İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’ın ay sonuna kadar nükleer program konusunda iş birliğine dönmemesi halinde BM yaptırımlarını yeniden yürürlüğe sokabileceklerini açıkladı.
HABER MERKEZİ – İngiltere, Fransa ve Almanya’dan oluşan E3 ülkeleri, İran’ın nükleer faaliyetleri ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ile iş birliği konusundaki durgunluğun sürmesi halinde “snapback” mekanizmasını devreye sokacaklarını duyurdu.
Üç ülkenin BM’ye gönderdiği mektupta, diplomatik çözüm için ağustos sonuna kadar süre verildi, aksi halde yaptırımların geri getirileceği vurgulandı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Nöel Barrot, E3 ülkelerinin gönderdiği mektubu X hesabı üzerinden, “İran hiçbir koşulda nükleer silah edinemez” notuyla paylaştı.
L’Iran ne peut en aucun cas accéder à l’arme nucléaire. Si l’Iran persiste à violer ses obligations internationales, la France et ses partenaires allemand et britannique réenclencheront fin août les embargos mondiaux sur les armes, les équipements nucléaires et les restrictions… pic.twitter.com/uoTVQnkbbF
— Jean-Noël Barrot (@jnbarrot) August 13, 2025
Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Josef Hinterseher, mektubun “snapback” için yasal şartların uzun süredir mevcut olduğunu gösterdiğini belirterek, “İran’ın hala diplomasiyi ve UAEA ile tam iş birliğini seçme şansı var” dedi.
DİPLOMATİK GERİLİMİN ARKA PLANI
Haziran ayında İran ile İsrail arasında yaşanan 12 günlük savaşta, İsrail ve ABD jetleri İran’daki bazı kritik nükleer tesisleri hedef almıştı. Savaş sonrası Tahran, IAEA ile iş birliğini askıya aldı. Ajansın İran’a yaptığı ilk ziyarette nükleer tesisler denetlenemedi ve ilişkiler resmen yeniden başlamadı.
İRAN’DAN SERT YANIT SİNYALİ
İran parlamentosu üyesi ve eski Dışişleri Bakanı Manouchehr Mottaki, snapback mekanizmasının devreye sokulması halinde hızlı bir karşılık verileceğini belirterek, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’ndan (NPT) çekilme kararının 24 saat içinde alınabileceğini söyledi.
Temmuz ayında İstanbul’da yapılan görüşmelerde, 2015 nükleer anlaşmasının yeniden canlandırılması ve yaptırımların olası dönüşü ele alındı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bakei, E3 ülkelerinin “yapıcı olmayan tutumlarını gözden geçirmesini” umduklarını ifade etti.
×
SNAPBACK NEDİR?
“Snapback” mekanizması, 2015’te imzalanan İran nükleer anlaşması (JCPOA) kapsamında, İran’ın anlaşma şartlarını ihlal etmesi halinde Birleşmiş Milletler yaptırımlarının veto olmaksızın ve otomatik olarak geri yürürlüğe girmesini sağlayan bir süreçtir; taraf ülkelerden biri ihlali BMGK’ye bildirdiğinde 30 gün içinde eski yaptırımlar yeniden uygulanır ve bu mekanizma, İran üzerinde hızlı ve etkili bir diplomatik baskı aracı olarak tasarlanmıştır.
