Science Advances’ta yayımlanan araştırma, Grönland çevresinde okyanus ısısını dağıtan akıntının 1950’lerden bu yana zayıfladığını ve iklim sisteminin kırılma noktasına yaklaştığını ortaya koydu.
HABER MERKEZİ – Bilim insanları, Kuzey Atlantik’teki kritik okyanus akıntısının istikrarına dair endişeleri artıran yeni bulgular açıkladı.
Science Advances dergisinde yayımlanan araştırma, Grönland’ın güneyinde son 150 yılda okyanusa karışan tatlı suyun, 1950’lerden bu yana ısı dağılımını sağlayan alt kutup girdabını (subpolar gyre) bozduğunu ortaya koydu.
Exeter Üniversitesi’nden iklim araştırmacısı Beatriz Arellano-Nava, fosil yakıtlardan kaynaklanan ısınmanın “insan yaşamı için güvenli alanın dışına” ittiği bir eşiğe yaklaşıldığını belirtti.
ISINAN TROPİKLER, SOĞUYAN KUZEY
Bilim insanlarına göre alt kutup girdabı ve bağlı akıntıların zayıflaması, tropiklerden kuzeye doğru taşınan ısının azalmasına neden olacak. Bu durum, tropik bölgelerde aşırı sıcaklık artışları, deniz ısı dalgaları ve hızlanan deniz seviyesi yükselmesiyle sonuçlanabilir. Avrupa’da ise daha sıcak yazlar, daha soğuk kışlar, şiddetli sel ve kuraklık dönemleri yaşanabileceği belirtiliyor.
Potsdam İklim Araştırmaları Enstitüsü’nden Anders Levermann, söz konusu girdabın Atlantik Okyanusu’nun derin su dolaşımının “merkezi parçası” olduğunu vurguladı. Levermann, “Bu sistem güçlü hâlinden çok daha zayıf bir duruma geçebilir, bu da fiilen kapanma anlamına gelir” dedi.
DENİZ KABUKLARINDAKİ İZLER
Araştırma, deniz kabuklularının büyüme halkalarında bulunan kimyasal izlerin incelenmesiyle yürütüldü. Beatriz Arellano-Nava, “Kabuklu canlılar denizin ağaç halkaları gibidir; yıllık deniz koşullarını kaydederler” dedi.
Analizler, geçmişte yaşanan iklim geçişlerinde suyun sıcaklığının ve besin döngüsünün nasıl değiştiğini açık biçimde gösterdi. Bilim insanları, günümüz koşullarında da benzer bir eşiğe yaklaşılmasından endişe ediyor.
“GEÇ KALINDIĞINDA GERİ DÖNÜŞ YOK”
Araştırmacılardan Tim Lenton, alt kutup girdabındaki derin su oluşumunun çökmesinin, Atlantik Meridyen Devrilme Akıntısı (AMOC) için erken bir uyarı olabileceğini belirtti. Lenton, diğer çalışmalarda da Grönland buz tabakası, Amazon ormanları ve Güney Amerika muson sistemi gibi birçok ekosistemde benzer istikrarsızlıklar tespit edildiğini hatırlattı.
Arellano-Nava, “Bu tür kırılma noktalarının sonuçlarını fark ettiğimizde artık çok geç olabilir” uyarısında bulundu.
