DEM Parti ve CHP komisyonda dinlenmesini talep ettikleri dernek, vakıf, sendikalar, hukuk örgütleri ve inisiyatiflerin isimlerini açıkladı. Komisyon toplantısı parti temsilcilerinin önerileri ve konuşmalarının ardından son buldu. Bir sonraki toplantılar 19 ve 20 Ağustos’ta düzenlenecek. Kurtulmuş, bir sonraki toplantıda “şehit yakınları ve gazilerin dinleneceğini” açıkladı.
HABER MERKEZİ – Kürt sorunun çözümü için yürütülen süreç kapsamında Meclis’te kurulan “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu”nun 3. toplantısında siyasi partiler komisyona önerilerini sundu.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, komisyonda yaptığı konuşmasında demokrasi vurgusu yaptı ve Kürt sorunun çözümü için barışçıl ve demokratik yolların önemine işaret etti.
Komisyonun ‘en önemli vazifelerini’ açıkladı | Kurtulmuş’tan komisyona ilişkin ‘düzenleme’ açıklaması
Komisyonun çözüme yeni bir zemin oluşturduğunu belirten Koçyiğit, komisyondaki tüm siyasi aktörlerin demokratik cumhuriyetin inşasına katkı sağlaması gerektiğini belirterek, “Bu salonda oturan her bir milletvekili, Kürt sorununu ne kadar kendi sorunu olarak gördüğü sorusuyla yüzleşmeli” çağrısı yaptı.
1 EKİM’E KADAR NE YAPABİLECEĞİMİZİ ORTAYA KOYMAMIZ LAZIM
“Artık çözüm zamanı” diyen Koçyiğit, komisyonda sivil toplum kuruluşlarının dinlenmesi gündemine ilişkin bir yönteme ihtiyaç duyduğunu söyledi. Bunun için yerellerde düzenlenecek toplantılarla sürecin topluma da mal edilebileceğini ifade eden Koçyiğit, şöyle devam etti:
“Bizim burada gereken yasal düzenlemeleri yapmamız; gerçek anlamda bu demokrasiyi, açılan yolu genişleten, ilerleten ve mutlaka kalıcı olmasını sağlayan bir yasal mevzuat tartışması da yapmamız gerekiyor. Bu Meclis, bu komisyon, en özgürlükçü tartışmayı yapan, özgürlükçü fikirleri savunan, en ileri uçtaki şeyleri dinleyebilecek ferasette ve yaklaşımla olmalıdır. 1 Ekim’e kadar ne yapacağımızı ortaya koymamız lazım.”
AKP’Lİ YÜKSEL: ETA VE İRA ÖRNEKLERİ İNCELENMELİ
Meclis Adalet Komisyonu Başkanı ve AKP Milletvekili Cüneyt Yüksel, çatışma-çözüm süreçlerine ilişkin uluslararası örneklere değinerek, “ETA ve İRA örnekleri incelenmeli. Mevzuat taraması ve uyumlaştırma yapılmalı. Adil yargılanma ve hukuk güvenliği konuları değerlendirilmelidir. Katılımcılara hem yazılı hem sözlü bilgi verme imkânı tanınması faydalı olacaktır” dedi.
AKP GRUP BAŞKANVEKİLİ: YOL HARİTASI OLUŞTURMALIYIZ
Komisyonda söz alana AKP Grup Başkanvekili Abdülhamit Gül ise “TBMM’nin bu meseleyi konuşması çok kıymetli” dedi. Gül, adaletten, sivil toplum kuruluşlarından ve dinlenmesinde faydalı görülen tüm kişilerle ilgili önerileri başkanlığa sunacaklarını belirtti. “Önemli olan, usul anlamında ortak akıl ve istişare. Kazananın bütün Türkiye olacağına inanıyoruz. Diyalog ve uzlaşıyla bu süreci yöneteceğiz” ifadelerini kullandı. Gül, “Burada, ortaklaşarak bir yol haritası oluşturmak amacıyla bulunuyoruz. Elbette milletimizin beklentisi yeni bir anayasa; ama bu komisyon onun için değil” dedi.
YASAL DÜZENLEMELER ÖNERİSİ
DEVA Partisi Milletvekili Mehmet Emin Ekmen de komisyonda Kürt sorununun demokratik çözümü doğrultusunda atılması gereken adımlara işaret etti. Sürecin ihtiyacının yasal düzenlemeler olduğunu belirten Ekmen, bu düzenlemelere komisyonun oy birliğine varması gerektiğini söyledi.
AKP’ye sorunlu yargı uygulamaları konusunda düzenlemeler yapma çağrısında bulunan Ekmen şunları belirtti:
“2013’te Cumhuriyet tarihinin en büyük demokratikleşme paketlerinden biri açıklandı. Eğer bu görüşmede devam ediyorken kendilerini sıklıkla ifade ettiği demokratikleşme ve reform ihtiyacını tek taraflı bir gündemle kamuoyunun gündemine getirir ve başka yargı uygulamalarından olmak üzere yargı uygulamalarından bir takım sıkıntılı uygulamalarına son verilirse bu komisyonda kurulmasına sebep olan temel motivasyon üzerinde çok daha kolay yoğunlaşacaktır. İktidarın bir el atmasını bekliyoruz. Bir takım dil uyarıları yapıldı. Mesela ‘Şu olmazsa bu iş olmaz. Şöyle olmazsa bu iş olmaz.’ Bizim arzu ettiğimiz ancak iktidarın yanaşmadığı bir takım demokratikleşme adımları olmaz ise biz çıkıp tekrardan şunu mu diyeceğiz; Sakın bu devlete güvenme mi diyeceğiz?”
CHP: ÇATIŞMALI SÜREÇTE MAĞDUR OLANLAR DİNLENMELİ
CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, sorunun çözümünün toplumsallaşması için Meclis tartışmalarının komisyona taşınması gerektiğini söyledi. Kürt sorununun tarihsel bir mesele olduğuna dikkat çeken Tanrıkulu, çatışmalı süreçte mağdur olanların Meclis çatısı altında dinlenmesinin sürece olan güveni artıracağını vurguladı.
Tanrıkulu, “Önceliklerin yer alacağı bir çalışma takvimini önümüze koymamız gerekiyor. Kimleri dinleyeceğimizi önümüze koymalıyız” dedi. Uğur Kaymaz, Ceylan Önkol ve Eren Bülbül’ün ailelerinin yanı sıra Cumartesi Anneleri ile kayıp yakınlarının komisyonda dinlenmesini önerdi.
DEM PARTİ’DEN DİNLENMESİ GEREKEN KURUMLAR ÖNERİSİ
Komisyonda söz alan Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü ve DEM Parti milletvekili Meral Danış Beştaş, komisyonda dinlenmesini önerdiği kurumları şöyle sıraladı:
- Cumartesi Anneleri,
- Barış Anneleri,
- Barış Akademisyenleri,
- Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuk Dayanışma Dernekleri Federasyonu (TUHAD-FED)
- Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (MEBYA-DER)
DEM PARTİ: ŞEHİT AİLELERİ DE BARIŞ ANNELERİ DE DİNLENMELİ
DEM Parti’nin komisyon üyesi Saruhan Oluç da komisyonun büyük yükümlülükleri olduğunu belirtti ve “Acıları karşı karşıya koymadan herkesi dinleyeceğiz. Şehit ve gazi aileleri de dinleyeceğiz. Barış annelerini de dinleyeceğiz. Aksi düşünülemez” dedi.
Hukuk örgütlerinin de dinlenmesi gerektiğini vurgulayan Oluç, Abdullah Öcalan’ın avukatlarının bağlı bulunduğu Asrın Hukuk Bürosu ile Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) ve Çağdaş Hukukçular Derneği’nin (ÇHD) de komisyonda dinlenmesi önerisinde bulundu.
Süreçte TCK’de hem TMK’de, İnfaz yasası ile ilgili düzenlemelere de ihtiyaç olduğunun altını çizen Oluç, şunları belirtti:
“Yerel yönetimlerin demokratikleştirilmesi ile ilgili bir çalışmaya ihtiyaç var. Kayyımlar ile ilgili bir düzenlemeye ihtiyaç var. Bunların hazırlayacak adımların atılması gerekiyor. Bunu yol haritamız içine yerleştirmemiz lazım. Nihayetinde ne yapmak istiyoruz? Ortak bir geleceği ortaklaşarak inşa etmek istiyoruz. Bakın Türk-Kürt kardeşliği, Türk-Kürt İttifakı ne dersek diyelim buna, bu kardeşliği yeniden ihya etmek istiyoruz. Bunu ihya etmenin yolu ancak ortaklaşmaktır, karşılıklı anlamaktır. Kardeşlik hukukunu tesis etmektir.”
CHP’DEN KOMİSYONA DAVET EDİLMESİNİ İSTEDİKLERİ DERNEK, VAKIF VE SENDİKALAR LİSTESİ
CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, partisinin komisyona davet edilmesi ve görüşlerine başvurulmasını istedikleri dernek, vakıf ve sendikaları açıkladı.
Bakan’ın açıkladığı liste şöyle:
×1- Türkiye Harp Malûlleri, Gaziler ve Şehit Dul Yetimleri Derneği,
2- Türkiye Muharip Gaziler Derneği,
3- Emniyet Teşkilatı Vazife Malulü ve Şehit Aileleri Vakfı gibi kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar;
4- Türkiye Emekli Subaylar Derneği (TESUD),
5- Türkiye Emekli Astsubaylar Derneği (TEMAD),
6- Türkiye Emekli Uzmanlar Derneği,
7- Emekli Uzman Jandarmalar Derneği
8- Emniyet Teşkilatı Sendikası
9- Sivil Memurlar Sendikası
10- Şehit Aileleri Federasyonu Başkan Vekili Av. İsmail Kılıç
11- Alevi Bektaşi Federasyonu
12- Barış Anneleri Derneği
13- Barışa İhtiyacım Var (kadın) İnisiyatifi
14- Demokrasi İçin Birlik
15-Doğu Güneydoğu Dernekleri Platformu ( DGD)
16- Engelliler Konfederasyonu
17- EŞİK Eşitlik İçin Kadın Platformu
18- İklim Adaleti Koalisyonu
19- Kadın Arabulucular Ağı
20- Marmara Grubu Vakfı
21-Güvenlik Korucuları Dernek ve Federasyonları
22-Barış İçin Toplumsal Girişim Platformu
23-Eşit Yaşam Derneği
MESLEK ODALARI
Türkiye Barolar Birliği ve Bölgedeki Barolar: Temel hak ve hürriyetler, İnfaz Sistemi, Terör suçları ve Türk Ceza sistemi üzerine, ayrı ayrı uzmanlaşmış Hukukçular.
İnsan Hakları Dernek ve Kurumları
Basın Meslek Örgütleri: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Basın-İş Sendikası
Bölgedeki Ticaret ve Sanayi Odaları
Türk Tabipleri Birliği ve Bölgedeki Örgütleri
AKADEMİSYEN
Temel hak ve hürriyetler, İnfaz Sistemi, Türk Ceza sistemi, Terör suçları ile Dünyadaki Toplumsal Barış örnekleri üzerine, ayrı ayrı uzmanlaşmış akademisyenler.
KANAAT ÖNDERLERİ/SİYASİ KİŞİLER
-Anneler Ağlamasın
-Cumartesi Anneleri/ İnsanları
-Diyarbakır Anneleri
-Aile Dayanışma Ağı
Azınlık Temsilcileri
-Ermeni, Rum ve Yahudi toplumunun dini ve/veya sivil toplum önderleri
-Süryani, Yezidi, Keldani toplumunun dini ve/veya sivil toplum önderleri
Kanaat Önderleri
-Rakel Dink
-Ahmet Özer
-Faruk Balıkçı
-Ali Bardakoğlu
BİR SONRAKİ TOPLANTILAR 19 VE 20 AĞUSTOS’TA
Komisyon parti temsilcilerinin önerileri ve konuşmalarının ardından son buldu. Komisyonun bir sonraki toplantısı 19 ve 20 Ağustos’ta düzenlenecek. Toplantı sonrası açıklama yapan Kurtulmuş, komisyonun bir sonraki toplantısında şehit yakınları ve gazilerin dinleneceğini bildirdi.