Stanford araştırması, pirincin bir haftalık tam su altında kalma sonrası büyük ölçüde öldüğünü ve iklim değişikliğiyle bu riskin hızla arttığını ortaya koyuyor.
HABER MERKEZİ – Bilim insanları, bir haftalık tam su altında kalmanın çoğu pirinç bitkisini öldürmeye yettiğini ortaya koydu.
Araştırmaya göre aşırı yağışların şiddetlenmesi, pirinç üretiminin küresel ölçekte daha büyük kayıplarla karşılaşmasına yol açabilir. Pirinç hasatları son yıllarda yoğun sel felaketleri nedeniyle ciddi şekilde düşerken, bu durum dünya çapında milyarlarca insanın temel gıda güvenliğini tehdit ediyor.
Stanford Üniversitesi’nin Science Advances’ta yayımlanan çalışması, 1980–2015 arasında yıllık hasat kayıplarının ortalama yüzde 4,3 olduğunu, bunun yaklaşık 18 milyon ton pirince karşılık geldiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, 2000 sonrası dönemde aşırı sellerin arttığını ve iklim değişikliği ile bu eğilimin daha da güçleneceğini belirtiyor.
PIRİNÇTE KRİTİK EŞİK: YEDİ GÜNLÜK TAM BATMA
Araştırmanın yazarlarından Steven Gorelick, bilim dünyasının pirinçte kuraklık kaynaklı kayıplara odaklanmasına karşın sel etkilerinin yeterince incelenmediğini belirterek, “Araştırmamız sadece geçmişte pirinç veriminin düştüğü alanları değil, gelecekte bu tehdide hazırlık yapılması gereken bölgeleri de ortaya koyuyor” dedi.
ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?
Bilim insanları, sellerin ve kuraklıkların geçmişte pirinç üretimine verdiği zararı hesaplamak için birden fazla veri setini bir araya getirdi. Araştırma; pirinç büyüme evreleri, yıllık küresel verim, 1950’ye uzanan sel ve kuraklık kayıtları, sel simülasyonları ve toprak nemi modellerinin birlikte analiz edilmesine dayanıyor.
Çalışmaya göre önümüzdeki on yıllarda dünyanın başlıca pirinç havzalarında en yoğun yağış haftası, 1980–2015 ortalamasına kıyasla yüzde 13 daha fazla yağış getirebilir. Bu artış, “pirinç öldüren sel” koşullarının daha sık yaşanacağına işaret ediyor.
EN RİSKLİ BÖLGELER
Araştırmacılar, sel dayanıklı pirinç çeşitlerinin kullanımının riskli bölgelerde kayıpları azaltabileceğini belirtiyor. En uzun süreli ölümcül sellerin yaşandığı yer olarak Hindistan’daki Sabarmati Havzası öne çıkarken, Kuzey Kore, Endonezya, Çin, Filipinler ve Nepal’de son yıllarda sel etkisi en fazla artan bölgeler olduğu ifade ediliyor. En büyük toplam kayıplar ise Kuzey Kore, Doğu Çin ve Hindistan’ın Batı Bengal bölgesinde görüldü.
Araştırmacılar bulguların pirincin yalnızca sel ve kuraklığa değil, ısı dalgaları ve soğuk stresi gibi ardışık iklim olaylarına verdiği tepkilerin de birlikte incelenmesi gerektiğini gösterdiğini söylüyor. Önceki araştırmalar, kuraklıktan sele ardından tekrar kuraklığa geçiş gibi hızlı dalgalanmaların, tek başına sel ya da kuraklık olaylarına kıyasla verim kaybını neredeyse iki katına çıkarabildiğini ortaya koymuştu. Bilim insanları, bu bileşik etkilerin nasıl azaltılabileceğinin hâlâ büyük bir sorun olduğunu belirtti.
