ABD Yüksek Mahkemesi, Halkbank’ın yargılamanın sonlandırılması talebini ikinci kez reddetti. Halkbank İran’a yönelik yaptırımları delmekle suçlanıyor. Erdoğan – Trump görüşmesinde de davanın konuşulduğu ve bir uzlaşmaya varıldığı ileri sürülmüştü. Ancak mahkemenin kararı, bir uzlaşma olmadığını gösteriyor.
HABER MERKEZİ – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Eylül ayında Washington’da ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı görüşmeyle birlikte yeniden gündeme gelen Halkbank davasında ABD mahkemesinden karar çıktı.
ABD Yüksek Mahkemesi, Halkbank’ın “egemenlik dokunulmazlığı ile kovuşturmadan korunduğu“ iddiasını değerlendirmeyi ve böylece yargılamayı sonlandırma talebini görüşmeyi reddetti. Bu durumda Halkbank, İran’ın ekonomik yaptırımları atlatmasına yardım etmekle suçlanan cezai soruşturmayla karşı karşıya.
Halkbank hakkında 2019 yılında açılan dava, Yüksek Mahkeme’nin kararının ardından New York’taki federal mahkemede yeniden görülecek.
Halkbank, Türkiye’nin kamuya ait bir kurumu olduğu gerekçesiyle yabancı devlet dokunulmazlığı kapsamında yargılanamayacağını öne sürmüştü. Ancak Yüksek Mahkeme 2023’te bankanın bu savunmasını reddetmiş ve davayı alt mahkemeye geri göndermişti.
New York’taki ikinci Temyiz Mahkemesi daha sonra bankanın “ortak hukuk” (common law) kapsamında da dokunulmaz olmadığına hükmetmişti. Yüksek Mahkeme’nin son kararıyla birlikte bu değerlendirme kesinleşmiş oldu.
ABD Adalet Bakanlığı, Yüksek Mahkeme’ye sunduğu görüşte “ortak hukuk ilkelerinin, yabancı devlet bankalarını cezai kovuşturmadan korumadığı” yönünde görüş bildirmişti.
Yargı süreci, hem ABD-Türkiye ilişkilerini hem de uluslararası hukukta devlet kurumlarının dokunulmazlık sınırlarını yakından ilgilendiren bir emsal olarak değerlendiriliyor.
Halkbank’ın eski yöneticisi Mehmet Hakan Atilla, İran yaptırımlarını delme suçlamasıyla ABD’de yaklaşık üç yıl hapis yatmıştı. Davanın merkezindeki isim olan Reza Zarrab ise itirafçı olarak yargılamada tanıklık yapmıştı.
TRUMP-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİNDE PAZARLIK İDDİASI
Bu arada Halk Bank aleyhine ABD’de devam eden davanın Erdoğan’ın Trump ile yaptığı görüşmede de gündeme geldiği ileri sürülmüştü.
Bloomberg, 2 Ekim’de Erdoğan – Trump görüşmesinden sonra ABD yönetimiyle varılacak bir uzlaşmayla davanın sona ermesini ve bankaya yalnızca “yönetilebilir düzeyde” bir para cezasının kesilmesini beklediğini duyurmuştu.
Middle East Institute’nin Türkiye Programı Direktörü Gönül Tol ise, Erdoğan – Trump görüşmesinin ardından, sosyal medya hesabında 100 milyon dolarlık bir iddiayı gündeme getirmişti. Tol’un iddiasına göre, Türkiye 100 milyon dolara yakın ceza ödemeyi kabul etti, kendisine isnat edilen suçları ise kabul etmeden davayı biterecekti.
Ancak mahkemenin kararıyla birlikte Trump – Erdoğan görüşmesinde yapıldığı iddia edilen pazarlığın sonuç doğurmadığı görülüyor.
BANKANIN HİSSELERİ DÜŞTÜ: UZLAŞMA GİRİŞİMLERİ SÜRÜYOR
ABD Yüksek Mahkemesi’nin Halkbank hakkındaki kararı, bankanın hisselerinde yüzde 12’nin üzerinde düşüşe neden oldu.
Öbür yandan Halkbank Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) açıklamada bulundu. Açıklamada, “Bu gelişme, hukuki sürecin tamamlandığı anlamına gelmemektedir. Süreç olağan akışında ilerleyecek olup Bankamız tüm yasal haklarını kullanmaya devam edecektir. Bununla birlikte ABD ve Türkiye arasında mutabakatlar çerçevesinde hukuki bir uzlaşma zemini yakalamaya yönelik girişimler de ayrıca olumlu yönde devam etmektedir” denildi.
