Somali’nin başkenti Mogadişu’da halk, 1969’dan bu yana ilk kez yerel seçimlerde doğrudan oy kullanmak için sandık başına gitti. Muhalefetin “tek taraflı ve kusurlu” diye kabul etmediği seçimler, ülkede uzun süredir uygulanan dolaylı ve kabile temelli “4,5 sistemi”nden, “bir kişi bir oy” esasına dayalı doğrudan seçim sistemine geçişte tarihi bir adım olarak nitelendiriliyor.
HABER MERKEZİ – Somali’nin başkentinde yaşayanlar, 56 yıl sonra ilk kez “tek kişi, tek oy” ilkesine dayalı tartışmalı yerel seçimlerde bugün oy kullanmak için sandık başına gitti.
Somali Federal Cumhuriyeti Ulusal Bağımsız Seçim ve Sınırlar Komisyonu’ndan yapılan açıklamada, bölgesel yönetimlerin belirleneceği yerel seçimler için seçmenlerin Mogadişu’da oy kullanmaya başladığı bildirildi.
MUHALEFET: SEÇİMLER KUSURLU VE TEK TARAFLI
The Associated Press‘e göre Mogadişu’nun 16 bölgesinde yapılacak yerel meclis üyelerinin seçimi, ülkenin federal hükümeti tarafından organize edildi ancak muhalefet partileri tarafından “kusurlu ve tek taraflı” olduğu gerekçesiyle reddedildi.
Açıklamada, seçime 20 siyasi partiden 1604 adayın katıldığı belirtildi. Oy verme işlemi akşam saatlerinde sona erecek.
×
“4,5 SİSTEMİ”NDEN “BİR KİŞİ, BİR OY” SİSTEMİNE
Seçimler, ülkede uzun süredir uygulanan dolaylı ve kabile temelli “4,5 sistemi”nden, bir kişi bir oy esasına dayalı doğrudan seçim sistemine geçişte tarihi bir adım olarak nitelendiriliyor.
En son 1969 yılında doğrudan genel seçimlerin yapıldığı Somali, 1991’de başlayan iç savaşın ardından uzun yıllar “4,5 sistemi” olarak bilinen kabile temelli temsil modeliyle yönetildi. Bu sistemde vatandaşlar doğrudan oy kullanamıyor, milletvekilleri kabile delegeleri tarafından seçiliyor, cumhurbaşkanı ise bu milletvekilleri tarafından belirleniyordu.
2016’dan beri farklı yönetimler, tek kişi tek oy ilkesine dayalı seçimleri yeniden getirme sözü verdi, ancak güvenlik sorunları ve hükümet ile muhalefet arasındaki iç anlaşmazlıklar bunların uygulanmasını geciktirdi.
SEÇİMDE BAŞKENT MOGADİŞU BELEDİYE BAŞKANINI BELİRLEMEYECEK
Seçim, aynı zamanda merkezi Banadir bölgesinin valisi olarak da görev yapan Mogadişu belediye başkanını belirlemeyecek.
Başkentin anayasal statüsü çözüme kavuşmadığı ve ulusal bir uzlaşma gerektirdiği için bu pozisyon atama yoluyla belirlenmeye devam ediyor; bu da Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ile Jubaland ve Puntland eyaletlerinin liderleri arasında anayasal reformlar konusunda derinleşen siyasi anlaşmazlıklar nedeniyle giderek daha uzak bir ihtimal haline geldi.
Somali, El Kaide bağlantılı El Şebab militan grubunun başkentte sık sık ölümcül saldırılar düzenlemesiyle güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya kaldı. Yerel seçimler öncesinde başkentte güvenlik önlemleri artırıldı.
AMAÇ CUMHURBAŞKANLIĞI GÖREV SÜRESİNİ UZATMAK MI?
Raad Barış Araştırma Enstitüsü’nün Kurucu Direktörü Muhammed Hüseyin Gaas, oylamanın gerçekleştirilmesiyle federal hükümetin “vatandaşları güçlendirdiğini, hesap verebilirliği artırdığını ve daha kapsayıcı ve meşru bir devlete doğru” ilerlediğini söyledi.
Ancak muhalefet partileri, müzakere yoluyla varılan klan temelli düzenlemelerin anlaşma sağlanmadan terk edilmesinin Somali’nin kırılgan federal düzenini baltalama riski taşıdığını savunuyor.
Bu yıl üç kez ertelenen seçimler, muhalefet liderlerinden sert eleştiriler aldı. Muhalefet liderleri, hükümeti bu süreci iktidarını pekiştirmek ve 2026’da sona erecek olan cumhurbaşkanlığı görev süresini uzatmanın yolunu açmakla suçluyor; yetkililer ise bu iddiaları reddediyor.
