Devletler iklim kriziyle mücadelede isteksiz ve başarısız. İklim krizi insan hakları üzerinde de yıkıcı etkilere sahip.
HABER MERKEZİ – Uluslararası Af Örgütü, ‘’2024-25 Dünya İnsan Haklarının Durumu’’ raporunu açıkladı. Rapor, yedi kıtada 150 ülkenin durumu incelenerek hazırlandı.
Rapordaki verilere göre, 150 ülke iklim kaynaklı doğrudan adaletsizlikten etkilendi. 2024 yılında iklim değişikliği nedeniyle yaşanan yoksulluk, çatışma ve siyasi baskılar tahminen 110 milyon insanı yerinden etti.
İklim krizi ciddi insan hakları ihlallerinin yaşanmasına neden oluyor. Gerekli adımlar atılmazsa, 2025 ve sonrasında dünya daha derin insani ve ekolojik krizlerle karşı karşıya kalacak.
DEVLETLER SÖZÜNÜ TUTMADI
Devletler 2024 itibariyle iklim konusunda verdikleri sözlerin büyük çoğunluğunu yerine getirmedi. Tersine fosil yakıta bağımlılığı artıran politikalar izlemeye devam ettiler.
Düşük gelirli ülkeler en çok karbon salımı yapan ülkeler oldu.
Şirketler, çevre ve halk sağlığı üzerinde yarattıkları olumsuz durumlardan yetersiz düzenlemeler sayesinde sıyrıldı.
Aktivistler ve sivil toplum talepleri ise çoğunlukla görmezden gelindi.
Rapora göre, AB’nin büyük şirketleri sorumluluk altına sokan “Kurumsal Sürdürülebilirlik Yönergesi” umut veren ender adımlardan biri oldu.
Ülkelerle ilgili ise şu bilgilere yer verildi.
×AFRİKA KITASI
Sudan, iklim ve çatışma kaynaklı dünyanın en büyük yerinden edilme krizini yaşadı.
Fildişi Sahili, Mali, Nijer, Kamerun gibi ülkelerde seller yüzlerce ölüme yol açtı.
Kuraklık ve aşırı yağış Somali gibi ülkelerde ekonomik çöküşe neden oldu.
Bazı ülkeler fon bulabilmek için borçlanmaya zorlandı; Namibya ve Fildişi Sahili büyük yatırım aldı.
Senegal’de çevre riskleri nedeniyle madencilik faaliyetleri askıya alındı.
×Amerika Kıtası
Amazon yağmur ormanları yangınlarla büyük ölçüde tahrip oldu. ABD ve Kanada gibi yüksek gelirli ülkeler fosil yakıt bağımlılığını sürdürdü.
Brezilya’da seller 2,3 milyon kişiyi etkiledi, 600 bin kişi yerinden oldu.
Yangınlar Arjantin’den Ekvador’a kadar pek çok ülkeyi sardı.
×Asya-Pasifik
Hindistan, Pakistan, Nepal gibi ülkelerde sel ve heyelanlar yüzlerce can aldı.
Delhi’de hava kirliliği rekor kırdı.
Çin’de yenilenebilir enerji kullanımı arttı ama dış ülkelerde kömür projeleri sürdü.
Vietnam, Endonezya, Kamboçya gibi ülkelerde çevre savunucuları baskı ve hapisle karşılaştı.
×Avrupa ve Orta Asya
Yunanistan ve Portekiz’de sıcak hava dalgaları ölümlere neden oldu.
Türkiye’nin iklim politikaları “kritik ölçüde yetersiz” olarak değerlendirildi.
Hollanda, Norveç ve Belçika gibi ülkeler fosil yatırımlara devam etti.
AİHM, İsviçre’nin yetersiz politikalarının insan haklarını ihlal ettiğine hükmetti.
×Orta Doğu ve Kuzey Afrika
Irak ve Ürdün su kriziyle karşı karşıya.
Kuveyt, Bahreyn, BAE ve Suudi Arabistan fosil yakıt üretimini artırma planlarını sürdürdü.
BM COP28 iklim zirvesine ev sahipliği yapan BAE’nin aynı zamanda petrol anlaşmaları yaptığı ortaya çıktı.
