Ender Öndeş’ten yeni roman: ‘Son Defile’ ile hesaplaşma ve hafıza üzerine sarsıcı bir yolculuk
HABER MERKEZİ – Yeni Yaşam gazetesi yazarı M. Ender Öndeş, darbe dönemine, kişisel travmalara ve toplumsal yüzleşmelere ayna tuttuğu yeni romanı Son Defile ile edebiyattaki yolculuğunu sürdürüyor.
Dipnot Yayınları’ndan çıkan roman, sadece bir dönemin değil, aynı zamanda bir kuşağın vicdan muhasebesini konu alıyor.
Öndeş, romanın merkezine koyduğu karakterler üzerinden 1980 askeri darbesinin ve onun bireyler üzerindeki etkisinin nasıl katmanlı bir şekilde arttığını işliyor.
Kitabın kahramanlarından bazıları geçmişte yaşadıklarıyla yüzleşmeye çalışırken, bazıları bu yükü unutma çabasıyla bastırmaya yöneliyor. Ancak Öndeş’e göre unutmak diye bir şey yok, yalnızca “unutmak istemek” diye bir çaba var.
×Gerçek yaşamdan izler taşıyan roman, yazarın kendi hayatına da dokunan detaylarla örülü. Öndeş, kitabın iki karakterinin ailesinden insanlar olduğunu, cunta döneminde yaşanan bir saklanma hikâyesinin de birebir doğru olduğunu paylaşıyor. Ayrıca demans hastası bir karakter üzerinden Türkiye’nin hatırlama ve unutma ikilemini de güçlü bir metaforla okura sunuyor.
Romanın temelindeki ilişkiler ise yalnızca siyasi değil, aynı zamanda derin bir duygusal kırılmayı da içeriyor. Darbe koşullarında filizlenmiş, ancak hiçbir zaman tamamlanamamış bir aşk ve yüzleşme ihtiyacı, anlatının duygusal omurgasını oluşturuyor.
‘KARAKTERLERLE KAVGA ETTİM’
Romanı yazarken karakterleriyle çatıştığını ve zaman zaman onlara öfke duyduğunu söyleyen Öndeş, önceki romanlarında daha rahat yazdığını belirtiyor. Yazar, Son Defile’nin ise kişisel olarak zorlayıcı bir metin olduğunu belirtiyor: “Yazarken zaman zaman karakterlerle kavga ettim, dümdüz küfrettim” diyor.
Yeni projelerinin de yolda olduğunu söyleyen Öndeş, yazıyı yaşamının bir parçası olarak görüyor: “67 yaşındayım, umut veren genç (!) bir yazarım. Yazmadan gidersem üzülürüm” diyor.
Son Defile, geçmişle hesaplaşmanın kolay olmadığını ama belki de artık kaçınılmaz hale geldiğini hatırlatan çarpıcı bir roman. Okuru hem yakın tarihle hem de kendisiyle yüzleştiren, edebi olduğu kadar insani de bir anlatı.
Yeni Yaşam gazetesinde yayınlanan ropörtajın tam halini buradan okuyabilirsiniz.
