İsrail ile Hamas arasındaki görüşmeler üçüncü gününde. Mısır, ABD, Katar ve Türkiye heyetleri de bugün görüşmelere dahil oluyor. İlk aşamada İsrailli rehineler ile Filistinli tutukluların takası için uzlaşma aranıyor. Öbür yandan Gazze’nin geleceğiyle ilgili önemli bir toplantının da Paris’te düzenleneceği bildiriliyor.
HABER MERKEZİ – Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinde İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı görüşmeler üçüncü gününe girdi. Bugünkü görüşmeye ABD, Mısır, Katar ve Türkiye’den yetkililerin de dahil olması ve görüşmelerde ele alınan başlıklarda somut bir takvim üzerinde çalışılması bekleniyor.
Görüşmelerde Katar adına Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman El Sani, Türkiye adına MİT Başkanı İbrahim Kalın ve ABD adına da Başkan Donald Trump’ın elçileri Steve Witkoff ve Jared Kushner ile İsrail’den Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’in de hazır bulunacağı bildirildi.
Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan dönüşü yaptığı açıklamada, Trump’ın kendisini aradığını ve Hamas’ı plana ikna etmek için devreye girmesini istediğini söyledi. Erdoğan, planı olumlu karşıladıklarını ve savaşın bitmesi için çabalayacaklarını belirtti.
×
TRUMP’IN GAZZE PLANI
ABD Başkanı Trump, 29 Eylül’de Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile görüşmesinden sonra 20 maddelik “Gazze Barış Planı“nı duyurmuştu. Plan, ateşkes, tüm rehinelerin serbest bırakılması, Hamas’ın silahsızlandırılması, İsrail’in Gazze’den kademeli olarak çekilmesi ve Gazze’nin idaresinin teknotrat bir yönetime devredilmesini içeriyor.
Plan hem İsrail hem de Hamas tarafından olumlu karşılandıktan sonra iki taraf arasında 6 Ekim’den bu yana Mısır’da dolaylı görüşmeler yapılıyor.
Trump’ın Gazze Planı | Hamas’ın ‘zor seçimi’, Netanyahu’nun hesapları
HAMAS GARANTİ İSTİYOR
Taraflar arasında ilk iki gün yapılan görüşmelerin olumlu geçtiği bildiriliyor. Öncelikli olarak ateşkesin sağlanması ve İsrailli rehineler ile Filistinli tutukluların takası konularının ele alındığı kaydedilirken, henüz net bir takvimin ortaya çıkmadığı belirtiliyor. Bununla birlikte Hamas’tan bugün yapılan açıklamada, rehineler ve tutukluların takası için Hamas heyetinin bir liste sunduğu bildirildi. Hamas, rehinelerle takas edilecek Filistinli tutuklular arasında Mervan Barguti ve Ahmed Saadat’ın da aralarında olduğu 6 Filistinli liderin de yer almasını istiyor.
Görüşmelere Hamas’ın baş müzakerecisi olarak katılan Halil el Hayya, Mısır devlet televizyonu El Kahera Haber’e yaptığı açıklamada, Hamas’ın “ciddi ve sorumlu müzakerelere başlamak için” geldiğini, anlaşmaya hazır olduğunu ancak “Trump ve sponsor ülkelerden savaşın bir kez ve sonsuza dek sona ereceğine dair garanti” istediğini söyledi.
Bu arada Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Fawzi Barhoum da dün örgütün taleplerini duyurmuştu. Barhoum, Hamas’ın kalıcı ve kapsamlı bir ateşkes, İsrail güçlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi ve Filistinli “ulusal teknokrat organ”ın gözetiminde kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecinin derhal başlatılmasını istediğini belirtmişti.
Öbür yandan 7 Ekim 2023’teki saldırıların yıldönümü dolayısıyla dün Hamas ve ortağı Filistinli örgütler tarafından yapılan kutlama açıklamasında ise, silahların teslim edilmeyeceği kaydedilmişti. Bu, Şarm el Şeyh’deki görüşmelerin sonraki aşamalarının zorlu geçeceğini gösteriyor. Zira Trump’ın planının odak noktası Hamas’ın silahsızlandırılması.
GARANTİ TRUMP: WITKOFF VE KUSHNER’DEN SON RÜTUŞLAR
Hamas’tan garanti talebine Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdelatty yanıt verdi. Abdelatty, Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un bugünkü görüşmelere katılacağını söyleyerek, “Bu aşamada başarının birincil garantisi ABD Başkanı Trump’ın kendisidir… Hatta bir noktada ondan bir vizyon dayatması bile gerekebilir” dedi. Abdellatty ayrıca Al Arabiya’ya yaptığı açıklamada, “Savaşın sona ermesi için bir anlaşmaya varılması halinde Arap ülkeleri İsrail ile barış anlaşmalarına katılacak” diye konuştu.
Trump ise, dün gazetecilere yaptığı açıklamada, açıkladığı planın başarıya ulaşacağına dair iyimserliğini korudu. Trump, “Sadece Gazze’de değil, Orta Doğu’da da barışa kavuşma ihtimalimiz olduğunu düşünüyorum” dedi.
Bugünkü görüşmelere ABD adına katılacak olan Witkoff ve Kushner’in Trump’ın planının birinci aşamasını oluşturan ve aynı zamanda Şarm el Şeyh’teki görüşmelerin iki gündür gündemi olan konular üzerinde duracakları bildiriliyor. Witkoff ve Kushner’in, İsrail ile Hamas arasında görüşülen rehine ve tutukluların takası ile ateşkes konusunda son rütuşları yapacakları kaydediliyor.
NETANYAHU: SAVAŞIN TÜM HEDEFLERİ İÇİN HAREKETE GEÇMEYE DEVAM
Görüşmelerin bir diğer tarafı olan İsrail’den ise henüz net bir açıklama gelmiş değil. İsrail Başbakanı Netanyahu, görüşmelerin durumu hakkında şimdiye kadar herhangi bir yorum yapmazken, dün sosyal medya hesabında İsraillilere “karar vermenin kader günlerinde” olduklarını söyledi.
Netanyahu, “Savaşın tüm hedeflerine ulaşmak için harekete geçmeye devam edeceğiz: Tüm rehinelerin geri verilmesi, Hamas yönetiminin ortadan kaldırılması ve Gazze’nin artık İsrail için bir tehdit oluşturmayacağına dair güvence sağlanması” ifadelerini kullandı.
Karşılıklı güvensizlik ve Trump baskısı altında | Hamas ve İsrail heyetleri Şarm el Şeyh’de
PARİS’TE GAZZE’NİN GELECEĞİ TOPLANTISI
Mısır’daki görüşmeler devam ederken, bir diğer önemli toplantının da Fransa’nın başkenti Paris’te yapılacağı kaydediliyor.
Reuters’ın haberine göre, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Gazze’de savaş sonrası geçişi görüşmek üzere Perşembe günü Paris’te Avrupa, Arap ve diğer devletlerle yapılacak bakanlar toplantısına katılacak.
Toplantıda, Trump’ın planının nasıl uygulanacağı ele alınacak ve ülkelerin sürece ilişkin ortak taahhütleri değerlendirilecek. Reuters’a detayları aktaran Fransız diplomatik kaynaklar da, ABD ve İsrail’in toplantı planları hakkında bilgilendirildiğini, toplantı gündeminde Gazze’ye insani yardım ve bölgenin yeniden inşası, Hamas’ın silahsızlandırılması ve Filistin Yönetimi ile Filistin güvenlik güçlerine destek konularının yer alacağını söyledi.
Perşembe günkü toplantıya katılacak ülkeler arasında Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, İspanya, Ürdün, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Türkiye ve Kanada yer alacak.
Ancak ABD’nin Paris’teki toplantıya katılmasının Mısır’daki müzakerelerde kaydedilen ilerlemeye bağlı olacağına da dikkat çekiliyor.