Türkiye’de gelir dağılımına yakından bakıldığında son yıllarda bozulma net görüldü. 2025’te bir miktar iyileşme görülse de 15 yıldaki değişim orta sınıfı eritti.
HABER MERKEZİ – TÜİK, Gelir Dağılımı İstatistikleri 2025 verisini açıkladı. Verilerde, geçen yıla göre en üst gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay 0,1 azalırken, en alt gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay da 0,1 puan arttı.
Verilere yakından bakınca iyileşmenin o kadar da güçlü olmadığı görüldü. Ekonomim‘den Özder Şeyda Uyanık‘ın haberine göre, hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla yıllık hanehalkı kullanılabilir gelirin dağılımı, 2010 ila 2025 yılları arasında incelendiğinde orta sınıfın eridiği, en alt gelir grubunun yıllar içinde daha altta kaldığı, en üst gelir grubunun payını da artırdığı ortaya çıktı.
Hanehalkı kullanılabilir gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla yıllık hanehalkı kullanılabilir gelirin dağılımında toplam gelirden alınan paylar 2010’da sonra önemli değişiklikler gösterdi.
GELİR FARKI AÇILDI
Ortalama gelirde yüzde 20’lik gruplardaki dağılımda en üst gelir grubunun ortalama geliri 2025’te 1 milyon 587 bin 404 TL olurken, en alt gelir grubunun ortalama yıllık geliri 200 bin 100 TL oldu. En alt gelir grubunda aylık gelir 16 bin 675 TL olurken, 2025 yılında asgari ücret 22 bin 104 TL olarak uygulandı. En yüksek gelir yüzde 20’lik grubunun yıllık ortalama gelirinin en alt yüzde 20’lik gelir grubunun ortalama gelirine oranı 2010’da 6,97 olurken, 2025’te 7,93 oldu.
TOPLAM GELİRDEN ALINAN PAY
En üst gelir grubunda toplam gelirden alınan pay, 2010 yılında yüzde 44,9 olurken, 2023’te bu pay yüzde 48,3’e yükseldi. 2025’teyse yüzde 47,9 oldu.
En alt gelir grubunun toplam gelirden aldığı pay, 2010’da yüzde 6,5 olurken, 2013’te 6,6’ya çıkmıştı. En düşük oran 2024’te 5,9 ile görüldü. 2025’te ise en alt gelir grubu toplam gelirin yüzde 6’sını alabildi.
×
ORTA SINIFIN BOZULMASI
Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubuna bakıldığında ise orta sınıftaki erime göze çarptı. 2010 yılında toplam gelirden yüzde 15,6 pay alan bu grup 2025’te son iki yıldır bir miktar yükseliş göstermesine karşın yüzde 14,8 paya ulaştı.
Hanehalkı kullanılabilir gelirine göre yüzde 20’lik gruplara bakıldığında ortalama gelirlerin asgari ücrete oranında dağılımdaki bozulma dikkat çekiyor.
En alt gelir grubu asgari ücrete en yakın gelir düzeyine 0,86 asgari ücretle 2017’de erişebilirken, 2010’dan bu yana ikinci yüzde 20’lik grup 2022-2024 yılları aralığında asgari ücretin altına ilk kez düşüyor; 2025’te 1,27 asgari ücretle toparlıyor.
Orta sınıf olan üçüncü yüzde 20’lik grup, 2010’dan bu yana 2 asgari ücrete yakın seyrederken, 2016-2018 yılları arasında 2 asgari ücreti aşıyor. Ancak 1,11 asgari ücret ile 2023 yılında en düşük orandaki dönemini yaşıyor.
2023 yılı bütün gelir düzeylerinde asgari ücrete oranla en düşük dönem olurken, 2017 de en yüksek oranın yakalandığı yıl oluyor.
Dördüncü %20’lik grup 2023’te (üst-orta kesim) 1,6 asgari ücrete kadar gerilerken, 2025’te 2,6 asgari ücrete çıkıyor.
En üst gelir grubu ise asgari ücretten ayrışıyor. Bu gelir dağılımındaki bozulmaya dikkat çekerken, 2023’te 3,7 asgari ücrete kadar gelir oranı düşen bu grup, 2025’te yeniden 6 asgari ücrete çıkıyor.
