Güney Afrika çöllerinden yasa dışı yollarla toplanan binlerce sukulent, dünya genelinde evleri süslerken, arka planda çocuklar sömürülüyor, doğa ise sessizce yok ediliyor.
HABER MERKEZİ – Yalnızca estetik bir saksı bitkisi olarak görülen sukulentler, bugün Güney Afrika’da bir doğa ve insanlık krizinin merkezinde. IKEA gibi dev mağazalarda birkaç avroya satılan bu “trend” çiçeklerin arkasında, çocuk emeğiyle işleyen ve çöl ekosistemini çökerten büyük bir suç ekonomisi var.
Çoğu zaman şeker veya birkaç bozukluk karşılığında çalışan çocuklar, yoksulluğun, ihmalkârlığın ve küresel talebin kesişiminde hayatta kalmaya çalışıyor. Fransız gazetecilik dergisi Revue XXI, 19 Mayıs’ta yayımladığı özel dosyada bu kaçakçılık ağını mercek altına aldı.
Güney Afrika’da bulunan malakofitlerin (sukulentlerin) üçte biri yalnızca bu bölgedeki kurak ekosistemlerde yetişiyor. Ancak kaçakçılar, özellikle çocukları ve düşük ücretli işçileri kullanarak bu bitkileri doğrudan çölden söküp çıkarıyor. Birçok çocuk bu iş karşılığında yalnızca birkaç şekerleme ile “ödüllendiriliyor”.
12 TÜR TAMAMEN ORTADAN KAYBOLDU
Sanbi (Güney Afrika Ulusal Biyoçeşitlilik Enstitüsü) verilerine göre, 2019’dan bu yana 1,1 milyondan fazla sukulent ülke genelinde ele geçirildi. Yalnızca 2020’de 22 bin olan ele geçirme vakaları, 2022’de 300 bine ulaştı.
WWF ve Sanbi için çalışan bilim koordinatörü Carina Becker-du Toit, “Beş yıl içinde 12 sukulent türü artık doğada bulunmuyor” diyerek durumun vahametini ortaya koydu.
IKEA, BAUHAUS, LEROY MERLIN VE DİĞERLERİ…
Sukulentlerin kaynağı çoğu zaman belirsiz. IKEA gibi zincir mağazaların ürün etiketlerinde “Arid iklim bölgelerinden gelir” gibi muğlak ifadeler yer alıyor. Bu da doğrudan doğadan sökülen bitkilerin, sera ürünüymüş gibi pazara sunulmasını kolaylaştırıyor.
IKEA’nın Fransa sitesinde satışta olan Crassula ovata (yeşim ağacı) gibi türlerin menşeinin Güney Afrika olarak belirtilmesi dikkat çekiyor. Fakat bitkilerin doğadan mı, seradan mı geldiği belirtilmiyor. Bu durum, çocuk emeğiyle toplanmış bitkilerin bile hiçbir etik denetim olmadan piyasaya girmesinin önünü açıyor.
YARGI SÜRECİ BAŞLADI
Mart 2025’te, Güney Afrika’nın Springbok kentinde iki polis ve bir botanikçi, uluslararası kaçakçılık suçlamasıyla yargı önüne çıktı. Bir sonraki duruşmanın haziranda yapılması bekleniyor. Sanbi ve WWF yetkilileri ise sadece suçluların değil, bu suça zemin hazırlayan küresel pazarın da sorgulanması gerektiğini söylüyor.
