BM öncülüğünde plastik kirliliğini durdurmaya yönelik ilk yasal bağlayıcı anlaşma için yapılan Cenevre müzakereleri, üretim sınırları ve kimyasal yasakları konularında uzlaşma sağlanamadığı için ertelendi.
HABER MERKEZİ- Birleşmiş Milletler’in plastik kirliliğini durdurmaya yönelik ilk yasal bağlayıcılığa sahip küresel anlaşmasını oluşturmak amacıyla yürütülen müzakereler, Cenevre’de yapılan son turda da sonuçsuz kaldı.
184 ülke temsilcisinin katıldığı ve 11 gün süren görüşmelerde, plastik üretimine sınırlama getirilip getirilmeyeceği ile üretimde kullanılan zehirli kimyasalların küresel ölçekte yasaklanması konularında uzlaşı sağlanamadı.
Norveç, Avustralya, Tuvalu ve Avrupa Birliği temsilcileri, anlaşma olmadan masadan kalkmanın “derin hayal kırıklığı” yarattığını belirtti. AB’nin çevre yetkilisi, sosyal medya paylaşımında “Masadaki metin hedeflerimizi tam olarak karşılamasa da ileriye doğru bir adımdır” dedi ve daha güçlü, bağlayıcı bir anlaşma için baskı yapmaya devam edeceklerini vurguladı.
We came to Geneva to secure a global plastics treaty because we know the stakes could not be higher. Plastic pollution is one of the defining crises of our age, and our responsibility to act is clear.
— Jessika Roswall (@JessikaRoswall) August 15, 2025
AH ŞU ÜLKELERİN “KIRMIZI ÇİZGİLERİ”
Müzakere komitesi başkanı Luis Vayas Valdivieso tarafından hazırlanan iki taslak metin, plastik üretimine doğrudan sınır koymuyor. Ancak her iki metin de mevcut üretim ve tüketim seviyelerinin “sürdürülemez” olduğunu kabul ediyor ve bu eğilimi tersine çevirecek “koordineli küresel müdahale” çağrısı yapıyor. Taslaklarda, “endişe verici kimyasal” içeren ürünlerin ve tek kullanımlık plastiklerin azaltılması hedefleri de yer aldı.
Danimarka Çevre Bakanı Magnus Heunicke, ülkelerin çok sayıda “kırmızı çizgiyle” müzakerelere geldiğini ve uzlaşmanın bu çizgilerin esnetilmesini gerektirdiğini söyledi. Suudi Arabistan ve Kuveyt, taslakların dengeden yoksun olduğunu savundu. Hindistan, İran ve Vietnam ise kararların oy çokluğu ile alınabileceği yeni bir süreç tasarlanması gerektiğini dile getirdi.
KARARSIZLIK ZAMAN KAYBIYDI: 11 GÜNDE 7,2 MİLYON TON PLASTİK DAHA ÜRETİLDİ
2023 verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 400 milyon ton plastik üretiliyor. Bunun yaklaşık %60’ı kısa süre içinde atığa dönüşüyor. Yani her yıl 240 milyon ton plastik atık ortaya çıkıyor. Yani insanlık her gün yaklaşık 650 bin ton plastik atık üretiyor.
Greenpeace temsilcisi Graham Forbes ise, mevcut yöntemin tıkandığını ve oylama gibi alternatif karar mekanizmalarının devreye alınması gerektiğini belirtti. UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay da “Uzlaşı tiranlığını aşacak bir yöntem geliştirilmezse süreç tekrar başarısız olur” uyarısında bulundu.
