Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulları, yürürlüğe girdikleri 2021’den bu yana, binlerce kişinin tahliyesini çeşitli periyodlarla erteledi. Ortak gerekçe “iyi halli olmama.” Son örnek Emin Güler. Güler’in başvurduğu Elazığ İnfaz Hakimliği kurulun böyle bir yetkisi olmadığını belirtti, ağır ceza mahkemesi de kararı kesinleştirdi, buna rağmen Güler tahliye edilmedi.
HABER MERKEZİ – Elazığ R Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunan Emin Güler’in tahliyesi, İdare ve Gözlem Kurulu kararıyla 3 ay ertelendi.
Gözaltına alınıp tutuklandıktan sonra uzun bir dönem yargılanması devam eden Güler’e, 11 Mart 2022’de “örgüt üyesi olmak” ve “örgüt propagandası yapmak” iddialarıyla 11 yıl 9 ay 22 gün hapis cezası verildi. 15 Ekim’de şartlı tahliye edilme koşullarını sağlayan Güler’in tahliyesi İdare ve Gözlem Kurulu, tarafından ertelendi.
Mezopotamya Haber Ajansı’ndan Mehmet Aslan’ın haberine göre, kurula çıkarılan Güler’e “Pişman mısın?“ sorusu yöneltildi. Güler ise kendisine verilen cezanın haksız olduğunu ve işlemediği bir suçtan dolayı böyle bir sorunun yöneltilmesini doğru bulmadığını söyledi.
Bunun üzerine kurul “iyi halli bulmadığı” Güler’in “pişman olmadığını” ve aynı suç iddiası ile tutuklananlarla aynı koğuşta kalmasını gerekçe göstererek, tahliyesini 3 ay erteledi. Böylece Güler’in bir sonraki tahliye değerlendirmesi 15 Ocak 2026’da yapılıcak.
MAHKEMEDEN KURULA YETKİ HATIRLATMASI
Güler, İdare ve Gözlem Kurulu’nun kararına karşı Elazığ 2’inci İnfaz Hakimliği’ne itirazda bulundu. İnfaz Hakimliği, 22 Ekim’de şu kararı verdi:
“Kurulun yargılama yapan bir mahkeme olmadığı, suça ilişkin pişmanlığı değerlendirmesi gereken bir makam olmadığı, sunulan gerekçe dışında hükümlünün iyi halli olmadığını gösteren bir belge ya da bulgunun da dosya kapsamında tespit edilemediği, gerekçenin soyut genel geçer ifadelere dayandığı, bu hali ile yeterli bir gerekçe sunulmadığı dikkate alınarak hükümlünün şikayetinin kabulüne…”
CEZAEVİ KURULU MAHKEME KARARINI YERİNE GETİRMEDİ
Elazığ Cumhuriyet Başsavcılığı ise, İnfaz Hakimliği’nin kararına itirazda bulundu. İtirazı inceleyen Elazığ 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi, kararda bir “isabetsizlik bulunmadığı” gerekçesiyle itirazı reddetti, böylece Güler’in itirazı haklı bulundu ve karar kesinleşti.
Ancak kesinleşen karara rağmen Güler tahliye edilmedi. DEM Parti Milletvekili Newroz Uysal Aslan’ın ulaştığı cezaevi yetkilileri, daha önce böylesi bir durum ile karşılaşmadıklarını ve mahkemenin verdiği kararın da henüz kendilerine ulaşmadığını, kararın kendilerine ulaşması durumunda kurulun tekrardan toplanacağını ve yeni bir karar alacağı aktırdı.
BİNLERCE KİŞİNİN İNFAZI YAKILDI
Cezaevi İdare ve Gözlemevi Kurullarının kararları son dönemlerde sık sık benzer hak ihlallerine yol açıyor.
Adalet Bakanlığı’nın Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na yaptığı bilgilendirmeye göre, İdare ve Cezaevi Gözlem Kurulları, yürürlüğe girdikleri 2021’den Ekim 2024’e kadar 8 bin 521mahpusun infazını erteledi, hepsinde ortak gerekçe ise, “iyi halli olmama.”
Öbür yandan İnsan Hakları Derneği’nin 11 Ekim 2024’teki açıklamasında konuyla ilgili şu bilgiler paylaşılmıştı:
דDerneğimize İdare ve Gözlem Kurulu kararlarıyla tahliyeleri engellenen mahpuslar, avukatları ve aileleri tarafından çok yoğun başvurular yapılmaktadır. Ceza ve Tevfevleri Genel Müdürlüğü veri açıklamadığı için kaç mahpusun tahliyesinin engellendiğine dair net bilgimiz bulunmamaktadır. Ancak İHD olarak tespit edebildiğimiz kadarıyla ilgili yönetmeliğin uygulanmaya başlandığı 2021 yılının başından bu yana en az 501 mahpusun tahliyesi birden fazla kez 1’er yıl, 9’ar ay, 6’şar ay ve 3’er aylık periyotlarla engellenmiş olup bazı mahpusların tahliyelerinin engellenmesine devam edilmektedir. Tahliyesi engellenen mahpusların 54’ü, 30 yılını tamamlamış ve koşullu salıverilmeye hak kazanmış mahpuslardır. Tahliyesi engellenenlerin 73’ü kadın mahpustur. Yine tahliyesi engellenen mahpusların 105’inin hasta mahpus listemizde olduğunu ve 42’sinin de ağır hasta statüsünde olduğunu vurgulamak isteriz. Yönetmeliğin uygulanmaya başladığı yıl ilk şartlı tahliyesi engellenen ağır hasta mahpuslardan olan Hayrettin Yılmaz ne yazık ki hastalıklarından kaynaklı olarak hapishanede yaşamını kaybetmiştir. Tahliyesi engellenen mahpusların 123’ünün sonraki süreçlerde tahliye olduğunu tespit edebildik.”
Onlarca mahpusun tahliyesi engellendi | Cezaevleri ‘infaz yakma’ yarışında: “Türkiye’nin düşmanlarını say”
×
İDARE VE GÖZLEM KURULU NEDİR VE NASIL ÇALIŞIR?
7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 5275 sayılı Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un “Hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesi” başlıklı 89. maddesinde yapılan değişiklik 1 Ocak 2021’de yürürlüğe girdi.
AKP ve MHP’li milletvekillerin Meclis’e getirip değişiklik yaptığı yönetmelikle İdare ve Gözlem Kurulu (İGK), infazını tamamlamış hükümlülerin “iyi halli olup, olmadıklarını” değerlendirme yetkisine sahip oldu.
Yönetmeliğin 34′üncü maddesine göre, İGK; cezaevi müdürünün başkanlığında, gözlem ve sınıflandırmadan sorumlu ikinci müdür, idare memuru, cezaevi doktoru, psikiyatrist, psikolog, sosyal çalışmacı, öğretmen ve başgardiyan ile cezaevi müdürü tarafından teknik personel arasından seçilen bir görevliden oluşur.
Kurula cezaevi savcısı da katılabilirken, hükümlünün avukatı, vasisi, baro görevlisi ya da bağımsız biri kurul da katılamıyor.
İGK’ye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile izleme kurulundan katılan üyelere, katıldıkları her bir toplantı günü için memur maaş katsayısının 500’le çarpımı sonucu bulunacak miktarda ‘huzur hakkı’ ödeniyor.
