ABD ile Ukrayna arasında imzalanan yeni “ekonomik ortaklık” anlaşması, Washington’un Ukrayna’ya sağladığı milyarlarca dolarlık askeri ve finansal desteğin ardından, Kiev’in doğal kaynaklarına ve nadir toprak elementlerine erişim hakkını ABD’ye açıyor.
HABER MERKEZİ – ABD ile Ukrayna arasında imzalanan yeni “ekonomik ortaklık” anlaşması, Washington’un Ukrayna’ya verdiği askeri ve mali desteğin karşılığında Kiev’in doğal kaynaklarına ve nadir toprak elementlerine erişim imkânı sağlılyor. Anlaşma, “Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu” adı altında yürütülecek ve Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşasına yönelik yatırımları hedefleyecek.
ABD Hazine Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, fon; Ukrayna’nın ekonomik toparlanmasını desteklemek ve iki ülkenin stratejik ortaklık ilişkilerini pekiştirmek amacıyla kuruldu. Ancak anlaşmanın içeriği ve zamanlaması, bazı çevrelerce eleştiriyle karşılanıyor.
ABD Hazine Bakanı Bessent: “Bu, ABD’nin kararlılığını gösteriyor”
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, yaptığı açıklamada, anlaşmanın yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda politik bir mesaj taşıdığını belirtti:
“Bu anlaşma, Trump yönetiminin özgür ve egemen bir Ukrayna’ya bağlılığını ve kalıcı bir barış sürecine olan inancını gösteriyor.”
Bessent ayrıca, savaş sonrası yeniden yapılanmada Rusya’ya destek veren hiçbir ülke ya da özel aktörün yer almasına izin verilmeyeceğini vurguladı.
“Yardım” Karşılığı Doğal Kaynaklara Erişim
Anlaşma kapsamında kurulacak ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu, savaşın yıkıcı etkilerinden çıkan Ukrayna’nın yeniden yapılanmasını hedefliyor. Ancak fonun, ABD’nin Ukrayna’daki stratejik madenler ve nadir toprak elementlerine erişimini mümkün kılacağı da açıklandı.
ABD Hazine Bakanlığı’nın açıklamasında, bu ortaklığın “Ukrayna’nın doğal kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanımı” konularında da yatırım fırsatları doğuracağı belirtildi.
Ekonomistler, bu durumu askeri yardımların doğrudan bir “karşılığı” olarak değerlendiriyor. Uzmanlara göre bu tür anlaşmalar, Ukrayna’nın egemenlik ve ekonomik bağımsızlığı açısından uzun vadede sorun yaratabilir.
Trump: “Bu Anlaşma Rusya’yı Engelleyebilir”
ABD Başkanı Donald Trump, News Nation kanalına yaptığı telefon bağlantısında anlaşmanın jeopolitik etkilerine değindi. Trump, bu ortaklığı “güvenlik garantisi” olarak tanımladı:
“Rusya büyük ve güçlü, ama ABD kadar değil. Bu anlaşma onları engelleyebilir.”
Trump ayrıca Roma’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı görüşmede, bu anlaşmanın imzalanmasının “çok iyi olacağını” belirttiğini söyledi.
Eleştiriler: Ekonomik Yardım mı, Yeni Nesil Sömürgeleşme mi?
Ekonomi ve dış politika uzmanları, anlaşmanın içeriğini sorguluyor. Özellikle doğal kaynaklara dair maddelerin, ABD’nin Ukrayna’ya yönelik yardımlarını “yatırıma dönüştürme” stratejisinin bir parçası olduğu görüşü hâkim.
Brookings Institution gibi bazı düşünce kuruluşları, bu tür ekonomik anlaşmaların uzun vadede askeri yardımı “finansal çıkarlarla dengeleme” yöntemi olarak kullanıldığını belirtiyor.
Ayrıca Ukrayna’daki sivil toplum kuruluşları da doğal kaynakların özelleştirilerek yabancı şirketlerin kontrolüne geçmesinin, ülke halkı adına olumsuz sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor.
