimine ilişkin ayrıntı verilmedi.
Ayrıca Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff veTrump’ın damadı Jared Kushner’in de Mısır’daki görüşmelere katılması bekleniyor.