Gürcistan cezaevlerinde 60’a yakın siyasi tutuklu var. Çoğu Z kuşağı gençler. Dışarıya gönderdikleri mektuplar anneleri tarafından bir gazeteye dönüştürüldü.
GÜLER YILDIZ
Ekim 2024’teki parlamento seçiminden, Ekim 2025’teki yerel seçimlere uzanan 381 günlük protestoların odağında askıya alınan AB müzakereleri var. Ülkenin yüzde 80’i Avrupa yanlısı olmasına karşın, 2012’den beri ülkeyi yöneten Bidzina İvanişvili, siyasi çoğulculuğa yönelik giderek daha şiddetli bir baskı projesini uygulamaya koyuyor.
3,7 milyon nüfuslu ülkenin Rusya yanlısı güçlü adamı İvanişvili, “ulusal egemenliğe zarar vermek” ve “yabancı aktörlerle iş birliği yapmak” ile suçladığı Gürcistan’daki muhalefet partilerini yasaklama sözü verdi.
23 Haziran 2025’te muhalefet partisi Girchi’nin lideri Zurab Japaridze, yedi ay hapis cezasına ve iki yıl boyunca herhangi bir kamu görevinde bulunma yasağına çarptırıldı.
22 Mayıs’tan beri tutuklu olan Japaridze yalnız değildi: Muhalefet partisi Lelo’nun liderleri Mamuka Khazaradze ve Badri Japaridze de Zurab Japaridze ile benzer suçla sekiz ay hapis cezasına çarptırıldı.
Muhalefet, iktidardaki Gürcü Rüyası partisinin zaferiyle sonuçlanan tartışmalı Ekim 2024 seçimlerinden bu yana parlamentoyu boykot ediyorlardı.
×26 EKİM 2024 PARLAMENTO SEÇİMLERİ PROTESTOSU
26 Ekim’de yapılan parlamento seçimlerinin ön resmi sonuçlarının 28 Ekim’de açıklanmasının ardından Gürcistan’da protestolar başladı. Göstericiler, iktidardaki Gürcü Rüyası adlı partinin sandalyelerin çoğunluğunu kazandığı seçimlerin hileli olduğunu söylüyorlardı.
Aynı gün Başbakan Irakli Kobakhidze, Gürcistan’ın Avrupa Birliği’ne (AB) katılım sürecini, bir yıl önce elde edilen adaylık statüsünden fiilen vazgeçerek, 2028’e kadar askıya aldığını duyurdu. Bu açıklama, %80’in üzerinde Avrupa yanlısı olan ülkede kitlesel protestolara yol açtı; protestocular yeni seçimler yapılmasını ve Avrupa yoluna geri dönülmesini talep ediyordu.
Kobahidze, ayrıca Avrupa Parlamentosu’nu ve “bazı Avrupa liderlerini” “şantaj” yapmakla suçladı.
AB, Gürcistan’a 2023 sonunda “adaylık statüsü” vermek için bazı demokratik reformlar istemişti. Gürcü toplumu Avrupalılığa bu kadar yakınken bir anda iplerin atılmasına sessiz kalmadı:
Seçim sonuçlarına öfkeli halk sokağı terk etmeyecekti. Bu kez slogan: “Avrupa bizim geleceğimiz”di.
4 Kasım 2024’te Parlamento binası yakınlarında ek protestolar başladı. Seçim sonuçlarının nihai olarak onaylandığı 17 Kasım’a kadar da devam etti. Gösterilerin başını “geleceksiz” Z kuşağı çekiyordu. 20 yaşlarında binlerce genç, öğrenci ve aktivistler tarafından örgütlenmişti. Anneler de vardı protestolarda, gazeteciler de…
“AVRUPA’YI SAVUNMAK ÇOCUKLARIMIZIN ÖZGÜRLÜĞÜNÜ SAVUNMAKTIR”
Protestolar polisle çatışmaya dönüştü. 5 gün 5 gece süren bu çatışmalarda polis orantısız biçimde göz yaşartıcı gaz, tazyikli su kullandı: Gürcü yetkililer 298 kişi gözaltına alındı dedi, 143 polis yaralanmıştı.
Sonraki günlerde gözaltı sayısı 400’e ulaştı. Onlarca kişi tutuklanmıştı.
Sivil toplum kuruluşu Transparency International’a göre, Gürcistan’da bugün altmıştan fazla siyasi tutuklu bulunuyor: sivil toplum aktivistleri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, doktorlar, sanatçılar… Ağır para cezalarının yanı sıra, çeşitli hapis cezaları da verilmeye devam ediyor.
5 EKİM 2025- YEREL SEÇİMLER VE YİNE PROTESTOLAR
Gürcü Rüyası’nın kazandığı önemli parlamento seçimlerinden bir yıl sonra 5 Ekim’de de yerel seçimler vardı. Ancak sekiz muhalefet partisi seçimleri boykot etti. Halk yine sokaktaydı. Kendilerine “Ulusal Meclis” adını veren bir grup tarafından düzenlenen protestolara polisin müdahalesi yine sert oldu, tazyikli su ve biber gazı kullanıldı.
YAZIYOR YAZIYOR, SİYASİ TUTUKLULAR GÜRCİSTAN HALKINA MEKTUP YAZIYOR!
Gazetenin adı bu: Siyasi Tutuklulardan Gürcistan Halkına Mektup.
Protestolar sırasında gözaltına alınan gençlerin anneleri çıkarıyor bu gazeteyi. Amaç, 20 yaşlarında ve sadece hayalleri olan gençliğin cezaevlerine doldurulduğunu unutturmamak.
Omuzlarında kırmızı haçlı Gürcü bayrağı taşıyan anneler, çarşı pazar dolaşarak gazete dağıtıyor.
50 yakın gencin annesi sık sık bir araya gelip, çocuklarının mektuplarını okuyor. Gazete fikri de 2025’in Mart ayında böylece ortaya çıkıyor: Çocukların mektuplarını basıp halka ulaştırmak fena fikir değil!
İlk sayı Nisan ayında 8 sayfa, 20 bin baskı ile çıktı. 6 ay içinde 50 bin nüsha dağıtıldı. Pazarlar, tiyatro-sinema önleri, otobüs durakları… Küçük muhalefet noktaları gittikçe büyümeye başladı.
Muhalefetin yasaklandığı, medyanın baskı altına alındığı, aydınlarının, öğrencilerin tutuklandığı bir ülkede “seçimlerin demokratik sonuçları” ile ilgilenmiyor kimse.
“Sessiz bir devrim” bekliyor herkes.
Bu kadar baskının olduğu ortamda içeriden dışarı söz taşıyan anneler ne kadar güvende?
Sıkı takipteler.
Mediapart muhabirine konuşan bir anne, “Henüz durdurulmadık ama bunun sadece an meselesi olduğunu da biliyoruz” diyor.
Gazetenin 3’üncü sayısı da çıktı. Dağıtım ağı eski usul de olsa Tiflis’i aşmış görünüyor, Gürcistan’ın birçok şehrinde okunan bir gazeteye dönüşmüş.
Malzemesi kağıt da olsa aslında bir barometre işlevine sahip bu gazete: İçerden gelen mektuplar, halkla devlet arasındaki ‘güven’ makasının ne kadar açıldığını göstermesi bakımından önemli bulunuyor.
